Sỏi thận có kích thước dưới 6 mm thường tự đào thải trong vòng ba tuần, trong khi sỏi lớn trên 10 mm có thể mất nhiều thời gian hơn, thậm chí phải can thiệp y tế.
Quá trình đào thải sỏi thận xảy ra theo từng thời kỳ, bắt đầu bằng quá trình trở thành sỏi trong thận, sau đó sỏi di chuyển sang niệu quản, bọng đái và cuối cùng là niệu đạo.
Thời gian để sỏi thận đào thải khỏi cơ thể phụ thuộc phần lớn vào kích thước, tức sỏi nhỏ sẽ đi qua hệ tiết niệu nhanh hơn loại lớn. Song các yếu tố không tương tự như vị trí trở thành sỏi, hình loại sỏi và giải phẫu hệ tiết niệu của từng người cũng có thể tác động tới thời gian này.
Kích thước sỏi
toàn bộ sỏi thận không gây ra ra triệu chứng cho tới khi di chuyển từ thận vào niệu quản (ống dẫn nước tiểu tới bọng đái). Kích thước của sỏi tác động tới nguy cơ và tình trạng nghiêm trọng của các triệu chứng, đồng thời tác động tới thời gian mà sỏi di chuyển. Hiệp hội Tiết niệu Mỹ (AUA) cho thường hay sỏi dưới 2 mm thường mất 8 ngày để ra khỏi cơ thể, với sỏi 3 mm là 12 ngày, sỏi 4-16 mm mất 22 ngày.
Theo nghiên cứu của Viện uy tín Chăm sóc Sức khỏe Đức, toàn bộ sỏi thận có đường kính dưới 5 mm đều được đẩy ra khỏi đường tiết niệu mà không gặp trở ngại. khoảng tầm một nửa số sỏi có đường kính 5-10 mm tự đào thải khỏi cơ thể. Khi sỏi lớn hơn 6 mm, thời gian đào thải tăng lên và nhu cầu can thiệp y tế cũng tăng theo. Những viên sỏi có đường kính lớn hơn 10 mm thường không có thể tự đào thải và người chứng bệnh cần phải được can thiệp y tế để lấy sỏi ra ngoài.
Viên sỏi san hô trong thận của một người mắc chứng bệnh. Ảnh: trung tâm y tế Đa khoa Tâm Anh
Vị trí sỏi
Bác sĩ có thể xác định vị trí sỏi bằng các xét nghiệm hình ảnh như siêu âm hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT) vùng bụng và xương chậu. Các triệu chứng thường tiến triển khi sỏi thận đi vào niệu quản. Những viên sỏi nằm xa thận hơn có nhiều nguy cơ được đào thải nhanh hơn sỏi nằm gần thận.
Theo một nghiên cứu tổng hợp của các chuyên gia tại Mỹ, toàn bộ sỏi xa sẽ di chuyển ra khỏi cơ thể mà không gặp sự cố, trong khi tỷ lệ này ở sỏi gần chưa tới một nửa. Với những viên sỏi nằm ở giữa niệu quản, khoảng tầm 60% tự đào thải.
Khi sỏi thận vượt qua được rào cản trước tiên, chúng sẽ di chuyển vào bọng đái và cuối cùng vào niệu đạo – nơi nước tiểu thoát ra khỏi cơ thể. Từ đó, sỏi thường được đào thải trong vòng vài ngày.
Các yếu tố không tương tự có thể tác động tới thời gian di chuyển của sỏi thận hoặc dự báo nguy cơ sỏi thể không di chuyển và cần phải điều trị y tế gồm:
Cân nặng: Người có chỉ số khối cơ thể (BMI) thấp có nhiều nguy cơ tự đào thải sỏi thận hơn những người có BMI cao (thừa cân, béo phì). Điều này là do cơ thể của người thừa cân hoặc béo phì có xu hướng tạo ra những viên sỏi lớn và dễ tái phát hơn.
Tuổi tác: Người lớn thường có tỷ lệ đào thải sỏi tự nhiên cao hơn trẻ nhỏ do sự không tương tự biệt về mặt giải phẫu.
Thận ứ nước: Đây là tình trạng một hoặc cả hai quả thận gặp phải phình ra do tắc nghẽn dòng nước tiểu. Điều này cho xuất hiện niệu quản gặp phải tắc nghiêm trọng và nguy cơ sỏi tự đào thải thấp.
Số số lượng bạch cầu cao: Số số lượng bạch cầu (WBC) tăng cao ở người gặp phải sỏi thận có thể cho xuất hiện nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc tình trạng viêm nghiêm trọng. Người chứng bệnh cần phải được chăm sóc y tế sớm vì nhiễm trùng có thể tiến hành phức tạp sỏi thận.
Người chứng bệnh được chẩn đoán mắc sỏi thận nên tới bác sĩ xét nghiệm ngay nếu gặp bất kỳ triệu chứng nào như đau đớn hông dữ dội không khỏi, sốt cao kèm theo ớn lạnh, nôn mửa, có máu trong nước tiểu, nước tiểu có mùi hôi hoặc đục, đau đớn hoặc nóng rát khi đi tiểu.
Anh Ngọc (Theo Verywell Health)
| Độc giả gửi thắc mắc về chứng bệnh thận tại đây để bác sĩ giải đáp |
