Bệnh viêm tụy Nguyên nhân, dấu hiệu, hệ lụy, chẩn đoán và điều trị

căn bệnh viêm tụy phổ quát, nhất là viêm tuỵ cấp chiếm tỷ lệ 80/100.000 dân số. Đây là căn căn bệnh nguy hiểm vì có thể gây ra ra nhiều hệ lụy tác động lâu dài tới sức khỏe như đái tháo đường, ung thư tuyến tụy, đặc biệt có nguy cơ tử vong cao trong trường hợp viêm cấp nặng- BS.CKI Huỳnh Văn Trung cho thấy.

căn bệnh viêm tụy là như thế nào?

Viêm tụy là tình trạng tuyến tụy gặp phải viêm sưng, đỏ do dịch tiêu hóa hoặc enzym xâm nhập tuyến tụy.(2)

Tụy là một tuyến nằm sau dạ dày, ở phía bên trái bụng, gần với phần đầu tiên của ruột non. Tuyến tụy thực hiện 2 nhiệm vụ chủ yếu, đó là:

• Tạo ra các enzym mang lại cho ruột non để phân hủy thức ăn.
• Tạo ra các hormone insulin và glucagon cho máu để kiểm soát số lượng đường trong máu.

Viêm tụy thường được phân tiến hành 2 loại:

• Viêm tụy cấp: Là tình trạng tuyến tụy gặp phải viêm đau đớn đột ngột trong thời gian ngắn, nếu không cấp cứu sớm có thể dẫn tới tử vong. Nguyên nhân chủ yếu là do sỏi mật, tăng mỡ máu, lạm dụng rượu bia. Các trường hợp nặng của viêm tụy cấp tính có thể tiến triển thành viêm tụy cấp hoại tử.
• Viêm tụy mạn: Là tình trạng tuyến tụy gặp phải viêm trong thời gian dài. Nguyên nhân chủ yếu là do gặp phải viêm tuỵ cấp lặp đi lặp lại, lạm dụng bia rượu.(3)

Triệu chứng viêm tụy

tất cả những người gặp phải viêm tụy cấp tính hoặc mạn tính thường có các triệu chứng như sau:

1. Các triệu chứng viêm tụy cấp

• Cơn đau đớn bắt đầu từ từ hoặc đột ngột ở vùng bụng trên
• Cơn đau đớn có thể lan ra sau vùng thắt lưng
• đau đớn nhẹ hoặc nặng
• Cơn đau đớn có thể lâu dần vài ngày(1)
• Sốt
• Buồn nôn
• Nôn mửa
• Chướng bụng
• Nhịp tim nhanh

2. Các triệu chứng viêm tụy mạn tính

• đau đớn ở bụng trên
• Cơn đau đớn có thể lan ra sau vùng thắt lưng
• Cơn đau đớn có thể trở nên tồi tệ hơn sau khi ăn
• Tiêu chảy
• Buồn nôn
• Nôn mửa
• Sụt cân
• Phân có dinh dưỡng nhầy và mùi hôi do tăng tiết mỡ

Nguyên nhân gặp phải viêm tuỵ

Các nguyên nhân gây ra viêm tuyến tụy phổ quát nhất gồm:(4)

• Lạm dụng rượu
• căn bệnh sỏi mật
• Chấn thương bụng hoặc thủ thuật
• Mỡ máu
• Hàm số lượng canxi trong máu rất cao
• Sử dụng một vài loại thuốc như estrogen, steroid và thuốc lợi tiểu thiazid
• Nhiễm trùng, ví như quai gặp phải, viêm gan A hoặc B, hoặc vi khuẩn salmonella
• căn bệnh xơ nang
• u bướu
• một vài khiếm khuyết di truyền
• không thông thường bẩm sinh ở tuyến tụy
• Chấn thương tuyến tụy
• Hút thuốc lá

Các hệ lụy của viêm tuỵ

Bác sĩ Trung cho thấy, tình trạng viêm tụy cấp tính hoặc mạn tính nếu không được điều trị sớm có thể gây ra ra các hệ lụy nghiêm trọng tác động tới sức khỏe.

