không những Trung Quốc, các nước như Nhật, Hàn Quốc, Đức, Hungary, Cuba dân số cũng suy giảm vì tỷ lệ sinh thấp, tỷ lệ tử vong cao và hai năm đại dịch tàn phá kinh tế.
Ngày 17/1, Trung Quốc lần đầu báo cáo dân số suy giảm sau 60 năm, xuống còn 1,4 tỷ người. Dân số nước này suy giảm một lần trước đó vào năm 1961, ba năm sau nạn đói tàn khốc. Sự suy suy giảm xuất phát từ tỷ lệ sinh thấp, hai năm đại dịch và tình trạng di cư sang nước ngoài.
Tuy nhiên, Trung Quốc không phải đất nước duy nhất đối mặt vấn đề thu hẹp dân số. Nhiều quốc gia không không khác, trong số đó có Cuba, Đức, Hungary, Nhật Bản và Hàn Quốc cũng đứng trước nguy cơ này.
Tỷ lệ sinh ở Mỹ Latinh phần lớn đang suy giảm, song Cuba là trường hợp nổi bật. Số ca sinh thấp và người dân di cư ổn định tiến hành cho dân số gặp phải thu hẹp. Ngoài ra, Cuba có dân số già nhất ở Mỹ Latinh, gây ra thêm áp lực cho những người trong lứa tuổi lao động.
“Các nước tiến triển có tỷ lệ tử vong, tỷ lệ sinh thấp, song dân số không suy giảm vì họ có người nhập cư. Tuy nhiên, Cuba lại không không khác”, tiến sĩ Antonio Aja Díaz, Trung tâm Nghiên cứu Nhân khẩu học tại Đại học Havana, nhận định.
Hiện tại, các yếu tố về nhân khẩu học ở Cuba dường như không thế đổi. Nguyên nhân tỷ lệ sinh thấp có thể là đại dịch Covid-19 cùng lệnh trừng phạt của Mỹ (dưới thời Tổng thống Donald Trump). Hai yếu tố này dường như thúc đẩy tình trạng di cư, tiến hành cho dân số tiếp tục suy giảm.
đi kèm Trung Quốc và Cuba, Đức cũng có tỷ lệ sinh suy giảm. Dù vậy, quy mô dân số của nước này tiếp tục tăng do làn sóng hơn một triệu người di cư và tị nạn vào giữa năm 2010.
Số ca sinh ở Đức được ghi nhận vào năm 2021 tăng nhẹ. Nước này chào đón sự xuất hiện của 775.000 tới 795.000 trẻ sơ sinh, tăng so với con số 773.000 ghi nhận năm 2020.
Tuy nhiên, số người chết cũng tăng, từ hơn 985.000 vào năm 2020 lên tầm khoảng 1,02 triệu vào năm 2021 – con số hàng năm cao nhất được ghi nhận nói từ năm 1946.
Các nhà thống kê cho rằng, điều này một phần do Covid-19, một phần do dân số Đức đang già hóa nhanh chóng. Các chuyên gia cho rằng nước này sẽ ghi nhận số ca tử vong tăng lên theo từng năm.
Một y tá đang chăm sóc trẻ sơ sinh tại trung tâm y tế thành phố Phụ Dương, Trung Quốc. Ảnh: AFP
Hungary cũng đứng trước nguy cơ suy suy giảm dân số. Để khắc phục tình trạng đó, chủ yếu quyền quyết định thành lập các phòng kiểm tra hỗ trợ sinh sản do nhà nước điều hành.
Tháng 12/2019, chủ yếu quyền thủ tướng Viktor Orban thông báo mua 6 phòng kiểm tra tư nhân chuyên khoa thụ tinh trong ống nghiệm (IVF). Đối mặt với vấn đề “có tầm quan trọng chiến lược quốc gia”, chủ yếu phủ nắm quyền kiểm soát các địa điểm IVF, miễn trừ các hạn chế cạnh tranh.
nói từ năm 2020, các bang đưa đến thuốc điều trị sinh sản miễn phí tại nhiều phòng kiểm tra. Thủ tướng Orban cũng đề ra các khoản miễn trừ thuế, đề xuất khoản vay cho các gia đình trong nỗ lực thúc đẩy tỷ lệ sinh.
nói từ mùa hè 2022, thủ tướng Orban cấm các phòng kiểm tra tư nhân đưa đến dịch vụ IVF. chủ yếu quyền cho rằng sẽ nỗ lực hỗ trợ người dân tiếp cận thủ tục một cách dễ thực hiện hơn. Tuy nhiên, các nhà phê bình cho rằng động thái này tiến hành suy giảm đáng nói lựa lựa chọn của phụ nữ.
Chưa từng đề xuất chủ yếu sách một con như Trung Quốc, tỷ lệ sinh của Nhật Bản vẫn suy giảm dần trong nhiều năm gần đây. Dân số nước này dự kiến suy giảm từ 127 triệu vào năm 2018 xuống còn 88 triệu vào năm 2065. Mỗi năm, 500 trường học phải đóng cửa vì thiếu học sinh nhập học. Các chuyên gia cho rằng Nhật Bản cần thiết phải thúc đẩy ca sinh để giữ gìn lực số lượng lao động nhằm vận hành nền kinh tế.
Năm 2022, chánh văn phòng nội các Nhật Bản, Hirokazu Matsuno, nhận định tình hình hiện tại tương đối “nguy cấp”. chủ yếu phủ chủ yếu dùng trợ cấp để trang trải mức phí mang thai, sinh nở và chăm sóc trẻ nhỏ.
Tỷ lệ sinh trung bình của phụ nữ Hàn Quốc năm 2021 là 0,81 con/người, suy giảm so với năm trước và phá vỡ kỷ lục thế giới về tỷ lệ sinh thấp. Đây là dữ liệu được Cục Điều tra Dân số Hàn Quốc công bố tháng 8/2022, kèm nhận định nước này đang đối mặt với viễn cảnh suy giảm hơn một nửa dân số vào cuối thế kỷ 21. Cụ thể, tới năm 2100, dự kiến dân số nước này suy giảm 53%, xuống còn 24 triệu người, thế vì 51 triệu người như hiện tại.
Thục Linh (Theo Washington Post, Fortune)
