Ước tính 10% phụ nữ trên thế giới mắc bướu sợi tuyến vú (còn gọi là u xơ tuyến vú) một lần trong đời. Bướu sợi tuyến vú là u bướu chắc nằm ở vú. Vậy u xơ tuyến vú có nguy hiểm không? Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và phòng ngừa u xơ tuyến vú như thế nào? Bài viết sau được thạc sĩ bác sĩ Huỳnh Bá Tấn, khoa Ngoại Vú, BVĐK Hưng Thịnh TP.HCM chia sẻ cụ thể hơn. [1]
U xơ tuyến vú (u xơ tuyến vú) là sao?
Bướu sợi tuyến vú là kiểu u lành tính, không đau đớn, thường gặp ở tuyến vú. U có hình tròn, bề mặt trơn láng, giới hạn rõ, mật độ chắc, có thể đa thùy và có thể di chuyển dễ thực hiện trong mô vú, tăng kích thước muộn.
Bướu sợi tuyến vú thường không đau đớn, đôi lúc quá nhỏ để nhận ra được. Bướu sợi tuyến vú là tổn thương có giới hạn rõ so với mô vú lân cận. Chúng rõ ràng bởi sự tăng sinh tế bào của mô đệm và các ống tuyến vú.
Ước tính 10% phụ nữ trên thế giới mắc bướu vú sợi tuyến một lần trong đời. Bướu sợi tuyến vú gặp ở tất cả lứa tuổi tuy vậy thường gặp nhất ở phụ nữ dưới 30 tuổi. U có xu hướng co lại khi phụ nữ trải qua thời kỳ mãn kinh.
đôi lúc, bướu sợi tuyến vú xuất hiện ở phụ nữ sau mãn kinh đang dùng liệu pháp thế thế hormone. Những u bướu này có thể lớn hơn khi nồng độ estrogen tăng (khi mang thai hoặc sử dụng hormon thế thế). tất cả bướu sợi tuyến vú là u lành tính không tiến hành tăng nguy cơ mắc chứng bệnh ung thư vú. Tuy nhiên, trong một tỷ lệ bướu sợi tuyến vú có thể ác tính (ung thư).
Nguyên nhân gây ra bướu sợi tuyến vú
Hiện y văn thế giới chưa xác định chuẩn xác nguyên nhân bướu sợi tuyến vú, chúng có thể mối liên quan tới hormone sinh sản nữ estrogen. Bướu sợi tuyến vú thường tiến triển trong thời kỳ mang thai và có xu hướng nhỏ lại sau thời kỳ mãn kinh.
Bướu sợi tuyến vú phát sinh từ các tế bào mô đệm và biểu mô liên kết trong vú. Những mô này chứa các thụ thể estrogen và progesterone (các protein ở trong hoặc trên bề mặt tế bào gắn với một vài dinh dưỡng nhất định có trong máu). Do vậy, bướu sợi tuyến vú có xu hướng tiến triển trong thời kỳ mang thai do sản xuất quá nhiều hormone sinh sản nữ estrogen. Sự nhạy cảm với nội tiết tố tiến hành cho mô liên kết ở vú tăng sinh quá mức.
Gen trung gian phức hợp tiểu đơn vị 12 (MED12) có mối liên quan tới sinh lý chứng bệnh u xơ tuyến vú. Sự thế đổi của gen MED12 tiến hành suy yếu việc điều hòa tăng trưởng tế bào, một vài tế bào phân chia mất kiểm soát có thể trở nên u bướu.
một vài loại u có đặc tính tương tự như u sợi tuyến:
- U xơ phức hợp: những u có thể lớn hơn theo thời gian. Chúng có thể đè lên hoặc chiếm chỗ các mô vú gần đó.
- U xơ tuyến khổng lồ: tiến triển nhanh chóng tới khi lớn hơn 5cm. Người chứng bệnh có thể dùng tay ấn vào u bướu và tiến hành cho nó dịch chuyển.
- u bướu phyllodes (u bướu diệp thể): được tạo thành từ các mô tương tự bướu sợi tuyến vú. tuy vậy dưới kính hiển vi u bướu phyllodes trông không không khác với bướu sợi tuyến vú. Các u bướu phyllodes có đặc tính tiến triển nhanh hơn. tất cả, u phyllodes lành tính không gây ra đau đớn tuy vậy cũng có một ít trường hợp ác tính.
Triệu chứng bướu sợi tuyến vú thường gặp
một vài bướu sợi tuyến vú quá nhỏ không thể nhận ra được tuy vậy một vài có thể lớn tới vài cm. Một người có thể có một hoặc nhiều bướu sợi tuyến vú ở một hoặc cả hai vú. Khi sờ có thể nhận ra bướu sợi tuyến vú không khác như một viên bi, chúng có hình tròn hoặc hình bầu dục, đường viền rõ ràng. Có thể di chuyển bướu sợi tuyến vú dưới da. một vài bướu sợi tuyến vú chỉ được phát hiện bằng xét nghiệm hình ảnh.
