Không có tinh trùng là tình trạng không có tinh trùng trong tinh dịch sau khi xuất tinh, một loại vô sinh nam tương đối nghiêm trọng.
Ở người nam thông thường, tinh trùng sẽ được sản xuất từ tinh hoàn, sau đó di chuyển vào mào tinh để trải qua thời kỳ trưởng thành trước khi xuất tinh cùng tinh dịch. Tuy nhiên, phân tích tinh dịch đồ ở một vài người hoàn toàn không xuất hiện có tinh dịch. Đây là hiện tượng tinh trùng bằng không thường hay còn gọi là chứng vô tinh.
Nguyên nhân
Có thể chia nguyên nhân gây nên ra chứng không có tinh trùng là vô tinh do tắc nghẽn hoặc vô tinh không tắc nghẽn. Không có tinh trùng do tắc nghẽn là khi tình trạng tinh trùng không thể di chuyển vào vào cơ quan sinh sản do có sự bế tắc ở nhiều vị trí như ống dẫn tinh, mào tinh, ống phóng tinh. Nguyên nhân của tình trạng này có thể do dị tật bẩm sinh, nhiễm trùng đường sinh sản, chấn thương trước đó (gồm cả thủ thuật).
Nguyên nhân không tắc nghẽn chủ yếu là do nội tiết tố hoặc vấn đề về sự tiến triển của tinh trùng. Ngoài ra, một vài không thông thường về số số lượng thường hay cấu trúc nhiễm sắc thể, mắc căn bệnh lý vùng dưới đồi, tuyến yên, tinh hoàn ẩn, tinh hoàn mắc phải teo, xuất tinh ngược dòng, giãn tĩnh mạch thừng tinh… cũng có thể dẫn tới vô tinh. trong số đó, vô tinh do xuất tinh ngược dòng thường dễ điều trị hơn so với các nguyên nhân không không khác.
Ngoài ra, một vài loại thuốc có thể dẫn tới chứng vô tinh không do tắc nghẽn gồm các thuốc điều trị ung thư, thuốc bổ sung testosterone, steroid đồng hóa…
Không có tinh trùng ở nam giới có thể do các vấn đề về nội tiết tố, di truyền hoặc sự tắc nghẽn ở các cơ quan sinh sản. Ảnh: Istimewa
Người mắc phải vô tinh có thể không có bất kỳ triệu chứng nào hoặc thậm chí không biết mình mắc phải căn bệnh cho tới khi nỗ lực thụ thai không thành quả. Các dấu hiệu không không khác thường mối quan hệ tới nguyên nhân gây nên ra căn bệnh, do đó một vài nam giới có thể có những dấu hiệu như: số lượng tinh dịch khi xuất tinh cực thấp (hiện tượng cực khoái “khô”), nước tiểu đục sau khi quan hệ tình dục, tinh hoàn nhỏ hoặc mắc phải sưng, dậy thì muộn, không dễ dàng cương cứng cứng hoặc xuất tinh,… Tuy nhiên, một vài người có thể không có những triệu chứng này mà vẫn mắc phải vô tinh.
Chẩn đoán và điều trị
Phân tích tinh dịch là cách duy nhất để biết liệu số số lượng tinh trùng của nam giới có không thông thường thường hay không. Nếu kết quả phân tích tinh dịch lần đầu cho xuất hiện không có tinh trùng, bác sĩ sẽ yêu cầu thực hiện lại xét nghiệm vài tháng sau đó. Tinh trùng bằng không sẽ được chẩn đoán sau khi hoàn thành hai lần phân tích tinh dịch riêng biệt và đều cho kết quả không xuất hiện tinh trùng trong tinh dịch. Sau khi chẩn đoán không có tinh trùng, bước tiếp theo bác sĩ sẽ xác định nguyên nhân gây nên nên tình trạng này.
Với sự trợ giúp cho của các phương pháp hỗ trợ sinh sản thường hay thủ thuật, nam giới không có tinh trùng vẫn có thể có con thông thường. Khi đó, điều trị chứng không có tinh trùng ở nam giới chủ yếu phụ thuộc vào nguyên nhân của căn bệnh, cụ thể:
thủ thuật: Trong một tỷ lệ, không có tinh trùng do tắc nghẽn có thể được khắc phục thông qua thủ thuật. thủ thuật cũng có thể được chỉ định để loại bỏ hoặc điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh và xuất tinh ngược. liệu pháp này giúp cho nam giới có thể thụ thai một cách tự nhiên tuy nhiên cần phải có thời gian điều trị phù hợp.
Thuốc hỗ trợ tiết tố: Với vô tinh do nội tiết tố, nam giới có thể được điều trị bằng thuốc. Các thuốc thường gặp có thể gồm tiêm Clomid, Letrozole, FSH hoặc tiêm hCG. Điều trị bằng hormone có thể được sử dụng để kích thích sự tiến triển của tinh trùng ở một vài nam giới. Trong một tỷ lệ, bổ sung thuốc nội tiết tố sẽ đưa các tế bào tinh trùng trở lại hoặc tiến triển khỏe mạnh hơn.
Chiết xuất tinh trùng từ nước tiểu sau khi xuất tinh: Nếu không thể điều trị tinh trùng bằng không do xuất tinh ngược dòng, bác sĩ có thể lấy tinh trùng từ nước tiểu sau xuất tinh. Sau đó, tùy thuộc vào số số lượng tinh trùng thu được và nguy cơ sinh sản của người vợ, thụ tinh trong tử cung (IUI) hoặc điều trị IVF có thể được đề xuất.
Phương pháp IVF-ICSI: thường hay còn gọi là chiết xuất tinh trùng từ tinh hoàn, sau đó bảo quản lạnh và tiêm trực tiếp vào trứng. Phương pháp này có hữu hiệu cao cho những nam giới mắc chứng không có tinh trùng.
một vài nam giới vẫn có thể có con sau khi được chẩn đoán vô tinh nên các chuyên gia khuyến cáo nên thăm xét nghiệm sớm và điều trị sớm để không hoàn toàn đánh mất điều kiện thực hiện cha.
Bảo Bảo (Theo Very Well Family)
