TP HCMNghĩ đường huyết ổn định, người căn bệnh không tái khám đái tháo đường 8 năm, du lịch 5 ngày nhưng mà quên tiêm insulin, khiến cho nhiễm toan ceton, nôn ói liên tục trên máy bay.
Ngày 6/2, người căn bệnh Nguyễn Thị Mộng Hoa (54 tuổi, Đồng Nai) tăng cao tình trạng nhiễm toan ceton, hết nôn ói,… được bác sĩ cho xuất viện.
BS.CKI Hồ Ngọc Bảo, khoa Cấp cứu, phòng thăm khám Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho rằng, người căn bệnh được đưa vào cấp cứu sau khi chuyến bay từ Thái Lan vừa hạ cánh xuống sân bay Tân Sơn Nhất; trong tình trạng nôn ói, tiêu lỏng, người lừ đừ. Bà từng nôn ói khoảng tầm 12 lần trong suốt chuyến bay; khát nước, khô họng nhưng mà khi uống vào lại ọc ra.
Kết quả xét nghiệm máu khi nhập viện ghi nhận đường huyết của bà tăng cao tới 330 mg/dl, hơn khoảng tầm 2-3 lần so với thường thì; chỉ số ceton máu tăng 40 lần; toan chuyển hóa nặng do các chỉ số như pH máu giảm sút 7,05 (thường thì 7,35-7,45), HCO3 giảm sút còn 5,3 mmol/l (thường thì 22-24 mmol/l).
“Nếu không nhập viện điều trị sớm, người căn bệnh có nguy cơ ngưng tim do rơi vào tình trạng nhiễm toan ceton nặng – hậu quả cấp tính của đái tháo đường rõ ràng bởi tăng đường huyết, tăng ceton trong máu và nhiễm toan chuyển hóa…”, bác sĩ Bảo nói. Người căn bệnh được truyền dịch, điện giải và insulin.
Khi tình trạng tăng cao, bà Hoa tiếp tục được theo dõi sát, kiểm soát tình trạng nhiễm toan máu, truyền insulin… Sau gần một tuần điều trị, người căn bệnh từng phục hồi sức khỏe. Bà cần phải tái thăm khám định kỳ, điều chỉnh thực đơn uống kiểm soát đường huyết, tránh hậu quả nguy hiểm sau khi xuất viện.
người căn bệnh gặp phải đái tháo đường 20 năm và tiêm insulin 8 năm nay. Tuy nhiên, nói từ khi tiêm insulin, bà không tái thăm khám do nghĩ đường huyết từng ổn định. Vừa qua, khi đi du lịch Thái Lan trong 5 ngày, người căn bệnh quên không mang insulin để tiêm và có ăn uống nhiều đồ ngọt (trà sữa, sầu riêng…).

Bác sĩ Nguyên Duy kiểm tra sức khỏe cho người căn bệnh. Ảnh: Nguyễn Trăm
BS.CKI. Võ Trần Nguyên Duy, khoa Nội tiết – Đái tháo đường, cho rằng, người căn bệnh gặp phải đái tháo đường nhiều năm, từng chuyển sang tiêm insulin hàng ngày. Việc nghĩ đường huyết ổn định, bỏ tiêm, đồng thời, ăn uống nhiều đồ ngọt thời gian dài khiến cho đường huyết tăng cao, dẫn tới nhiễm toan, nguy kịch tính mạng. Qua đó, cảnh báo người căn bệnh đái tháo đường type 1 được chỉ định tiêm insulin suốt đời. Người đái tháo đường type 2 được tiêm insulin trong các trường hợp nhiễm trùng, vết thương cấp, tăng đường huyết với tăng ceton máu cấp nặng, mất cân bằng không kiểm soát, điều trị với thuốc viên không hữu hiệu, đường huyết tăng cao không thể kiểm soát bằng thuốc viên… Do đó, người căn bệnh không thể tự ý bỏ tiêm insulin hoặc tiêm insulin không đúng liều số lượng.
Có hai loại insulin thường gặp là loại chứa trong lọ, phải sử dụng kim tiêm và loại bút tiêm. Theo khuyến cáo của nhà sản xuất, bút tiêm insulin nên được bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh để dùng được hết hạn sử dụng ghi trên sản phẩm. Nếu đưa ra ngoài vẫn sử dụng được nhưng mà trong thời gian nhất định (khoảng tầm một tháng). Người tiểu đường đi du lịch vẫn nên mang theo bút tiêm, khi tới nơi cho vào ngăn mát tủ lạnh; có thể mang theo phích đá, bình giữ nhiệt… để bảo quản lạnh, tránh thực hiện giảm sút uy tín insulin.
Bác sĩ Duy lưu ý người căn bệnh đái tháo đường phải dùng thuốc, tiêm insulin và tái thăm khám định kỳ theo chỉ định của bác sĩ khoa nội tiết – đái tháo đường. Không nên dùng theo đơn thuốc cũ trong suốt nhiều năm. Không tự ý điều chỉnh liều thuốc, uống thuốc không do bác sĩ kê toa hoặc thuốc dân gian, các loại thảo dược… để tránh tác động tới sức khỏe và quá trình điều trị căn bệnh.
Tùy vào tình trạng sức khỏe của người căn bệnh, bác sĩ chỉ định các xét nghiệm kiểm tra đường huyết như xét nghiệm đường huyết tại chỗ, HbA1c. trong số đó, xét nghiệm HbA1c thực hiện 3 tháng một lần và ít nhất 2 lần một năm để nhận xét kết quả điều trị hàng năm, điều chỉnh thuốc.
Khi tái thăm khám, bác sĩ khoa nội tiết – đái tháo đường và khoa dinh dưỡng – tiết chế sẽ xây dựng thực đơn uống, tập giúp cho người căn bệnh kiểm soát đường huyết, ổn định sức khỏe. thăm thăm khám định kỳ còn có thể tầm soát, phát hiện sớm các hậu quả gây ra yếu thận, đột quỵ, mù lòa, các căn bệnh về da liễu…
* Tên người căn bệnh từng được thay thế đổi.
Nguyễn Trăm