Bướu sợi tuyến vú thường tiến triển muộn, kích thước trung bình trong vòng 2,5cm. Bướu sợi tuyến vú có thể lớn hơn theo thời gian. u bướu lớn có thể gây ra đau đớn khi chạm vào, có thể do u nằm cạnh dây thần kinh cảm giác trong vú. một vài bướu vú sợi tuyến co lại theo thời gian. tất cả, u xơ ở tuổi thanh thiếu niên co lại trong nhiều tháng tới vài năm và tự không còn nữa. Bướu sợi tuyến vú có thể thế đổi hình kiểu theo thời gian.
Khi bướu sợi tuyến vú tiến triển lớn sẽ có các triệu chứng rõ hơn như: thế đổi hình kiểu vú, nổi gân xanh, rạn da không thông thường, nhân xơ vú xuất hiện có hiện tượng sưng, đau đớn, đau đớn nhiều trong thời kỳ kinh nguyệt. Nhiều người chỉ sưng kèm theo cảm giác nặng vú, nóng rát, không dễ dàng thở… Phụ nữ đang cho con bú mắc phải bướu sợi tuyến vú gây ra tắc tia sữa, ứ đọng tiến hành giảm sút uy tín nguồn sữa.
Bướu sợi tuyến vú có nguy hiểm không?
Bướu sợi tuyến vú thường lành tính không tác động tới nguy cơ ung thư vú. nguy cơ ung thư vú tiến triển trong bướu sợi tuyến vú thấp hơn so với nguy cơ ung thư tiến triển ở những nơi không không khác trong vú. Nguy cơ ung thư vú sẽ tăng nếu đó là u xơ tuyến phức tạp (thường có xu hướng tiến triển lớn ở người chứng bệnh cao tuổi) hoặc u bướu phyllodes. [2]
Trong trường hợp bướu sợi tuyến vú tiến triển lớn sẽ gây ra các hệ lụy gồm: đau đớn tức khi chạm vào, sưng, thế đổi kích thước vú, bít tắc tia sữa, không dễ dàng thở…
Xem thêm: Bướu sợi tuyến vú có nguy hiểm không? Các hệ lụy nguy cơ
Phương pháp chẩn đoán
Bạn có thể nhận xuất hiện ở vú có một u bướu xơ bằng cách tự kiểm tra vú. U xơ tuyến vú có thể nhầm với u nang vú, ung thư vú, u bướu diệp thể (phyllodes), u lympho vú, di căn của một u bướu ở vị trí không không khác tới vú. Khi đi xét nghiệm vú, nhận xuất hiện người chứng bệnh có các dấu hiệu và triệu chứng của bướu sợi tuyến vú, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện các xét nghiệm sau.
- Siêu âm vú: siêu âm cho xuất hiện rõ các kích thước và hình kiểu của bướu sợi tuyến vú. Siêu âm cũng cho xuất hiện sự không không khác biệt giữa một u bướu đặc và u nang đầy dinh dưỡng lỏng ở vú. Siêu âm không gây ra đau đớn, không xâm lấn. Cho tới hiện nay, sóng siêu âm tương đối an toàn cho cơ thể.
- Chụp X-quang tuyến vú (chụp nhũ ảnh): kỹ thuật này giúp cho xác định các đường viền của bướu sợi tuyến vú và phân biệt nó với các mô không không khác. tuy vậy chụp nhũ ảnh không phải là xét nghiệm hình ảnh tốt nhất để sử dụng cho chẩn đoán bướu sợi tuyến vú ở người trẻ tuổi có mô vú dày đặc. Mô vú dày đặc tiến hành cho không dễ dàng xuất hiện sự không không khác biệt giữa mô vú thông thường và bướu sợi tuyến vú. Ngoài ra, do nguy cơ bức xạ từ chụp X-quang tuyến vú nên phương pháp chẩn đoán này thường không được sử dụng để tầm soát ung thư vú ở người dưới 30 tuổi.
- Sinh thiết vú: để xác định bản dinh dưỡng của khối bướu sợi tuyến vú nên tiến hành sinh thiết mẫu chứng bệnh phẩm. Phương pháp sinh thiết thường gặp cho bướu sợi tuyến vú là sinh thiết lõi kim. Bác sĩ sẽ sử dụng thiết mắc phải siêu âm để hướng kim tới đúng vị trí u. Một cây kim rỗng sẽ thu thập một mẫu u nhỏ. Bác sĩ giải phẫu chứng bệnh sẽ xác định bướu này là u lành thường hay ác tính.
