Chật vật cai đường – Báo VnExpress Sức khỏe

Chàng trai có cân nặng 110 kg, số đo ba vòng đều trên 100, nhất là vòng bụng 120 cm, mức BMI 36, béo phì nặng, trong khi BMI người thường thì khoảng tầm 18,5-23. (Body Mass Index – chỉ số khối cơ thể dùng để xác định tình trạng một người có thường thì hoặc suy dinh dưỡng, thừa cân, béo phì). Khi kiểm tra, bác sĩ cho thấy anh mắc phải tiền đái tháo đường, rối loạn chuyển hóa, gan nhiễm mỡ.

người mắc căn bệnh chia sẻ mắc phải nghiện ăn đồ ngọt từ nhỏ, món khoái khẩu là bánh mì tẩm đường, sữa đặc. Hùng từng gặp nhiều bác sĩ về giảm sút cân, sử dụng thuốc, tuy nhiên sau mỗi lộ trình điều trị, cân nặng chỉ giảm sút thời gian đầu, sau đó anh lơ đễnh, không cưỡng lại đồ ngọt, dẫn tới béo trở lại. Nhiều lần mắc phải miệt thị ngoại hình, chàng trai tự ái, bực dọc, stress, từ bỏ việc giảm sút cân và càng ăn nhiều hơn.

Đỉnh điểm đầu năm 2024, các số đo ba vòng kèm cân nặng đều trên 100, chàng trai xuất hiện các dấu hiệu không vui, sống thu mình, không giao tiếp, nhiều lúc tự tiến hành đau đớn mình để giải tỏa. Khi đi xét nghiệm tâm lý, bác sĩ chẩn đoán trầm cảm.

Đây là một trong nhiều người mắc căn bệnh của bác sĩ Phan Thái Tân, huấn luyện viên sức khỏe. Khi tới xét nghiệm, bác sĩ nhận xuất hiện người mắc căn bệnh mắc phải nghiện đồ ngọt trầm trọng, tuy từng điều trị tuy vậy không khắc phục được “phần gốc” là tâm trạng, cảm xúc, dẫn tới khi dừng thuốc hoặc dừng liệu trình, cân nặng lại tăng hơn thường thì.

Bác sĩ Tân sử dụng một vài phương pháp tâm lý nhằm ổn định năng số lượng, sau đó đưa ra các phương pháp giảm sút thèm ngọt, kèm chiến thuật tâm lý, mục đích để Hùng không cảm xuất hiện quá khó khăn thực hành, kèm theo thường xuyên dành lời khen và động viên chàng trai.

Trường hợp không tương tự là Hoa, 30 tuổi, chỉ số BMI 26,7, béo phì kèm căn bệnh nền tăng huyết áp, đặc biệt chỉ số vòng bụng đạt gần 100, được bác sĩ chẩn đoán béo phì trung tâm, nguy cơ gây nên rối loạn chuyển hóa, dẫn tới mắc các căn bệnh tim mạch.

Người phụ nữ nghiện việc, một ngày chỉ ngủ 3-4 tiếng và thường xuyên trong trạng thái stress. Chị chia sẻ mỗi khi lo sợ, mình lại có nhu cầu ăn đồ ngọt, “nếu không sẽ vô cùng bức bối, không thể tập trung”.

Mỗi ngày, cô uống 2-3 ly cà phê sữa, kèm theo 3-4 bát cơm trắng mỗi bữa, bánh ngọt, nước ngọt có ga và sữa nhiều đường. “Việc ăn đồ ngọt dường như lại càng tiến hành kích thích cơn thèm nên một khi từng ăn là rất khó khăn dừng lại”, Hoa nói.

Thời gian bận rộn nên người phụ nữ cũng thường xuyên ăn hàng quán với các thực phẩm ngọt, không lành mạnh. Bác sĩ nhận định ở hai trường hợp này, việc điều trị cần thiết phải lâu dài, đòi hỏi sự nhẫn lại và quyết tâm thay thế đổi mình rất lớn.

Thực phẩm ngọt với hàm số lượng đường cao luôn có sức hấp dẫn với phần lớn tất cả người. Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Trọng Hưng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia, cho thấy bản dưỡng chất các loại đồ ngọt như kẹo, bánh, trái cây, nước ngọt… đều chứa rất nhiều đường – một trong những nguồn năng số lượng hàng đầu để giữ vận động của cơ thể.

