Hà NộiSau mổ thế van tim, người mắc căn bệnh nam 30 tuổi được các chuyên gia trung tâm y tế 108 kê thuốc chống đông uống kèm lịch tái kiểm tra tuy nhiên anh không tuân thủ.
người mắc căn bệnh uống thuốc thường xuyên tuy nhiên không tái kiểm tra theo hẹn của bác sĩ để chỉnh liều thuốc chống đông. Uống hết thuốc bác sĩ từng kê, anh mang đơn cũ tới hiệu thuốc mua tiếp. Hậu quả là anh mắc phải rối loạn đông máu nghiêm trọng, xuất huyết nặng tại nhiều cơ quan như thận, ruột, đặc biệt yếu thận cấp. Rất may, sau đó người mắc căn bệnh vào viện được chẩn đoán và điều trị sớm.
“Đây là hậu quả của việc người mắc căn bệnh không tuân thủ chỉ định điều trị của bác sĩ”, bác sĩ Nguyễn Thị Thu, Khoa Hồi sức nội và chống độc, trung tâm y tế 108, nói ngày 22/8.
Theo bác sĩ Thu, trừ một tỷ lệ căn bệnh lý cấp tính nhẹ chắc hẳn ổn định sức khỏe sau khi dùng thuốc, còn lại toàn bộ trường hợp căn bệnh mạn tính, người căn bệnh thường được bác sĩ kê đơn. Thời gian dùng thuốc trong vòng một tuần tới một tháng, tái kiểm tra sau khi hết thuốc để điều chỉnh liều số lượng uống.
Tuy nhiên, một vài người mắc căn bệnh do không dễ dàng khăn kinh tế, địa lý, đi lại không dễ dàng khăn, tâm lý ngại chờ đợi… từng không tái kiểm tra và tiếp tục dùng thuốc theo đơn cũ mà không có tư vấn của bác sĩ. Thậm chí, một vài người xuất hiện các triệu chứng thuyên suy nhược và ổn định, tự ý dừng thuốc mà không biết điều này rất nguy hiểm, thậm chí tác động tính mạng.
Thực tế, Khoa Hồi sức Nội khoa và chống độc nhận điều trị nhiều người mắc căn bệnh thuộc nhóm này, trong vòng 1-2 ca/tuần, chuyển sang từ các trung tâm y tế tuyến dưới. Ví dụ, người mắc căn bệnh hôn mê tăng áp lực thẩm thấu do đái tháo đường bỏ trị, suy gan cấp do dừng thuốc kháng virus viêm gan. Thậm chí, người căn bệnh sau thủ thuật thế van tim cơ học mắc phải kẹt van, suy tim cấp do không tuân thủ quy trình điều trị của bác sĩ.
một trong số những mặt căn bệnh thường gặp là hôn mê do tăng áp lực thẩm, do không kiểm soát được đường huyết. hầu như người căn bệnh đều được chẩn đoán đái tháo đường trước đó và bác sĩ tư vấn điều trị thuốc hạ đường huyết phối hợp thế đổi chế độ ăn, theo dõi đường huyết tại nhà và tái kiểm tra định kỳ.
Tuy nhiên, sau một thời gian, khi đường huyết được kiểm soát tốt, người căn bệnh có xu hướng kém tuân thủ điều trị. Đặc biệt trong đợt dịch Covid, do hạn chế đi lại và tâm lý ngại tới trung tâm y tế, một vài người tự mua thuốc về uống mà không có sự điều chỉnh, tư vấn của bác sĩ, thậm chí ngừng thuốc, sử dụng thuốc Đông y với hy vọng an toàn và tốt nhất hơn. Điều này dẫn tới đường huyết không được kiểm soát, gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng phải nhập viện.
“Thậm chí một vài người mắc căn bệnh uống thuốc nam không rõ nguồn gốc được pha trộn với các thuốc Tây y cấm sử dụng (như phenformin), dẫn tới suy gan, yếu thận, nhiễm acid máu nghiêm trọng, phải điều trị hồi sức tích cực, lọc máu hỗ trợ nhiều lần, có trường hợp tử vong”, bác sĩ Thu nói.
