Cách chăm sóc mẹ sau sinh mổ khoa học, an toàn đóng vai trò quan trọng trong quá trình phục hồi. Phụ nữ sau sinh mổ sẽ có sự thay thế đổi rất lớn về sức khỏe và tâm sinh lý. Để cơ thể phục hồi hoàn toàn có thể sẽ phải mất từ 4-6 tuần. Cùng tìm hiểu rõ hơn về các cách chăm sóc mẹ sau sinh mổ và những lưu ý trong quá trình chăm sóc qua bài viết của địa điểm y tế Hưng Thịnh dưới đây.
tổng quát về sinh mổ
Sinh mổ là phương pháp sinh em bé thông qua các vết mổ ở bụng và tử cung. Sinh mổ thường được thực hiện khi phụ nữ trong các tình trạng sau:
- Quá trình chuyển dạ không xảy ra thường thì,
- Em bé đang trong tình trạng nguy kịch,
- Trẻ sơ sinh hoặc các trẻ sơ sinh ở tư thế thất thường,
- Sinh đôi (sinh đôi, sinh ba…),
- Có vấn đề với nhau thai,
- Sa dây rốn,
- Có vấn đề về sức khỏe,
- Có sự tắc nghẽn,
- từng từng sinh mổ hoặc tiểu phẫu tử cung không tương tự…
Việc sinh mổ giúp cho kiểm soát toàn bộ quá trình sinh nở tốt hơn, tránh được quá trình chuyển dạ, có thể nhiều ngày hoặc đặc biệt đau đớn đớn… Tuy nhiên, tương tự như các loại tiểu phẫu lớn không tương tự, tiểu phẫu lấy thai cũng có rủi ro như: trẻ có thể gặp phải các vấn đề hô hấp và trấn thương, mẹ có thể gặp phải tình trạng như nhiễm trùng, thiếu máu, phản ứng với thuốc gây ra mê, cục máu đông, chấn thương do tiểu phẫu, tăng nguy cơ trong những lần mang thai sau.
Cách chăm sóc mẹ sau sinh mổ tại địa điểm y tế
1. Sử dụng thuốc suy nhược đau đớn và có máu
Chăm sóc sau sinh mổ như thế nào? Bác sĩ có thể đề xuất Ibuprofen (Advil, Motrin IB, các loại không tương tự), Acetaminophen (Tylenol, các loại không tương tự) hoặc các loại thuốc không tương tự để suy nhược đau đớn. toàn bộ các loại thuốc suy nhược đau đớn đều an toàn khi dùng trong thời gian cho con bú. (1)
2. Chăm sóc vết mổ
Trong hai ngày đầu tiên ở địa điểm y tế, vết vổ của mẹ sẽ được băng lại bằng băng thấm nước. Nhân viên y tế sẽ thay thế băng nếu có bất kỳ vết thương nào gặp phải rò rỉ. địa điểm y tế có băng chuyên dụng và các sản phẩm chăm sóc vết thương có thể được sử dụng nếu cần thiết phải. (2)
Sau tầm hai ngày, nhân viên y tế sẽ tháo băng và kiểm tra vết thương sau đó có thể sẽ thực hiện băng lại để giữ an toàn vết thương. Băng này có thể giữ nguyên trong tối đa ba ngày nếu không gặp phải rò rỉ dịch và vết thương không gặp phải đau đớn thường có bất kỳ vấn đề gì. Thông thường băng có thể được gỡ sau 3 tới 5 ngày.

Có thể bạn quan tâm: Sinh mổ vết thương khi nào lành hẳn?
3. Sinh hoạt nhẹ nhàng tại địa điểm y tế
Sau tiểu phẫu sinh mổ tầm 6 tới 8 giờ, bác sĩ thường sẽ khuyến cáo sản phụ nên thực hiện rời khỏi giường và thực hiện vận động nhẹ nhàng tại địa điểm y tế để có được tâm trạng thoải mái. tới thời điểm này, sản phụ từng phục hồi cảm giác ở chân sau khi gây ra mê. (3)
Quá bắt đầu sinh hoạt lại sau sinh mổ có thể sẽ khiến cho sản phụ xuất hiện không dễ chịu khi mới ra khỏi giường nên bác sĩ thường sẽ cho sản phụ sử dụng thuốc suy nhược đau đớn trước đó.