Người nghiện đường thường ở trong tình trạng rất thèm ăn các loại thực phẩm giàu tinh bột hoặc có vị ngọt, khi không được đưa đến thì cơ thể có cảm giác mệt mỏi, uể oải. Nếu ngưng hoặc giảm sút số lượng đường đưa đến cho cơ thể một cách đột ngột, họ có thể cảm xuất hiện buồn rầu, đau đớn đầu, giảm sút sự tập trung.

Bác sĩ Tân cho thấy thèm ngọt có nhiều nguyên nhân, thường gặp nhất là khi gặp lo sợ, tương tự như một phản xạ không điều kiện ở con người. Khi nạp đồ ngọt sẽ giúp cho “xoa dịu” một phần số lượng hormone lo sợ đang tăng lên, tiến hành tăng dopamine (hormone hạnh phúc), kéo theo cảm giác thèm đường, tạo thành vòng luẩn quẩn.

Các chuyên gia nhìn nhận định lạm dụng đồ ngọt gây nên nhiều nguy hại sức khỏe, dễ xuất hiện là thừa cân, béo phì. Nhiều trường hợp chật vật giảm sút cân bằng nhiều phương pháp, tuy vậy không khắc phục được “phần gốc” chủ yếu là tâm trạng. Khi “tụt mood”, năng số lượng thấp, họ lại có xu hướng ăn đồ ngọt, tiến hành cho việc giảm sút cân thất bại.

Ăn nhiều đường còn vượt quá nguy cơ chuyển hóa của cơ thể, dẫn tới tăng đường trong máu, gây nên các căn bệnh về rối loạn chuyển hóa. số lượng đường dư thừa sẽ tích lũy dưới kiểu mỡ dự trữ trong cơ thể, lâu dài nguy cơ tiểu đường, huyết áp, tim mạch.

Trẻ nhỏ uống nước ngọt có ga hàng ngày dễ dẫn tới lười ăn, không chịu ăn trong các bữa hàng đầu, gây nên thiếu hụt dinh dưỡng trầm trọng. Đường trong nước ngọt kích thích giải phóng dopamine, dưỡng chất dẫn truyền nội tiết thần kinh trong não, tiến hành cho trẻ cảm xuất hiện vui vẻ lúc đó, song về lâu dài sẽ mắc phải lệ thuộc, nghiện loại thức uống này. Ngoài ra, trẻ nhỏ béo phì còn tăng nguy cơ dậy thì sớm.

Bác sĩ Tân đưa ra một vài cách để giảm sút đồ ngọt, như sau: Đầu tiên, uống nước, hít thở sâu, đứng lên đi lại, vận động. Bạn có thể ăn những thực phẩm thay thế thế như trái cây không ngọt hoặc chua, hạt dinh dưỡng, nước ép, sinh tố; các loại tạo ngọt bằng đường la hán quả hoặc chà xát là; “bánh healthy” như bánh hạnh nhân, thanh protein bar, bánh yến mạch chuối chà xát là, bánh bicostti.

Nếu thèm trà sữa, bánh kẹo ngọt, bạn có thể lựa chọn loại ít đường hơn, kích thước nhỏ, tập trung nhận biết 1-2 miếng đầu tiên, nhâm nhi, sau đó cân nhắc bỏ.

Đồng thời, thời điểm ăn rất quan trọng. Bạn nên ăn ngay sau bữa hàng đầu, bởi trước đó từng hấp thụ protein, xơ nên sẽ giảm sút tốc độ hấp thu đường. Ăn đồ ngọt cùng các loại trái cây, thực phẩm kèm giàu xơ, dưỡng chất béo để tiến hành trễ tốc độ hấp thu.

WHO khuyến cáo mỗi người nên ăn dưới 25 g đường một ngày (nhắc cả uống), bằng một nửa so với mức trung bình một người Việt ăn hiện nay. Người lớn và trẻ nhỏ nên giảm sút số lượng đường tự do xuống dưới 10% tổng năng số lượng nạp vào cơ thể hàng ngày. Tỷ lệ này nếu dưới 5%, tương đương 25 g hoặc 5 muỗng cà phê, sẽ có lợi hơn cho sức khỏe. trẻ nhỏ dưới hai tuổi không nên dùng bất kỳ loại thực phẩm hoặc đồ uống nào có thêm đường.

Thúy Quỳnh