Ngoài ra, một vài người mắc căn bệnh suy gan cấp, hôn mê gan, hội chứng gan thận do viêm gan virus B tiến triển sau khi tự ý dừng thuốc điều trị kháng virus.
“Có người mắc căn bệnh được hồi sức sớm, sau đó phải ghép gan cấp cứu, giá thành điều trị cũng rất tốn kém so với việc dùng thuốc thông thường”, bác sĩ Thu nói, đồng thời nhấn mạnh sự coi thường và thiếu hiểu biết khi tự ý dừng thuốc, dẫn tới căn bệnh lý không được kiểm soát, gây ra các tác hại nghiêm trọng, thậm chí tử vong nếu không được phát hiện, điều trị sớm.
người mắc căn bệnh điều trị tại trung tâm y tế Trung ương Quân đội 108. Ảnh: trung tâm y tế đem lại
Trên thực tế, toàn bộ trường hợp ngưng dùng thuốc đều có thể gây ra ra các tác hại nhất định. theo bác sĩ, trong điều kiện xã hội tiên tiến, thói quen sinh hoạt ít vận động và chế độ ăn không lành mạnh, các căn bệnh lý tim mạch (tăng huyết áp, căn bệnh lý mạch vành, rối loạn nhịp tim…), chuyển hóa (đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, gút..) trở nên tương đối thường thấy. Đây đều là các căn bệnh lý mạn tính và cần thiết phải được theo dõi điều trị thường xuyên. Việc không tuân thủ điều trị, thậm chí dừng thuốc có thể gây ra biến cố nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim, suy tim, phù phổi cấp, đột quỵ não, hôn mê do tăng áp lực thẩm thấu ở người mắc căn bệnh đái tháo đường, viêm tụy cấp do tăng triglycerid máu (một loại mỡ – lipid trong máu), yếu thận do gút….
Ngoài ra một vài căn bệnh lý mạn tính không không khác (căn bệnh lý tâm thần kinh như parkinson, trầm cảm, tâm thần phân liệt; căn bệnh lý viêm gan…), người mắc căn bệnh tự ý dừng thuốc khi căn bệnh ổn định có thể dẫn tới tình trạng kháng thuốc (nhờn thuốc).
“Khi căn bệnh tiến triển trở lại, người mắc căn bệnh có thể sẽ phải đổi sang quy trình thuốc mới với giá thành tốn kém hơn hoặc nhiều tác dụng phụ hơn, thậm chí không có thuốc điều trị”, bác sĩ Thu nói.
Theo bà Thu, toàn bộ người mắc căn bệnh được bác sĩ kê đơn thuốc điều trị uống trong thời gian nhất định (tối đa một tháng) và cuối đơn thuốc đều có lời dặn tái kiểm tra khi hết thuốc hoặc có các dấu hiệu không thông thường. Lịch tái kiểm tra giúp cho bác sĩ theo dõi và nhận xét tốt nhất của các thuốc mà họ chỉ định cho người mắc căn bệnh ở lần kiểm tra sau, từ đó điều chỉnh và đưa ra quy trình thuốc phù hợp nhất. Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể thăm kiểm tra, xét nghiệm và phát hiện các tác dụng phụ của thuốc đang dùng (nếu có), đưa ra cách xử trí sớm như đổi thuốc không không khác, suy nhược liều thuốc, cho người mắc căn bệnh nhập viện nếu có tác hại nghiêm trọng.
Bác sĩ khuyến cáo người căn bệnh cần thiết phải đọc kỹ đơn thuốc của mình, không những về các thuốc được kê đơn mà cả lời dặn của bác sĩ và tuân thủ chặt chẽ. Nếu chưa hiểu, hãy hỏi lại bác sĩ để được tư vấn đầy đủ và chuẩn xác. Sắp xếp thời gian tái kiểm tra đúng theo lịch hẹn. Trong trường hợp bất khả kháng, người căn bệnh có thể tham vấn bác sĩ qua điện thoại về việc trì hoãn tái kiểm tra một vài ngày và điều chỉnh thuốc trong thời gian đó.
