Thực phẩm giàu protein, thức ăn nhanh, đồ ngọt, kem, chocolate đen… có thể gây ra mất nước và hoạt chất điện giải.
Cơ thể cần phải nhiều nước và hoạt chất điện giải hơn trong những ngày nắng để thực hiện các công dụng chuyển hóa. BS.CKI Hoàng Đình Thành, khoa Tiêu hóa, trung tâm y tế Đa khoa Tâm Anh TP HCM, chứng tỏ thực phẩm đóng vai trò lớn trong quá trình hydrat hóa (quá trình bổ sung các phân tử nước vào các hợp hoạt chất hữu cơ). Ước tính tầm khoảng 20% nhu cầu hydrat hóa của cơ thể được đáp ứng bằng thực phẩm và 19% tổng số lượng nước tiêu thụ mỗi ngày tới từ thực phẩm.
Cơ thể dễ mất nước không những do tiết nhiều mồ hôi, số lượng nước bổ sung thiếu mà còn có thể xảy ra khi ăn uống thực phẩm có tác dụng lợi tiểu. Để giữ gìn cơ thể đủ nước, theo bác sĩ Đình Thành, tất cả người nên lưu ý với những thực phẩm dưới đây.
Thực phẩm giàu protein
Cơ thể cần phải nhiều hơn 25-30% thời gian để tiêu hóa protein (hoạt chất đạm) so với các hoạt chất không tương tự. Quá trình này sinh nhiều nhiệt, gây ra nóng trong người, dẫn tới mất nước. Để chuyển hóa nitơ tự nhiên trong protein, cơ thể cần phải sử dụng nhiều nước hơn. Do đó, các tế bào có thể mất đi số lượng nước đáng nói. Nếu tiêu thụ nhiều thực phẩm giàu protein, số lượng nitơ dư thừa sẽ được đào thải bằng nước.
Theo nghiên cứu năm 2002 của Đại học Connecticut (Mỹ) trên 5 vận động viên sức bền để so sánh tình trạng hydrat hóa khi họ tiêu thụ số lượng protein lần lượt từ thấp, trung bình và cao. Kết quả cho xuất hiện khi số lượng protein tiêu thụ tăng lên, tình trạng hydrat hóa dần suy yếu xuống.
Những loại thực phẩm giàu protein như thịt trâu bò, tôm, thịt dê… cần phải cắt suy yếu số lượng sử dụng trong mùa hè. Nếu bạn ăn theo chế độ ăn giàu protein nên uống thêm nước ngay cả khi không khát.
Thực phẩm chứa nhiều muối
Muối hấp thu nước trong cơ thể, có thể giữ nước, gây ra phù. Nếu ăn quá nhiều khiến cho cơ thể mất cân bằng nước, dẫn tới khô môi, khát nước. Ngoài ra, tiêu thụ sản phẩm chứa nhiều muối còn gây ra ra nhiều vấn đề về sức khỏe không tương tự như đầy hơi, thúc đẩy sự tiến triển của vi khuẩn helicobacter pylori, thực hiện hại niêm mạc dạ dày. Chúng còn tăng nguy cơ ung thư đường tiêu hóa, tăng huyết áp, chứng bệnh tim mạch, tác động công dụng thận khiến cho thận vận động kém, mất nước do rối loạn tiết nước tiểu…
Đồ ngọt
Thực phẩm chứa nhiều đường tạo ra áp suất thẩm thấu cao trong đường ruột, tăng nguy cơ mất nước. Ăn đồ ngọt khiến cho gan phải lao động nhiều hơn để phân hủy đường thành hoạt chất béo, gây ra nóng trong người.
Khi tiêu thụ quá nhiều đường, thận không thể tái hấp thu hoạt chất lỏng. Nếu hàm số lượng glucose trong máu quá cao, cơ thể sẽ cân bằng nồng độ glucose trong máu và tế bào bằng cách hòa tan máu với dịch nội bào để đưa nồng độ glucose về thông thường. Những tế bào trong cơ thể luôn gặp phải tách nước, dẫn tới thiếu nước. Đó là nguyên do khi ăn nhiều đồ ngọt, bạn luôn cảm xuất hiện khát nước và đi tiểu thường xuyên.
một vài người không dung nạp đường lactose, fructose khi ăn nhiều đồ ngọt có thể gặp phải tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa, khiến cho cơ thể dễ mất nước.
thức ăn nhanh
Các loại thực phẩm nấu sẵn, thức ăn nhanh thường ở kiểu chiên rán nhiều dầu mỡ hoặc chứa nhiều muối như khoai tây chiên, gà rán, snack, ngũ cốc rang muối, bánh quy… Hàm số lượng hoạt chất béo cao thực hiện muộn quá trình rỗng dạ dày, khiến cho cơ thể mất nhiều năng số lượng để tiêu hóa, thực hiện tăng nhiệt độ toàn thân, gây ra mất nước.
