Nhiều tỉnh thành có mức sinh thấp này đã từng có nhiều phương án hỗ trợ nhằm khích lệ người dân sinh con. Song, thực tế tỉnh thưởng tiền, dân vẫn ngại sinh. Như Hậu Giang tặng giấy khen và hỗ trợ 1,5 triệu đồng tiền viện phí cho phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi. Nhóm này còn được hỗ trợ một lần mức phí kiểm tra sàng lọc trước sinh và sàng lọc sơ sinh theo giá dịch vụ y tế tại các khu vực công lập… Song, mức sinh của tỉnh này cũng không tăng cao, hiện ở mức 1,52 con/phụ nữ.
thường hay Tiền Giang cũng thưởng 30 triệu đồng cho xã, phường có 3 năm liên tục đạt và vượt tỷ lệ 60% cặp vợ ông xã trong lứa tuổi sinh con sinh đủ hai con. Nếu đạt 5 năm liên tục, mức thưởng tương ứng là 50 triệu đồng. Dù vậy, sau hơn hai năm triển khai, mức sinh của địa phương vẫn thấp, thậm chí đang suy giảm. Số con trung bình của một phụ nữ Tiền Giang trong lứa tuổi sinh đẻ là 1,66.
người già tập thể dục thể thao bên hồ Gươm. Ảnh: Ngọc Thành
Các chuyên gia phản hồi mức sinh thấp nếu để lâu để lại nhiều hệ lụy, tiến hành suy suy giảm quy mô dân số, thiếu hụt lực số lượng lao động, gia tăng các dòng di cư để đáp ứng nhu cầu sản xuất và tiến triển, đẩy nhanh tốc độ già hóa dân số… Điều này tác động lớn tới tiến triển kinh tế – xã hội, quốc phòng, an ninh, tác động quá trình tiến triển bền vững đất nước.
Giáo sư Nguyễn Thiện Nhân cho rằng Việt Nam đặt mục tiêu tới năm 2045 thành nước tiến triển nhưng mà phải xử trí sớm vấn đề mức sinh sụt suy giảm mới trường tồn. Theo ông, những nước giàu như Nhật Bản và Hàn Quốc hiện đối mặt với tình trạng càng tiến triển, thu nhập bình quân cao nhưng mà không tái tạo được con người.
“Giàu như Nhật Bản, Hàn Quốc nhưng mà không tự tái tạo được dân số, dựa vào người nhập cư. Như vậy, giàu không phải là tiền đề để đất nước trường tồn”, giáo sư Nhân nói, nhấn mạnh từ nay tới 2045, Việt Nam cần phải đặt mục tiêu xử trí sớm vấn đề mức sinh sụt suy giảm.
Để tránh mức sinh suy giảm sâu, ngành dân số đang thực hiện sửa đổi, bổ sung chủ yếu sách hỗ trợ, khuyến sinh, bãi bỏ tiêu chí suy giảm sinh con thứ 3 trở lên, khuyến khích phụ nữ lấy vợ trước tuổi 30 và sinh đủ hai con trước tuổi 35. Thí điểm, nhân rộng các dịch vụ đưa đón trẻ, trông trẻ, ngân hàng sữa mẹ, bác sĩ gia đình. Chú trọng quy hoạch xây dựng các điểm trông, giữ trẻ, nhà mẫu giáo phù hợp với điện kiện của bà mẹ, nhất là các khu kinh tế, khu công nghiệp, khu đô thị. Hỗ trợ khuyến khích các cặp vợ ông xã sinh đủ 2 con mua nhà ở xã hội, thuê nhà ở; hỗ trợ mức phí giáo dục trẻ nhỏ…
Các nội dung này đã từng được đề xuất và đưa vào dự thảo Luật Dân số mà Bộ Y tế dự kiến trình chủ yếu phủ vào tháng 12/2024 và trình Quốc hội vào tháng 10/2025.
Lê Nga
