Ung thư vú, ung thư mối quan hệ huyết học, cổ tử cung, buồng trứng, hạch, tuyến giáp… thường gặp ở phụ nữ mang thai.
Mang bầu 3 tháng, chị Hoa (30 tuổi, quận Tân Phú) được siêu âm phát hiện u bướu buồng trứng lớn, đè nén thai. Cuối tháng 10/2022 chị được thủ thuật nội soi bóc u bướu, tuy nhiên kết quả sinh thiết người chứng bệnh mắc ung thư dạ dày, từng di căn buồng trứng. Chị có nguyện vọng giữ việc mang thai để đón con đầu lòng.
May mắn hơn chị Hoa, chị Minh (38 tuổi, quận Bình Thạnh) được phát hiện ung thư cổ tử cung thời kỳ 1A vào tháng thứ 7 thai kỳ. Vì ung thư được tiến triển thời kỳ sớm, bác sĩ từng chờ sản phụ sinh em bé chào đời, sức khỏe mẹ khôi phục mới thủ thuật khoét chóp cổ tử cung chẩn đoán, dự kiến cắt tử cung sau đó.
ThS.BS Trần Thị Thanh Thảo – bác sĩ BVĐK Tâm Anh TP HCM chứng tỏ, nhiều trường hợp mắc ung thư trong khi mang thai được phát hiện tình cờ qua thăm kiểm tra, chăm sóc thai kỳ. một vài người mắc chứng bệnh may mắn phát hiện ung thư thời kỳ sớm, tuy nhiên vẫn có nhiều trường hợp phát hiện muộn, từng di căn.
Theo bác sĩ Thanh Thảo, việc phát hiện và chẩn đoán ung thư trong lúc mang thai không dễ khăn hơn nhiều và thường được phát hiện quá trễ. Nguyên nhân là do những triệu chứng của ung thư thường không đặc hiệu và dễ gây nên nhầm lẫn vì tương tự triệu chứng trong khi có thai như buồn nôn, nôn, đầy hơi, ngực to, tay chân phù, dịch tiết bộ phận sinh dục nữ không thường thì, thấy máu vùng kín, xuất huyết tiêu hóa, mệt mỏi, đau đớn đầu…
một vài thai phụ phát hiện ung thư cổ tử cung thời kỳ sớm nhờ xét nghiệm Pap’s test, và ung thư buồng trứng qua siêu âm tầm soát. Các thai phụ này được bác sĩ liên chuyên khoa Sản, Ung bướu, Chẩn đoán hình ảnh, Xét nghiệm… cùng hội chẩn để xác định thời kỳ cũng như hướng điều trị. quy trình điều trị phụ thuộc vào vị trí ung thư, phân loại ung thư, thời kỳ chứng bệnh, tuổi thai nhi, nguyện vọng của người mẹ.
ThS.BS Trần Thị Thanh Thảo (ngoài cùng bên trái) đang cùng BS.CKII Nguyễn Bá Mỹ Nhi thực hiện ca mổ bóc tách u xơ tử cung cho người chứng bệnh. Ảnh: Tuệ Diễm
Phụ nữ mang thai phát hiện ung thư thường gặp sang chấn tâm lý, hoang mang lo sợ không giữ được con, sợ kết cục xấu, gây nên tác động nhiều tới sức khỏe của mẹ và thai.
“Trên thế giới từng có nghiên cứu một phụ nữ thường thì và phụ nữ mang thai có chứng bệnh cùng lứa tuổi, cùng loại ung thư, cùng thời kỳ có tiên số lượng gần như nhau. Đa số ung thư không gây nên tác động tới quá trình mang thai và ngược lại”, bác sĩ Thanh Thảo nói. Tuy nhiên, một vài kỹ thuật chẩn đoán, điều trị ung thư có thể tác động thai nhi.
Điều trị ung thư có thể sử dụng phương pháp thủ thuật, hóa trị, xạ trị. Phương pháp hóa trị, các loại thuốc được sử dụng để điều trị có thể tiềm ẩn nguy cơ tác động tới bào thai, tăng nguy cơ dị tật thai, thai trễ tiến triển trí tuệ, tùy thuộc vào thời điểm dùng thuốc lúc thai được bao nhiêu tuần tuổi. Tuy nhiên, nếu tuổi thai từng lớn, nên thiết phải hóa trị, người mắc chứng bệnh vẫn có thể tiếp nhận phương pháp điều trị này dưới sự giám sát của bác sĩ chuyên khoa. Phương pháp xạ trị hiện không được khuyến nghị sử dụng cho bất kỳ thời kỳ nào của thai kỳ. Phụ nữ mang thai nên mổ bắt con sớm hoặc phải chấm dứt thai kỳ mới tiến hành xạ trị.
các chuyên gia khuyến cáo, để phòng tránh nguy cơ mắc ung thư trong thai kỳ, trước khi mang thai chị em nên kiểm tra sức khỏe tiền sản, kiểm tra sức khỏe tổng quát, đặc biệt nên tầm soát ung thư thường gặp ở phụ nữ như: vú, cổ tử cung, buồng trứng. Ngay cả những phụ nữ không mang thai, chị em cũng nên kiểm tra phụ khoa, kiểm tra sức khỏe định kỳ.
“Có nhiều kỹ thuật tầm soát giúp cho phát hiện dấu hiệu của một vài loại ung thư, như xét nghiệm máu, dịch cơ thể, siêu âm, chụp MRI, nội soi lấy mẫu sinh thiết… một vài thai phụ lo lắng X-quang tác động tới thai nhi. Tuy nhiên, bác sĩ chỉ chỉ định chụp X-quang trong một tỷ lệ nên thiết và có bảo hộ đầy đủ”, bác sĩ Thảo giải thích.
Theo số liệu trên thế giới thì cứ 3.000 người mang thai sẽ có một người mắc ung thư trong thai kỳ. Những loại ung thư thường mắc chủ yếu ở những phụ nữ có thai như ung thư vú, ung thư cổ tử cung, ung thư buồng trứng, ung thư hạch.
Tuệ Diễm