Các hệ lụy có thể gồm:

• Viêm tuỵ cấp có thể gây ra ra các hệ lụy nguy hiểm như: suy cơ quan, viêm tuỵ hoại tử nhiễm trùng, thậm chí tử vong
• Viêm tuỵ mạn có thể dẫn tới: Ung thư tuyến tụy, Suy dinh dưỡng, Đái tháo đường, suy công dụng tuỵ ngoại tiết

Các phương pháp chẩn đoán căn bệnh viêm tụy

Để chẩn đoán viêm tuỵ, các phương pháp sau có thể được sử dụng.

• Xét nghiệm máu: thường hay còn gọi là chẩn đoán phân biệt để tìm ra các bất không thông thường gây ra ra viêm tuỵ, ví như tình trạng ứ mật, tăng calci huyết, hoặc tăng lipid máu nghiêm trọng…
• Chụp Xquang bụng: Hình ảnh X quang sẽ cho thấy tình trạng tràn dịch màng phổi và các tổn thương nhu mô phôi nhằm phản hồi tình trạng nghiêm trọng của viêm tuỵ cấp. Xét nghiệm này thường được chỉ định với viêm tuỵ cấp.
• Siêu âm: Siêu âm ổ bụng để tìm ra sỏi mật, giãn đường mật hoặc viêm ruột thừa, viêm túi mật.
• Chụp CT: Chụp cắt lớp vi tính (CT) với thuốc cản quang tĩnh mạch để xác định hoặc loại trừ chẩn đoán. CT thường được khuyến cáo trong trường hợp chẩn đoán không rõ ràng nhưng mà vẫn nghi ngờ viêm tụy hoặc trường hợp người mắc căn bệnh không tăng cường hoặc xấu đi mặc dù đã từng được hồi sức tích cực.
• Chụp cộng hưởng từ mật tụy (MRCP) hoặc siêu âm nội soi (EUS): Nếu không không tìm xuất hiện nguyên nhân gây ra viêm tụy với phản hồi nêu trên, bác sĩ có thể sử dụng phương pháp này để chẩn đoán căn bệnh.

Các phương pháp điều trị viêm tuỵ

Việc điều trị viêm tuỵ sẽ tùy thuộc hai loại viêm: Viêm tụy cấp tính và viêm tụy mạn tính.(6)

1. Điều trị viêm tụy cấp tính

Bác sĩ Trung cho thấy, trong việc chữa trị viêm tuỵ vẫn chủ yếu tuôn theo quy định suy nhược đau đớn, bù dịch, dùng thuốc thuốc nếu có dấu hiệu nhiễm trùng và cho người mắc căn bệnh ăn uống sớm sau 24-hai ngày nhập viện.

1.1 suy nhược đau đớn, bù dịch

• suy nhược đau đớn: Người căn bệnh được suy nhược đau đớn tích cực với các thuốc suy nhược đau đớn
• Bù dịch: Tuỳ tình trạng nặng và căn bệnh lý kèm theo, người căn bệnh có thể được truyền dung dịch Ringer với liều số lượng khuyến nghị trước hết từ 15 mL/kg – 20 mL/kg. Sau đó, dung dịch được truyền 3 mL/kg mỗi giờ trong một ngày đầu tiên. Lưu ý, người căn bệnh cần thiết phải được cần thiết phải theo dõi sát dung tích hồng cầu, số lượng nước tiểu, sinh hiệu, nồng độ urea máu để xác định chuẩn xác số lượng dịch truyền cần thiết phải thiết.

1.2 Cho ăn sớm

Sau khi nhịn ăn trong 12 giờ đầu nhập viện, người căn bệnh có thể được cho ăn lại sau 24-72h. Thức ăn lúc này cần thiết phải lỏng, mềm, ít cặn, ít dinh dưỡng béo để dễ tiêu hóa.

Trường hợp viêm tụy nặng hoặc không dung nạp được số lượng thức ăn qua khoang miệng, phương pháp nuôi ăn tĩnh mạch hoặc cho ăn bằng ống thông mũi-dạ dày có thể được sử dụng.

1.3 Thuốc thuốc

Nếu viêm tuỵ có dấu hiệu nhiễm trùng, người căn bệnh cần thiết phải được điều trị bằng thuốc tích cực.

2. Điều trị viêm tụy mạn tính

người mắc căn bệnh viêm tụy mạn thường có những triệu chứng và/hoặc hệ lụy như đau đớn bụng mạn tính, suy dinh dưỡng, tiêu phân mỡ do thiếu men tuỵ, đái tháo đường do rối loạn men tuỵ nội tiết và thậm chí ung thư tuỵ.