Để có thể thuận lợi đứng dậy, sản phụ nên thực hiện lăn sang một bên sử dụng cánh tay để giúp cho đẩy cơ thể lên từ tư thế nằm sang tư thế ngồi. Sau khi từng đứng được dậy cố gắng dành thời gian để duỗi thẳng cơ thể, đứng thẳng vùng thắt lưng, ngẩng cao đầu và bước đi từ từ nhẹ nhàng.
4. Tuyến sữa
Sau sinh mổ để nhanh về sữa, sản phụ cần thiết phải lưu ý về những điều như:
- Cho con bú sau sinh càng sớm càng tốt: Sau khi được dời từ phòng hồi sức về với con, sản phụ nên cho bé bú càng sớm càng tốt, không nên để quá 5 giờ. Sau sinh tầm 5 giờ đầu là thời điểm sữa non có tin cậy tốt nhất, sau thời điểm này tin cậy sữa sẽ gặp phải suy nhược và sản phụ cũng sẽ có nguy cơ phải đối mặt với tình trạng tắc sữa.
- Tiếp xúc da kề da với mẹ: Việc trẻ và mẹ da kề da, tiếp xúc âu yếm không những giúp cho tăng sự gắn kết mà còn giúp cho mẹ tăng cường sản xuất oxytocin và prolactin. trong số đó, oxytocin giúp cho đẩy sản dịch sau sinh ra ngoài bằng cách thúc đẩy các tế bào co thắt ở tử cung vận động tốt hơn; còn prolactin lại có công dụng giúp cho tạo ra sữa bằng cách kích thích các tế tạo nữa.
- Thực hiện massage nhẹ nhàng bầu ngực: Việc massage nhẹ nhàng sẽ thực hiện gia tăng nồng độ oxytocin và prolactin giúp cho sữa về sớm và nhiều hơn. không những vậy, hành động này còn giúp cho sản phụ tránh được tình trạng gặp phải tắc tia sữa.
- Hút sữa theo cữ liên tiếp: Để sữa nhanh về và tránh tình trạng tắc tia sữa sản phụ nên thực hiện hút sữa liên tiếp theo cữ.
- Cách chăm sóc bà mẹ sau khi sinh mổ nhanh về sữa là luôn giữ tinh thần thoải mái: Vấn đề tâm lý là một trong những nguyên nhân khiến cho sản phụ sữa về trễ, mất sữa. Do đó, việc giữ tinh thần thoải mái sau sinh sẽ giúp cho sản phụ nhanh phục hồi và quá trình sữa về được thuận lợi.
Xem thêm: Mẹ sinh mổ không có sữa phải thực hiện sao?
Hướng dẫn cách chăm sóc mẹ sau sinh mổ tại nhà
1. Chăm sóc vết mổ tại nhà
Nếu sản phụ về nhà khi vết mổ vẫn còn băng gạc, thì cần thiết phải thay thế băng mỗi ngày một lần hoặc nhiều hơn nếu băng gặp phải bẩn hoặc ướt. Thông thường bác sĩ sẽ cho sản phụ biết khi nào cần thiết phải ngừng băng bó vết thương.
Giữ sạch vùng vết mổ bằng cách rửa bằng dung dịch vệ sinh nhẹ và nước, không kỳ cọ.
Sản phụ có thể tháo băng để tắm nếu vết mổ từng được khâu cẩn thận. Tuy nhiên, không ngâm mình trong bồn tắm hoặc đi bơi cho tới khi bác sĩ cho phép.
Nếu sử dụng miếng dán (Steri-Strips) để cố định vết mổ, không nên cố rửa sạch Steri-Strips hoặc ke, có thể tắm và thấm khô vết mổ bằng khăn sạch. Chúng sẽ rụng sau tầm một tuần.
