MỹCảm giác cay kích thích não bộ sản sinh hormone adrenaline, khiến cho tim đập nhanh, gây ra hưng phấn, tương tự trải nghiệm đi tàu lượn siêu tốc hoặc nhảy bungee.
Vị cay xuất hiện trong toàn bộ món ăn của các nền ẩm thực thế giới. Trong nhiều thập kỷ, các nhà khoa học thực hiện nhiều nghiên cứu để lý giải vì sao một vài người thích ăn cay, trong khi số không tương tự không thể chịu nổi cảm giác này.
Theo các chuyên gia, vị cay là cảm giác bỏng rát do hoạt chất capsaicin trong thực phẩm gây ra ra. Khi ăn cay, capsaicin sẽ kích thích các thụ thể trong miệng gọi là TRPV1, gây ra ra phản ứng. Khi các thụ thể TRPV1 được kích hoạt, cảm giác mỗi người trải qua gần tương tự với uống phải nước sôi. Tuy nhiên, cơn đau đớn chỉ là ảo giác từ các thụ thể thần kinh mắc phải nhầm lẫn.
Capsaicin gây ra đau đớn, khiến cho cơ thể nghĩ rằng mình đang trong trường hợp nguy hiểm. Như một phản xạ tự nhiên, não bộ tiết ra endorphins, một loại hormone gây ra khoái cảm. Đây là cách cơ thể cố gắng loại bỏ những “mối đe dọa không có thật” khi một người đang ăn đồ cay. Sự giải phóng hormone bất đắc dĩ này khiến cho nhiều người vô tình liên tưởng việc ăn cay với cảm giác hạnh phúc, thỏa mãn, tương đương trạng thái có được sau khi tập thể dục thể thao.
Ăn cay cũng kích thích não bộ sản sinh hormone adrenaline, khiến cho tim đập nhanh, gây ra hưng phấn, tương tự với việc trải nghiệm tàu lượn siêu tốc hoặc nhảy bungee.
“Chỉ con người mới có thể tận hưởng được những sự kiện tiêu cực (nếu biết rõ đây không phải mối đe dọa) một cách bẩm sinh, thích thú với những cảm giác mà não bộ được lập trình để tránh xa. Tâm trí lúc này vượt trội hơn cơ thể. Cơ thể nghĩ rằng bạn đang gặp nguy hiểm, nhưng mà tâm trí biết điều này không đúng”, Paul Rozin, giáo sư khoa tâm lý học, Đại học Pennsylvania, cho thấy.
một vài gia vị cay như ớt băm, tỏi. Ảnh: Freepik
Theo nhà tâm lý học Paul Bloom, con người là động vật duy nhất thích ăn ớt và cảm giác cay nóng nói chung. Các loài động vật có vú như chuột và sóc có chung cơ quan cảm thụ thức ăn cay như người, song thường có xu hướng tránh dùng ớt thực hiện nguồn thức ăn.
Chim có thể ăn ớt, nhưng mà chúng không cảm thấy được sự cay bởi có các cơ quan thụ cảm không tương tự với người về mặt sinh học, không ghi nhận tác dụng của capsaicin.
Ngoài ra, ớt có tính kháng khuẩn. Theo các chuyên gia, con người từng tiến hóa về mặt văn hóa và di truyền sở thích ăn cay vì chúng giữ an toàn họ khỏi các mối xâm hại cực nhỏ. Trước khi có các công cụ thực hiện lạnh, cấp đông, ớt cay thường được sử dụng để giúp cho bảo quản thực phẩm, tránh vi khuẩn ở những vùng nóng ẩm. Khi vị giác gặp phải sự cay nóng, nó gửi tín hiệu tới não rằng thức ăn sạch, ít vi khuẩn.
Nhiều nghiên cứu khoa học cũng chỉ ra lợi ích sức khỏe của việc ăn cay. Hợp hoạt chất capsaicin có chứa nhiều hoạt chất chống oxy hóa và kháng viêm. Capsaicin cũng giúp cho tăng cường đường tiêu hóa, tăng cường trao đổi hoạt chất, nâng cao sức khỏe tim mạch, giảm sút nguy cơ ung thư, tăng cường tiêu hóa, tăng cường hệ miễn dịch.
Thực tế, việc sử dụng một ly nước để giảm sút cảm giác cay không tốt nhất. Capsaicin kỵ nước, tức là phân tử này không liên kết với nước. Ngược lại, ethanol trong bia lạnh có thể thực hiện cảm giác bỏng. Đồ uống nhiều đường cũng sẽ kích hoạt vị ngọt, khiến cho não bộ bối rối vì phải xử lý quá nhiều tác nhân kích thích, từ đó quên đi sự cay. Một ly sữa, vài thìa sữa chua hoặc kem sẽ thực hiện dịu cảm giác bỏng rát.
Thục Linh (Theo Conversation)
