Khi mang thai, cơ thể người mẹ sản xuất hormone khiến cho tuyến giáp vận động quá mức, thực hiện tăng kích thước bướu cổ.
Chị Nguyễn Trúc Quyên (33 tuổi, Tây Ninh) vừa trải qua cuộc tiểu phẫu cắt bướu cổ (bướu tuyến giáp). người chứng bệnh xuất viện sau một ngày, sức khỏe ổn định, không hệ lụy.
Năm 2022, chị Quyên tầm soát sức khỏe phát hiện bướu cổ lành tính có kích thước 0,5 cm. Khi mang thai, u tăng kích thước, chị uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Sau sinh, bướu cổ sưng đỏ tác động tới thẩm mỹ. Đồng thời, người chứng bệnh lo sợ mình mắc ung thư tuyến giáp.
Sau sinh, bướu cổ chị Quyên tăng kích thước nhanh chóng. Ảnh: Nguyễn Trăm
Giữa tháng 6, chị tới kiểm tra tại khoa Ngoại Vú, BVĐK Tâm Anh TP HCM. Thạc sĩ – bác sĩ CKII Đoàn Minh Trông quan sát vùng cổ người chứng bệnh xuất hiện bướu lớn, chỉ định siêu âm ghi nhận kích thước 6 cm, được tiếp tục chọc hút bằng kim nhỏ dưới hướng dẫn siêu âm, xác định u lành tính. Bướu có kích thước lớn và tăng trưởng nhanh chóng khiến cho người chứng bệnh mất tự tin. Nếu không tiểu phẫu, bướu có thể tổn thương dây thần kinh thanh quản, đè nén thực quản khiến cho người chứng bệnh không dễ dàng nuốt, tác động tới việc ăn uống.
“tiểu phẫu tuyến giáp nếu không cẩn trọng, người chứng bệnh có nguy cơ mắc phải khàn giọng; có máu trong 24-48 tiếng sau mổ; tê yếu tay, chân do tiểu phẫu tác động tới tuyến cận giáp; tụ dịch tại lỗ gây ra sưng, phù nề vùng cổ”, bác sĩ Trông nhận xét.
Ngày 26/6, bác sĩ Trông cho thấy sau 60 phút, êkip cắt bóc tách cắt trọn thùy giáp trái mang u bướu lớn, hạn chế tổn thương cơ quan quan trọng như thần kinh quặt ngược thanh quản, tuyến cận giáp, các tĩnh mạch… Ngay sau mổ, chị Quyên nói chuyện thông thường, không khàn giọng.
Bác sĩ Trông cho thấy thêm, trong thời gian mang thai, cơ thể người mẹ sản xuất hormone giải phóng gonadotropin (GnRH) khiến cho tuyến giáp vận động quá mức và lớn hơn tầm 10-15% so với trước hết, nhất là với phụ nữ thiếu hụt i-ốt. Phụ nữ mắc phải bướu cổ lúc mang thai, kích thước bướu sẽ tăng nhanh.
Bác sĩ Trông cùng êkíp bác sĩ khoa Ngoại Vú, BVĐK Tâm Anh TP HCM tiểu phẫu cắt bướu cổ cho chị Quyên. Ảnh: Nguyễn Trăm
Bướu cổ lành tính là tình trạng kích thước tuyến giáp tăng lên, sưng to thất thường do tế bào tuyến giáp tiến triển quá mức hoặc không đồng đều. Tình trạng này thường không nguy hiểm.
Tuy nhiên, các bướu cổ lành tính có kích thước lớn cũng có thể dẫn tới tổn thương thần kinh (liệt dây thần kinh hoành, hội chứng Horner và liệt dây thần kinh thanh quản tái phát). Ngoài ra, tuyến giáp quá lớn đè nén thực quản khiến cho người chứng bệnh không dễ dàng nuốt, tác động tới việc ăn uống, thiếu dinh dưỡng dinh dưỡng.
Có nhiều nguyên nhân gây ra bướu cổ, trong số đó, có 2,2 tỷ người trên toàn cầu mắc phải bướu cổ do thiếu i-ốt. Ngoài ra, còn có các nguyên nhân sau: di truyền, sống ở vùng thiếu i-ốt, chứng bệnh Basedow, viêm tuyến giáp, u tuyến yên tiết hormone kích thích tuyến giáp.
tất cả bướu cổ lành tính không có dấu hiệu hoặc triệu chứng nào không tương tự ngoài sưng ở cổ. Trong nhiều trường hợp, bướu cổ nhỏ tới mức chỉ được phát hiện khi vô tình đi kiểm tra sức khỏe, xét nghiệm, chụp phim…
Với những bướu nhỏ, công dụng tuyến giáp thông thường, không gây ra nuốt nghẹn, không dễ dàng thở… sẽ được theo dõi, kiểm tra định kỳ mà không cần phải điều trị. Các bướu cổ lớn, tác động tới thẩm mỹ, công dụng tuyến giáp, gây ra nuốt không dễ dàng, thở… bác sĩ sẽ chỉ định dùng thuốc, tiểu phẫu.
Bác sĩ Trông khuyến cáo phụ nữ mắc phải bướu cổ khi mang thai cần phải thăm kiểm tra định kỳ để giữ gìn sức khỏe cho cả mẹ và bé. Ngoài ra, trong chế độ sinh hoạt hàng ngày, cần phải bổ sung đầy đủ cá biển, muối i-ốt; thực hiện thói quen sống lành mạnh (không thức khuya, hạn chế uống rượu, bia, hút thuốc, tập thể thao ít nhất 30 phút mỗi ngày) để nâng cao sức khỏe tổng thể, phòng tránh được nhiều chứng bệnh: tiểu đường, bướu cổ, cường giáp…
Đức An