2. Sử dụng thuốc và thăm kiểm tra y tế
toàn bộ phụ nữ đều cảm xuất hiện không dễ chịu trong vài ngày đầu sau khi sinh mổ, những không tương tự thì cơn đau đớn có thể nhiều ngày tới vài tuần. Sản phụ có thể được bác sĩ kê đơn và cho sử dụng paracetamol hoặc ibuprofen sau khi rời địa điểm y tế (Aspirin và thuốc suy nhược đau đớn mạnh hơn codeine có trong co-codamol thường không được khuyến khích nếu đang cho con bú)
Sau dời viện sản phụ có thể vẫn gặp phải có máu bộ phận sinh dục nữ, có thể sử dụng băng vệ sinh thay thế vì tampon để suy nhược nguy cơ viêm nhiễm bộ phận sinh dục nữ và hãy tới gặp bác sĩ nếu gặp phải có máu nhiều. (4)
3. Chế độ vận động thích hợp
Cách chăm sóc mẹ sau sinh mổ là nên để mẹ thực hiện các vận động nhẹ nhàng như đi bộ hàng ngày để suy nhược nguy cơ sinh ra cục máu đông. cần thiết phải vận khi vận động, không nên gắng sức quá mức.
những vận động không nên thực hiện sau sinh mổ, ví dụ như: lái xe tập, thể thao, mang vác đồ nặng, quan hệ tình dục,… Chỉ bắt đầu thực hiện lại những việc này khi cảm xuất hiện có thể thực hiện được và không xuất hiện không dễ chịu. Nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi quay lại các vận động thường thì một cách an toàn.
4. Nghỉ ngơi nhiều hơn
Nghỉ ngơi nhiều là một trong những cách chăm sóc mẹ sau sinh mổ. Sau sinh mổ việc dành nhiều hơn thời gian nghỉ ngơi sẽ giúp cho cơ thể phục hồi khỏe mạnh. Hãy cố gắng để sản phụ nghỉ ngơi nhiều nhất có thể để ổn định cả thể hoạt chất lẫn tinh thần. Việc nghỉ ngơi còn giúp cho suy nhược cảm giác đau đớn sau sinh và hỗ trợ sự co hồi tử cung. Sau sinh mổ phụ nữ cũng không nên ngồi quá lâu, bởi nó có thể gây ra tác động tới quá trình co hồi tử cung. (1)
5. Chế độ dinh dưỡng đúng và thích hợp
Xây dựng chế độ dinh dưỡng đúng và thích hợp là một trong những cách chăm sóc mẹ sau sinh mổ. Sau sinh, sản phụ cần thiết phải ăn uống đầy đủ với chế độ giàu vitamin, khoáng hoạt chất và protein,… điều này sẽ giúp cho:
- Thúc đẩy quá trình trị lành và phục hồi sau tiểu phẫu
- Tăng cường nguy cơ miễn dịch và ngăn ngừa nhiễm trùng.
- đem tới năng số lượng để phục hồi và chăm sóc trẻ sơ sinh.
- Hỗ trợ tiết sữa tin cậy, cần thiết phải thiết cho sự tiến triển và tăng trưởng của trẻ.
- Kiểm soát cân nặng, suy nhược nguy cơ táo bón và thúc đẩy tiêu hóa tốt hơn.
- tăng cao tâm trạng, mang lại sự tỉnh táo, hỗ trợ phục hồi cảm xúc sau sinh.
- Các hoạt chất dinh dưỡng như protein, vitamin C và kẽm rất cần thiết phải thiết cho quá trình phục hồi và tái tạo mô, giúp cho vết thương sau tiểu phẫu mau lành hơn.

Xem thêm: Mẹ sau khi sinh mổ kiêng ăn gì và nên ăn gì để mau phục hồi?