Do đó, trong điều trị viêm tụy mạn tập trung chủ yếu vào việc tăng cường các triệu chứng, giúp cho ngăn ngừa căn bệnh tiến triển cũng như phát hiện và điều trị sớm hệ lụy ung thư tuỵ.

• Điều trị nguyên nhân như ngưng rượu, thuốc lá, sỏi mật, tăng triglyceride máu… để ngăn ngừa viêm tụy tái phát.
• suy nhược đau đớn nếu người mắc căn bệnh viêm tụy mạn gặp phải đau đớn nhiều. Có thể dùng thuốc hoặc nội soi lấy sỏi tuỵ, thậm chí can thiệp thủ thuật sỏi tuỵ nếu cần thiết phải để suy nhược đau đớn.
• Điều trị hỗ trợ men tụy ở những người mắc căn bệnh có bằng chứng thiếu men tuỵ ngoại tiết.
• Điều trị với insulin nếu người mắc căn bệnh có hệ lụy đái tháo đường, đồng thời theo dõi định kỳ nhằm phát hiện sớm ung thư tuỵ

Các phương pháp phòng ngừa căn bệnh viêm tụy

Để phòng ngừa viêm tuỵ, bác sĩ lưu ý người dân nên:

• Hạn chế uống rượu, bia, thuốc lá
• Ăn uống khoa học, sạch sẽ để tránh nhiễm ký sinh trùng
• Hạn chế ăn mặn, ăn thực phẩm nhanh, thực phẩm nhiều dinh dưỡng béo
• Nếu mắc căn bệnh đái tháo đường, mỡ máu, sỏi mật cần thiết phải quản lý tốt căn bệnh nền và nên thăm xét nghiệm định kỳ để tránh hệ lụy gây ra viêm tuỵ.

vấn đề thường gặp về căn bệnh viêm tụy

1. Viêm tụy có nguy hiểm không?

Có thể coi viêm tuỵ là một căn bệnh nguy hiểm, nhất là viêm tuỵ cấp vì có thể dẫn tới tử vong nhanh chóng nếu không được can thiệp sớm.

2. căn bệnh viêm tụy có thể chữa trị khỏi không?

căn bệnh viêm tuỵ cấp có thể điều trị khỏi hoàn toàn và càng điều trị sớm thì tình trạng tốt nhất càng cao, càng đỡ tốn kém và người căn bệnh cũng tránh được những hệ lụy gây ra tác động tới sức khỏe.

3. Viêm tụy kiêng ăn gì và viêm tụy nên ăn gì?

Bác sĩ Trung cho thấy, chế độ dinh dưỡng cân bằng, ít dinh dưỡng béo đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi sau viêm tụy. Do đó, những người gặp phải viêm tụy mạn tính đặc biệt cần thiết phải theo dõi số lượng dinh dưỡng béo trong chế độ dinh dưỡng hàng ngày và cố gắng hạn chế hoặc tránh các loại thực phẩm sau:

• Thịt đỏ
• Đồ chiên
• Sữa đầy đủ dinh dưỡng béo
• Món tráng miệng có đường
• Nước ngọt
• Cafein
• Rượu

Ngoài ra, người căn bệnh nên ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày để suy nhược bớt gánh nặng cho hệ tiêu hóa; ăn thực phẩm giàu protein và dinh dưỡng chống oxy hóa; uống nhiều dinh dưỡng lỏng để giữ đủ nước.

Ngoài ra, người căn bệnh có thể dùng các dinh dưỡng bổ sung vitamin để nhận được các dinh dưỡng dinh dưỡng cần thiết phải thiết. Tuy nhiên, việc này cần thiết phải có chỉ định của bác sĩ.

4. căn bệnh viêm tụy có tái phát không?

căn bệnh viêm tuỵ không không dễ chữa trị nhưng mà cũng rất dễ tái phát. Do đó, điều quan trọng là sau điều trị người căn bệnh cần thiết phải tiếp tục giữ các khuyến nghị của bác sĩ nhằm tránh căn bệnh tái phát.

căn bệnh viêm tụy là tình trạng viêm ở tuyến tụy, không nên xem thường để điều trị căn bệnh tốt nhất cần thiết phải bỏ rượu bia, hạn chế các loại thực phẩm có nhiều dinh dưỡng béo, kiểm tra sức khỏe định kỳ.