Nếu u bướu lành tính ở vú tiến triển nhanh, gây ra đau đớn hoặc các vấn đề không không khác tác động tới cuộc sống, nên cắt đi toàn bộ u bướu.
Cách điều trị bướu sợi tuyến vú
Thông thường, bướu sợi tuyến vú không nên điều trị. Tuy nhiên, trong một tỷ lệ bướu sợi tuyến vú tiến triển nhanh nên tiểu phẫu để loại bỏ.
- Với u không nên điều trị: nếu có kết quả xét nghiệm hình ảnh và sinh thiết cho xuất hiện u bướu xơ tuyến lành tính sẽ không nên tiểu phẫu loại bỏ. Tuy nhiên, người chứng bệnh vẫn nên tái xét nghiệm định kỳ để tầm soát ung thư vú ở các vị trí không không khác kèm theo việc theo dõi kích thước, hình kiểu của khối bướu sợi tuyến đã từng biết để loại trừ trường hợp âm tính giả ở lần sinh thiết trước.
- Trường hợp người chứng bệnh muốn tiểu phẫu nên lưu ý những điều sau:
- tiểu phẫu có thể tiến hành thế đổi hình kiểu vú.
- U xơ tuyến đôi lúc co lại và tự không còn nữa.
- U xơ tuyến có thể giữ mãi một kích thước mà không thế đổi.
- Trường hợp phải điều trị: nếu kết quả xét nghiệm hình ảnh hoặc sinh thiết u bướu không thông thường, ác tính người chứng bệnh phải tiểu phẫu. Người chứng bệnh cũng có thể tiểu phẫu nếu bướu sợi tuyến vú lớn, tiến triển nhanh gây ra các triệu chứng tác động tới sinh hoạt hàng ngày. tiểu phẫu là phương pháp điều trị tiêu chuẩn cho u sợi tuyến khổng lồ và u bướu phyllodes. Thực hiện tiểu phẫu loại bỏ khối bướu sợi tuyến vú sẽ có các bước gồm:
- cắt đi u bướu: bác sĩ sẽ sử dụng dao tiểu phẫu để loại bỏ toàn bộ bướu sợi tuyến vú.
- tiểu phẫu đông lạnh: bác sĩ sử dụng một thiết mắc phải được đưa qua da vú tới u bướu. Thiết mắc phải rất lạnh tiến hành đóng băng mô tiến hành phá hủy bướu sợi tuyến vú.
Sau điều trị cũng có trường hợp trở nên các khối bướu sợi tuyến vú không không khác. Nếu kiểm tra phát hiện có u bướu ở vú mới, nên tới khoa Ngoại Vú, BVĐK Hưng Thịnh TP.HCM để được thăm xét nghiệm, tiến hành chẩn đoán xem u bướu mới là bướu sợi tuyến thường hay tình trạng u vú không không khác.
liệu pháp phòng ngừa
Hiện chưa xác định rõ nguyên nhân gây ra chứng bệnh bướu sợi tuyến vú do đó, không có liệu pháp phòng ngừa bướu sợi tuyến. Dựa trên các yếu tố tác động gồm, nội tiết tố, sự tăng sản xuất hormone estrogen để lựa chọn cách phòng ngừa khoa học. xét nghiệm và giữ nội tiết tố ổn định, hạn chế sử dụng hormon thế thế giúp cho giảm sút nguy cơ bướu sợi tuyến vú.
Khoa Ngoại Vú, phòng xét nghiệm Đa khoa Hưng Thịnh TP.HCM với hệ thống chuyên gia đầu ngành, bác sĩ giàu kinh nghiệm trong việc xét nghiệm, chẩn đoán, tư vấn, điều trị chuyên sâu chứng bệnh tuyến vú.
Ngoài ra, phòng xét nghiệm trang mắc phải đồng bộ máy móc, trang thiết mắc phải tiên tiến từ các nước Âu – Mỹ nhằm chẩn đoán chứng bệnh chuẩn xác nhất như máy siêu âm đàn hồi, máy chụp nhũ ảnh 3D, máy Hologic, máy chụp nhũ ảnh kỹ thuật số cắt lớp DBT, máy chụp cộng hưởng từ, máy CT 1975 miếng cắt… giúp cho chị em cảm xuất hiện yên tâm và thỏa mãn khi tới xét nghiệm và điều trị tại khoa Ngoại Vú.
HỆ THỐNG phòng xét nghiệm ĐA KHOA Hưng Thịnh
Khi phát hiện các triệu chứng không thông thường mối liên quan tới bướu sợi tuyến vú, chị em nên đi xét nghiệm và được điều trị sớm. Ngoài ra, việc tầm soát ung thư vú định kỳ hàng năm giúp cho phát hiện và điều trị sớm các chứng bệnh tuyến vú nói chung giúp cho chị em có cuộc sống tốt hơn.