6. Chăm sóc tâm lý mẹ sau sinh mổ
Cách chăm sóc mẹ sau khi sinh mổ là cần thiết phải chú trọng tới tâm lý. toàn bộ phụ nữ mới sinh đều trải qua tình trạng không vui, thay thế đổi tâm trạng, thường khóc, lo lắng và không dễ dàng ngủ… Để sau sinh không phải đối mặt với các vấn đề về tâm lý như trầm cảm sau sinh, phụ nữ nên nói chuyện chia sẻ nhiều hơn với người thân, dành nhiều thời gian thư giãn, không nên chăm con trong thời điểm quá dài và tham gia khóa học tiền sản…
7. Theo dõi sức khỏe của mẹ
Sinh mổ là một ca tiểu phẫu lớn và quá trình phục hồi sau khi sinh mổ thường trễ hơn và đau đớn hơn so với sinh thường. Để phục hồi hoàn toàn sau ca sinh mổ, thông thường phải mất 6-8 tuần. Trong thời điểm này sản phụ cần thiết phải được lưu ý theo dõi sức khoẻ, để tránh những rủi ro hậu sinh mổ.
8. Vệ sinh cơ thể đúng cách và thích hợp
Vệ sinh cơ thể sạch sẽ sau sinh sẽ giúp cho sản phụ cảm xuất hiện thoải mái và tránh sự tích tụ của vi khuẩn. Phụ nữ có thể tắm gội luôn sau sinh mổ nếu sức khoẻ ổn định, tuy nhiên cần thiết phải tắm gội bằng nước nóng trong thời gian ngắn và cần thiết phải dùng khăn thấm khô người, vết mổ ngay sau khi tắm xong. Đây cũng là cách chăm sóc mẹ sau sinh mổ cần thiết phải được quan tâm.
Khi nào nên cần thiết phải tới sự hỗ trợ của bác sĩ?
Sau sinh mổ, cần thiết phải liên hệ với bác sĩ nếu sản phụ gặp phải có máu bộ phận sinh dục nữ với tình trạng như sau:
- Vẫn còn ra máu rất nhiều (như số lượng máu kinh nguyệt) sau hơn 4 ngày,
- Ra máu nhẹ tuy nhiên nhiều ngày hơn 4 tuần,
- Ra nhiều các cục máu đông lớn.
Ngoài ra, nếu xuất hiện những dấu hiệu sau cần thiết phải liên hệ tới bác sĩ để có giải pháp xử lý, khắc phục sớm, hữu hiệu:
- Sưng ở một trong hai chân (chân sẽ đỏ và ấm hơn chân còn lại),
- đau đớn ở bắp chân,
- Đỏ, nóng, sưng hoặc chảy dịch từ vết mổ hoặc vết mổ gặp phải vỡ,
- Sốt trên 100°F (37,8°C) nhiều ngày (vú sưng có thể khiến cho nhiệt độ tăng nhẹ),
- đau đớn bụng tăng lên,
- Dịch tiết từ bộ phận sinh dục nữ trở nên nặng hơn hoặc có mùi hôi,
- Trở nên rất không vui, chán nản hoặc thu mình, có cảm giác muốn thực hiện hại mình hoặc em bé…
- Một vùng mềm, đỏ hoặc ấm ở một bên vú (đây có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng).
Tiền sản giật sau sinh, mặc dù ít gặp, có thể xảy ra sau khi sinh, ngay cả khi phụ nữ không gặp phải tiền sản giật trong thời gian mang thai. Hãy gọi ngay cho bác sĩ nếu hiện dấu hiệu sau:
- Sưng ở tay, mặt hoặc mắt (phù nề),
- Đột nhiên tăng cân trong vòng 1 hoặc 2 ngày, hoặc bạn tăng hơn 2 pound (1 kg) trong một tuần,
- đau đớn đầu không thuyên suy nhược hoặc trở nên tệ hơn,
- Có những thay thế đổi về thị lực như không thể nhìn xuất hiện trong một thời gian ngắn, nhìn xuất hiện đèn nhấp nháy hoặc đốm sáng, nhạy cảm với ánh sáng hoặc nhìn mờ,
- đau đớn tức cơ thể (tương tự như đau đớn tức cơ thể có thể xảy ra khi sốt cao).
