Không uống vào buổi tối, không dùng chung với chocolate, sử dụng theo số lượng khuyến nghị là những cách uống sữa phù hợp, giúp cho hạn chế nguy cơ sỏi thận.
Sỏi thận được tạo ra khi số lượng nước tiểu ít tuy nhiên nồng độ khoáng dinh dưỡng như canxi, phosphate trong nước tiểu tăng cao gây nên lắng đọng ở thận, lâu ngày kết lại thành sỏi.
TS.BSCC Mai Thị Hiền, Phó khoa Tiết niệu – Nam học và Thận học, trung tâm y tế Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, chứng tỏ, trong các loại sỏi thận, canxi oxalat là thường thấy nhất, thường gặp ở tầm 60-70% người gặp phải sỏi tiết niệu. Loại sỏi này cứng, không dễ dàng gặp phải tán vỡ bằng kỹ thuật tán sỏi ngoài cơ thể, do đó thường phải can thiệp bằng tán sỏi qua da hoặc dùng laser bắn vỡ sỏi qua nội soi niệu quản – bể thận ngược dòng.
Sỏi canxi oxalate tạo ra khi canxi liên kết với một hợp dinh dưỡng tự nhiên gọi là oxalate, có nhiều trong rau bina (cải bó xôi), hạnh nhân, củ cải đường, quả mâm xôi… Nhiều người cho rằng suy yếu canxi và oxalate trong chế độ sinh hoạt giúp cho suy yếu nguy cơ tạo ra sỏi thận. Cũng tương tự, có quan niệm ngưng sử dụng sữa hoặc các chế phẩm từ sữa (sữa chua, phô mai…) để ngăn sỏi thận do chúng chứa nhiều canxi.
Theo Tiến sĩ Hiền, đây là quan niệm sai lầm. Khi nạp thêm canxi, cơ thể sẽ tiêu hóa nó cùng oxalate trong ruột trước khi tới thận, tiến hành suy yếu nguy cơ tạo ra sỏi thận. Ngược lại nếu thiếu canxi, cơ thể phải giải phóng canxi từ xương và có thể tiết qua nước tiểu. Đồng thời, oxalate không được hấp thụ đúng cách tại ruột sẽ đi vào nước tiểu, tăng nguy cơ liên kết với canxi tại đây, từ đó tạo ra sỏi thận. Ngoài ra, kiêng hoàn toàn canxi còn gây nên mất cân bằng dinh dưỡng, tăng nguy cơ loãng xương.
Tuy nhiên, nếu nạp quá nhiều canxi, gây nên dư thừa cũng sẽ góp phần tạo ra sỏi thận. Vì vậy tất cả người nên có chế độ dinh dưỡng cân bằng. từng có nhiều nghiên cứu cho xuất hiện nguy cơ tăng sỏi thận khi bổ sung canxi dưới kiểu thuốc, thực phẩm công dụng. Nếu bổ sung canxi thông qua thực phẩm tự nhiên sẽ giúp cho tiến hành suy yếu nguy cơ sỏi thận.
tất cả người có thể đáp ứng nhu cầu canxi của cơ thể thông qua việc sử dụng các loại thực phẩm như trứng, các loại hạt, hải sản có vỏ, nhất là sữa và các chế phẩm từ sữa. Việc sử dụng thuốc, thực phẩm công dụng chỉ thực sự nên thiết khi có chỉ định của bác sĩ.
Đáp ứng nhu cầu canxi của cơ thể qua việc tiêu thụ sữa có thể suy yếu nguy cơ sỏi thận. Ảnh: Freepik
Tiến sĩ Hiền chứng tỏ, canxi trong sữa là kiểu dễ hấp thu, nếu sử dụng không đúng cách có thể gặp phải dư thừa. Vì vậy, dù không kiêng sữa hoàn toàn, người từng từng gặp phải sỏi thận hoặc nguy cơ cao có sỏi thận nên lưu ý:
Không uống sữa vào buổi tối trước khi đi ngủ
Ở trạng thái ngủ say, tốc độ tuần hoàn trễ lại, số lượng nước tiểu suy yếu, nồng độ các dinh dưỡng thải trong nước tiểu tăng lên, nước tiểu trở nên đặc hơn. Sau khi ngủ tầm hai tới ba giờ, canxi được tiết qua thận cao nhất tiến hành nước tiểu càng đậm đặc. Nếu uống sữa trước khi ngủ, nồng độ canxi qua thận nhiều, dễ lắng đọng và tạo thành sỏi.
Vì vậy người gặp phải sỏi thận không nên uống sữa trước khi đi ngủ để tránh tạo sỏi mới hoặc tiến hành cho sỏi cũ nhanh to.
Không uống chung với chocolate
Sữa và chocolate đều chứa nhiều dinh dưỡng dinh dưỡng, giàu năng số lượng tốt cho sức khỏe tuy nhiên nếu sử dụng cùng lúc có thể gây nên bất lợi. Hàm số lượng canxi trong sữa có thể phối hợp với axit oxalic trong chocolate, tạo thành hợp dinh dưỡng calcium oxalate có hại cho cơ thể. Nếu uống sữa cùng với chocolate lâu dài sẽ gây nên thiếu canxi, tăng tỷ lệ tạo ra sỏi thận. Ở trẻ nhỏ, có thể xảy ra tình trạng tiêu chảy, tóc khô, xương yếu, trễ tiến triển.
Bổ sung theo hàm số lượng được khuyến nghị
Để tránh nguy cơ sỏi thận, tất cả người nên để ý sử dụng sữa bổ sung theo số lượng thích hợp, tránh tình trạng dư thừa canxi. Theo khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng Quốc gia Việt Nam, tổng số lượng canxi nạp vào cơ thể từ thức ăn, sữa và các thực phẩm bổ sung không tương tự (thuốc, thực phẩm công dụng) người trưởng thành 20 – 49 tuổi nên 800 mg/ngày, người 50 – 69 tuổi là 800 mg/ngày với nam, 900 mg/ngày với nữ, người trên 70 tuổi nên .1000 mg/ngày, đặc biệt phụ nữ có thai và cho con bú nên 1.200 – .1300 mg/ngày.
Theo đó, tất cả người có thể linh hoạt sử dụng mỗi ngày tầm 2- 3 cốc sữa tươi loại 200 ml (mỗi cốc sữa tươi chứa tầm 240 mg canxi), bổ sung một hũ sữa chua (một hũ sữa chua 125g chứa tầm 200 mg canxi). Đồng thời, nên uống 2,5 – 3 lít nước/ngày, chia đều số lượng nước trong ngày để tránh nước tiểu gặp phải cô đặc; hạn chế các loại nước có ga; ăn nhiều rau xanh và dinh dưỡng xơ; tránh ăn mặn; hạn chế ăn đạm động vật; tập luyện thể dục thể thao; giữ cân nặng thích hợp. Với người gặp phải sỏi thận, nên được kiểm tra sức khỏe với xét nghiệm nước tiểu và siêu âm thận định kỳ mỗi 3-6 tháng hoặc theo chỉ định của bác sĩ để có kế hoạch điều trị phù hợp.
Trịnh Mai
