Người chứng bệnh ung thư khi hóa trị gặp nhiều tác dụng phụ, song đều có các phương pháp tăng cường, như đội mũ lạnh giảm sút rụng tóc, uống nhiều nước giảm sút rối loạn tiêu hóa.
Bác sĩ Nguyễn Duy Anh, Giảng viên chuyên ngành Y học hạt nhân và Ung bướu – Trường Đại học Y Hà Nội, cho rằng hầu như người chứng bệnh ung thư gặp tác dụng phụ trong quá trình điều trị hóa trị, gồm buồn nôn, mệt mỏi, rụng tóc, tiêu chảy, loét miệng. Những tác dụng này khiến cho người chứng bệnh lo lắng, tác động lớn tới tin cậy cuộc sống.
Dưới đây là cách giúp cho giảm sút nhẹ và kiểm soát những tác dụng phụ:
giảm sút buồn nôn và nôn
Buồn nôn là một trong những tác dụng phụ thường gặp nhất của hóa trị, có thể kiểm soát bằng cách dùng thuốc chống nôn. Ngoài ra, người chứng bệnh nên chia nhỏ bữa ăn, ăn ít nhưng mà nhiều lần trong ngày, tránh ăn quá no. Ngoài ra, nên tránh thực phẩm có mùi mạnh như mùi dầu mỡ, chiên rán. Bổ sung thêm gừng tươi vào các bữa hoặc nước uống trà gừng tươi, nhai một miếng gừng tươi tươi.
Việc thư giãn, hít thở sâu, nghe nhạc nhẹ, thiền định hoặc châm cứu cũng có thể giúp cho kiểm soát buồn nôn.
giảm sút mệt mỏi
Mệt mỏi là tình trạng rất nhiều người chứng bệnh ung thư gặp phải, bạn có thể tăng cường bằng cách ngủ đủ giấc, cố gắng giữ giờ ngủ cố định, hạn chế dùng điện thoại trước khi ngủ.
Thiếu máu do hóa trị có thể khiến cho cơ thể mệt mỏi hơn, vì vậy hãy bổ sung thực phẩm giàu protein, sắt, vitamin B12 như thịt bò, cá, trứng, rau xanh. Tập thể dục thể thao nhẹ nhàng bằng cách đi bộ, yoga hoặc vận động nhẹ giúp cho tăng cường tuần hoàn, giảm sút mệt mỏi.
Khi mắc chứng bệnh, nhiều người mắc phải stress, lo âu, điều này có thể thực hiện bạn kiệt sức hơn. Hãy tâm sự với người thân hoặc tham gia các nhóm hỗ trợ người chứng bệnh ung thư để tinh thần được thoải mái hơn.
giảm sút rối loạn tiêu hóa
Nếu mắc phải tiêu chảy, hãy uống nhiều nước (nước lọc, nước oresol) để tránh mất nước. Ăn thực phẩm mềm, dễ tiêu hóa như cháo, súp; Tránh sữa, món ăn nhiều dầu mỡ, thức ăn cay nóng.
Nếu mắc phải táo bón, nên ăn nhiều rau xanh, trái cây, uống đủ nước. Ngoài ra, vận động nhẹ nhàng để kích thích tiêu hóa. Trong một tỷ lệ, bác sĩ có thể kê thuốc nhuận tràng an toàn.
giảm sút loét, khô miệng
Người chứng bệnh nên súc miệng thường xuyên bằng nước muối loãng hoặc dung dịch sát khuẩn nhẹ. Uống đủ nước giúp cho giữ miệng ẩm, giảm sút cảm giác khô rát. Tránh thực phẩm chua, cay, thế vào đó là tăng cường dùng mật ong hoặc dầu dừa.
giảm sút nguy cơ nhiễm trùng do giảm sút bạch cầu
Hóa trị có thể thực hiện giảm sút bạch cầu, khiến cho cơ thể dễ mắc phải nhiễm trùng hơn. Để giữ an toàn chủ yếu mình, bạn nên rửa tay thường xuyên, tránh tiếp xúc với người mắc phải cảm cúm. Ăn uống an toàn, tránh thực phẩm sống như sushi, rau sống, trứng sống. bồi bổ cơ thể đầy đủ để tăng cường miễn dịch. Nếu sốt cao hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng, hãy báo ngay cho bác sĩ.
Người chứng bệnh ung thư phải điều trị lâu dài, việc hóa trị gây ra nhiều tác dụng phụ. Ảnh minh họa: Science Source
Ngăn ngừa rụng tóc
Rụng tóc là tác dụng phụ thường gặp của một vài loại hóa trị. Hiện nay, một vài khu vực y tế có phương pháp đội mũ lạnh giúp cho giảm sút rụng tóc khi truyền hóa dinh dưỡng. Ngoài ra, người chứng bệnh nên chăm sóc tóc nhẹ nhàng, không dùng hóa dinh dưỡng nhuộm, uốn trong quá trình điều trị. Nếu tóc rụng, bạn có thể lựa chọn tóc giả hoặc khăn quàng để luôn tự tin.
giảm sút tê bì, đau đớn tức tay chân
một vài thuốc hóa trị có thể gây ra tổn thương dây thần kinh, khiến cho cơ thể tê bì, đau đớn tức tay chân. Để giảm sút triệu chứng này, bạn có thể bổ sung vitamin nhóm B (B1, B6, B12) theo chỉ định của bác sĩ; Xoa bóp, châm cứu; Giữ ấm cơ thể, tránh tiếp xúc lạnh, đặc biệt vào mùa đông.
Hóa trị là hành trình không đơn giản. Nếu gặp tác dụng phụ, đừng chịu đựng một mình mà hãy trao đổi ngay với bác sĩ để có cách xử lý phù hợp. Quan trọng nhất là giữ tinh thần lạc quan, tin tưởng vào quá trình điều trị để đạt kết quả tốt nhất.
Thúy Quỳnh