Chăm sóc mẹ sau sinh mổ cũng quan trọng như chăm sóc trẻ sơ sinh. Do đó, khi xuất hiện bất kỳ dấu hiệu ra không tương tự thường cần thiết phải liên hệ ngay tới bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn, khắc phục sớm.
Các lưu ý cho bà mẹ sau sinh mổ
Những điều nên thực hiện sau sinh mổ:
- cần thiết phải tránh nâng bất kỳ thứ gì nặng hơn em bé và tránh toàn bộ các công việc nhà.
- Hãy giữ gìn luôn uống đủ nước để giữ nhu cầu nước cho cơ thể và ăn những bữa ăn lành mạnh để phục hồi năng số lượng và ngăn ngừa táo bón.
- sắp sẵn nơi thay thế tã và thực phẩm cho trẻ ở cạnh bên, để không phải đứng dậy quá thường xuyên.
- Hãy cảnh giác với bất kỳ cơn sốt hoặc cơn đau đớn nào, vì cả hai đều có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng.
Những điều cần thiết phải tránh sau sinh mổ:
- Không quan hệ tình dục cho tới khi sức khỏe phục hồi hoàn toàn, nên được bác sĩ thăm kiểm tra và xác định cơ thể từng khoẻ mạnh,
- Không sử dụng băng vệ sinh hoặc thụt rửa sâu vào bộ phận sinh dục nữ,
- Tắm cho tới khi vết mổ lành lại và không còn có máu nữa,
- Bể bơi công cộng và bồn tắm nước nóng,
- Nâng bất kỳ vật gì nặng hơn em bé của bạn,
- Sử dụng cầu thang nhiều lần,
- Tập thể thao, ít nhất là cho tới khi bác sĩ chăm sóc sức khỏe của bạn cho phép. (5)

Các thắc mắc sự liên quan
1. Bao lâu mẹ sau sinh mổ có thể tắm được?
Sau sinh mổ tầm 7 ngày, nếu sức khoẻ của sản phụ được bác sĩ xác định là từng ổn định thì có thể tắm từ thời điểm đó. Tuy nhiên, tốt nhất là nên tắm sau tầm 3 tới 4 tuần sau khi sinh. Khi tắm nên tắm nhanh với nước nóng, tránh xát xát vùng vết thương vì có thể gây ra có máu và đau đớn, cần thiết phải thấm khô cả người cùng vết mổ khi tắm xong.
2. Thời gian phục hồi hoàn toàn sau sinh mổ là bao lâu?
Theo những nghiên cứu tầm 60% phụ nữ gặp phải đau đớn ở vết mổ tầm 24 tuần sau khi sinh. Quá trình phục hồi hoàn toàn sau khi sinh mổ mất từ 4 tới 6 tuần. Tuy nhiên, thời gian này có thể thay thế đổi ở mỗi người phụ nữ, tuỳ vào tình trạng cụ thể và thời gian chênh lệch không đáng nhắc.
Nếu có thêm thắc mắc gì sự liên quan tới cách chăm sóc mẹ sau sinh mổ hoặc gặp phải các vấn đề sau sinh có thể liên hệ tới BVĐK Hưng Thịnh để được tư vấn, thăm kiểm tra và khắc phục sớm:
HỆ THỐNG địa điểm y tế ĐA KHOA Hưng Thịnh
- địa điểm y tế Đa khoa Hưng Thịnh Hà Nội:
- địa điểm y tế Đa khoa Hưng Thịnh TP.HCM:
- địa điểm y tế Đa khoa Hưng Thịnh – Quận 8:
- Phòng kiểm tra Đa khoa Hưng Thịnh Quận 7:
- Fanpage: https://www.facebook.com/benhvientamanh/
- Website: tamanhhospital.vn
Bên trên là thông tin về cách chăm sóc mẹ sau sinh mổ tại địa điểm y tế và tại nhà cùng những lưu ý khi chăm sóc. Hy vọng, qua những thông tin này sẽ giúp cho người nhà cũng như sản phụ có thêm kinh nghiệm, biết cách chăm sóc để sản phụ phục hồi nhanh sau sinh mổ.