Tiêu thụ thức ăn nhanh kích thích cơ thể sử dụng đồ uống có đường, nước có gas hoặc rượu bia. Trong khi những loại đồ uống này có thể gây ra mất nước. Những người có chứng bệnh lý về tiêu hóa như hội chứng ruột kích thích, viêm tụy mạn… tiêu thụ thức ăn nhanh nhiều hoạt chất béo có thể gặp phải tiêu chảy, tăng nguy cơ thiếu nước.
Nghiên cứu của các nhà khoa học Brazil trên 1,1 triệu người vào năm 2022 đăng trên thư viện Y khoa Mỹ, cho xuất hiện tiêu thụ một vài lượng nhỏ thức ăn nhanh thực hiện tăng 12% nguy cơ mắc chứng bệnh tiểu đường, ăn quá nhiều thực hiện tăng rủi ro lên 31% so với việc không tiêu thụ. Để pha loãng glucose dư thừa tích lũy trong máu, cơ thể sẽ tách nước từ các tế bào và bơm số lượng nước này vào máu, khiến cho người chứng bệnh tiểu đường cảm xuất hiện khát nước do thiếu nước liên tục. Mặc dù người chứng bệnh có thể đã từng uống nhiều nước.
Ăn thực phẩm chứa nhiều hoạt chất béo có thể gây ra tiêu chảy, tăng nguy cơ mất nước. Ảnh: Freepik
Kem
Kem chứa nhiều đường, hoạt chất béo, cholesterol. Ăn kem tạo cảm giác suy yếu nhiệt độ tức thời tuy nhiên thực tế lại gây ra nóng do thường chứa nhiều đường. Nếu không được nấu đảm giữ an toàn sinh an toàn thực phẩm, món ăn này có thể dẫn tới rối loạn tiêu hóa hoặc các chứng bệnh nhiễm trùng tiêu hóa do vi khuẩn như tả, lỵ, thương hàn, thiếu nước…
Chocolate đen
Caffein có tác dụng lợi tiểu và có thể ức chế tái hấp thu natri. Trong khi, chocolate đen có hàm số lượng caffein cao. Thông thường, 100 g chocolate đen với hàm số lượng 60% cacao chứa tầm khoảng 30 mg caffein. Người dị ứng sữa, không dung nạp đường sữa, trào ngược dạ dày thực quản thường hay mắc hội chứng ruột kích thích có thể gặp phải đầy hơi, ợ nóng hoặc tiêu chảy, tăng nguy cơ mất nước nếu ăn nhiều.
Theo bác sĩ Thành, mỗi người trưởng thành chỉ nên dùng 10-30 g hoặc hai ly chocolate đen nóng hoặc hai muỗng cà phê chocolate đen nguyên hoạt chất mỗi ngày, không quá 200 g mỗi tuần; không nên ăn chocolate có hàm số lượng đường vượt quá 10 g.
Cơ thể thiếu nước tăng nguy cơ mắc nhiều chứng bệnh tiêu hóa do thực hiện suy yếu lớp màng nhầy trong niêm mạc ống tiêu hóa gây ra không dễ nuốt, không dễ tiêu; hạn chế quá trình đào thải hoạt chất độc khỏi cơ thể; tạo môi trường cho axit dạ dày bào mòn niêm mạc tiêu hóa. Người chứng bệnh tiêu chảy nếu để lâu, ngộ độc thức ăn gặp phải mất nước, nếu không bổ sung đủ có thể dẫn tới rối loạn cân bằng điện giải, nguy hiểm tới tính mạng.
Theo bác sĩ Đình Thành, chỉ cần phải suy yếu 2-3% số lượng nước trong cơ thể cũng tác động tiêu cực tới hiệu suất và công dụng tim mạch. Mỗi người trưởng thành nên giữ gìn bổ sung tầm khoảng 1,5-2 lít nước một ngày từ cả đồ uống và thức ăn để cơ thể khỏe mạnh.
Trịnh Mai