Bánh ngọt, mứt, bánh chưng, các loại hạt dễ gặp phải mốc do vi khuẩn, ăn chúng có thể gây nên ngộ độc cấp tính hoặc cơ thể tích lũy độc tố Aflatoxin lâu dài dẫn tới ung thư.
Bác sĩ Nguyễn Văn Tiến, Viện Dinh dưỡng quốc gia, cho rằng nhiều người thường cho rằng dưỡng chất độc có trong thực phẩm và vi khuẩn gây nên chứng bệnh, mà không biết là nấm mốc cùng độc tố của chúng cũng rất nguy hiểm. Khoa học từng chứng minh, ăn thức ăn nhiễm nấm mốc có thể xảy ra ngộ độc cấp tính, thậm chí ngộ độc mạn tính nếu cơ thể tích lũy dần những số lượng nhỏ nấm mốc và độc tố nấm.
Theo bác sĩ Tiến, ước tính gần 40% loài nấm mốc có thể sản sinh ra độc tố, tình trạng không tương tự nhau nên gây nên chứng bệnh không tương tự nhau. Loại ít độc hoặc một liều số lượng nhỏ độc tố nấm chỉ gây nên ngộ độc nhẹ, người chứng bệnh gặp phải nôn mửa, tiêu chảy, choáng váng… Độc tố vi nấm tích lũy dần trong cơ thể lâu dần dẫn tới chứng bệnh hiểm nghèo như ung thư, thận yếu… Do đó, thực phẩm gặp phải nấm mốc thì không nên ăn.
Bánh chưng ngày Tết là một ví dụ. Do độ ẩm cao và giàu dưỡng chất dinh dưỡng, bánh chưng là môi trường thích hợp cho nấm mốc tiến triển, vì vậy bánh để lâu dễ gặp phải mốc. Từ lớp lá ở ngoài, nấm mốc tiến triển vào bên trong, lan rộng ra và thực hiện hỏng bánh.
“Cảnh giác với bánh chưng mốc, kiên quyết bỏ chiếc bánh từng gặp phải mốc nhiều, chua, vữa, đắng… Bánh mới gặp phải mốc chút ít bên ngoài có thể cắt đi rộng ra xung quanh, chỉ lấy phần bánh còn nguyên lành, đem hấp hoặc rán cẩn thận trước khi ăn”, bác sĩ Tiến nói.
Tương tự, các loại bánh ngọt, mứt được sản xuất từ nhiều nguyên liệu không tương tự nhau như bột, đường, bơ, sữa, trứng… Nếu để lâu, bảo quản kém, bánh mứt dễ gặp phải hỏng do vi sinh vật và nấm mốc.
Mứt chảy nước là sắp hỏng, là môi trường thuận lợi cho vi sinh vật và nấm mốc tiến triển. Thường xuất hiện nhất là nấm men ưa đường gây nên nứt nẻ và thực hiện bánh mất mùi vị, màu sắc rõ ràng.
Trên bề mặt bánh ngọt để lâu xuất hiện những loại nấm mốc không tương tự nhau. Bánh ngọt chảy nước, mất mùi vị, màu sắc rối loạn mất màu sắc rõ ràng thì cần thiết phải bỏ.
Các loại hạt có dầu như lạc, đậu nành, hạt điều, hạt hướng dương; lương thực như gạo, ngô, sắn… thường nhiễm nấm mốc Aspergillus flavus. Nấm này tiết ra độc tố Alfatoxin tương đối là nguy hiểm. Ngoài gây nên độc cấp tính, độc tố này tích lũy dần dần trong cơ thể dẫn tới chứng bệnh ung thư.
“Độc tố Aflatoxin rất khó khăn gặp phải phân hủy bởi nhiệt độ cao thường hay hóa dưỡng chất, như lạc rang ở nhiệt độ 150 độ C các bào tử nấm đều gặp phải diệt tuy nhiên độc tố của chúng không gặp phải phá hủy hoàn toàn, vì vậy ăn vào vẫn nguy hiểm”, bác sĩ Tiến cảnh báo.
Bánh chưng gặp phải nấm mốc không nên ăn. Ảnh: Bác sĩ mang đến
Xử trí ngộ độc
Theo bác sĩ Tiến, khi hình loại, màu sắc, mùi vị của thực phẩm gặp phải biến loại, hoặc nghi ngờ thực phẩm không giữ gìn an toàn thì nên bỏ.
Để ngăn ngừa ngộ độc do độc tố của vi nấm, không mua và sử dụng lương thực, thực phẩm từng gặp phải mốc như lạc, đậu nành, gạo, ngô, bánh ngọt, mứt… Không đãi, rửa món từng gặp phải mốc để ăn, vì độc tố vẫn còn tồn lưu.
Khi có dấu hiệu nhiễm độc, ngộ độc thực phẩm, ngưng ăn ngay, giữ lại toàn bộ thức ăn thừa, dưỡng chất nôn, phân, nước tiểu… để cơ quan chuyên môn kiểm tra xác minh căn nguyên. Xử trí người ngộ độc, trước tiên là cho nôn ra hết dưỡng chất từng ăn vào, ngăn cản ruột hấp thu dưỡng chất độc…
Lê Nga
