chứng bệnh ghẻ ngứa ngáy, ghẻ nước,… là tên gọi không tương tự của chứng bệnh ghẻ, đây là chứng bệnh về da thường gặp, dễ mắc phải ở tất cả trường hợp, do ký sinh trùng Sarcoptes scabiei gây nên ra. Khi gặp phải ghẻ, nhiều người chọn lựa cách trị ghẻ ngứa ngáy tại nhà, song việc này có an toàn và tốt nhất không? Bác sĩ CKI Võ Thị Tường Duy, Bác sĩ Khoa Da liễu, trung tâm y tế Đa khoa Hưng Thịnh TP.HCM có lời khuyến khích hữu ích trong bài viết dưới đây.
tổng quát về chứng bệnh ghẻ ngứa ngáy
Ghẻ ngứa ngáy là tên gọi không tương tự của chứng bệnh ghẻ, là chứng bệnh về da do nhiễm ký sinh trùng Sarcoptes scabiei (cái ghẻ) thường gặp, tác động tới tất cả trường hợp. Dấu hiệu nhận biết chứng bệnh ghẻ là những nốt mụn nước, nốt viêm đỏ, đường hầm dưới da kèm ngứa ngáy dữ dội. Người gặp phải ghẻ thường có cảm giác ngứa ngáy dữ dội ở nơi bọ ghẻ ký sinh, nhất là vào buổi tối. (1)
1. Nguyên nhân
Nguyên nhân gây nên ghẻ ngứa ngáy được xác định là do một loại ký sinh trùng là bọ ve Sarcoptes scabiei, có 8 chân, sống ký sinh bằng cách đào hang bên dưới lớp biểu bì da. Khi ve đào hang và đẻ trứng bên trong da, mô sau khi gặp phải nhiễm ký sinh trùng sẽ kích hoạt cơ chế giữ an toàn, sản xuất các yếu tố viêm tại chỗ, dẫn tới ngứa ngáy ngáy không ngừng và đỏ da.
chứng bệnh ghẻ đơn giản truyền nhiễm giữa người với người. Tiếp xúc trực tiếp giữa da với da là cách truyền nhiễm lan thường gặp nhất của chứng bệnh. Sarcoptes scabiei cũng truyền nhiễm qua những vật dụng gặp phải nhiễm ký sinh trùng như: đồ đạc, quần áo, ga giường,… chứng bệnh cũng truyền nhiễm qua quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp bảo vệ nếu người chứng bệnh gặp phải ghẻ vùng sinh dục, vậy nên, ghẻ cũng là chứng bệnh ghẻ được xếp vào loại chứng bệnh nhiễm trùng đường tình dục (STI).
2. Triệu chứng
Sau lần tiếp xúc đầu tiên với ghẻ, các triệu chứng có thể xuất hiện sau 2 – 6 tuần. Ở những người gặp phải ghẻ ngứa ngáy tái phát, các triệu chứng thường xuất hiện từ 1 – 4 ngày sau khi nhiễm ký sinh trùng. Các triệu chứng rõ ràng của chứng bệnh ghẻ gồm:
- Phát ban tương tự như vết cắn nhỏ, mụn nước, vết mề đay,… chúng có màu đỏ hoặc màu tương tự như da.
- ngứa ngáy dữ dội, nhất là vào buổi tối.
Các vị trí thường gặp của chứng bệnh ghẻ gồm: cổ tay, khuỷu tay, nách, ngực, bụng dưới, mông, bẹn, vùng giữa các ngón tay. thỉnh thoảng, người chứng bệnh có thể nhìn xuất hiện đường đào hang của ve trên da. Chúng xuất hiện dưới loại những đường nổi nhỏ hoặc khiến cho da đổi màu.
Những tác hại nếu không điều trị ghẻ ngứa ngáy sớm
1. Nguy cơ bội nhiễm
gặp phải ghẻ gây nên cảm giác ngứa ngáy dữ dội, có thể khiến cho người chứng bệnh gãi không ngừng. Việc ma sát do gãi quá nhiều có thể thực hiện rách da và gây nên nhiễm trùng. Người gặp phải nhiễm trùng da có nguy cơ thực hiện ghẻ lan rộng và tạo điều kiện cho nhiễm trùng huyết tiến triển. (2)
2. Ghẻ móng
Tình trạng này thường gặp phải nhầm lẫn với các chứng bệnh không tương tự như chứng bệnh loạn dưỡng móng, chấn thương móng, vảy nến móng, nấm móng. Sự xâm nhập của ve ghẻ và trứng của chúng phá hủy các mô xung quanh móng. Đây là tình trạng ít gặp, tuy nhiên ghẻ móng đã từng được báo cáo trong các tài liệu với các triệu chứng như: móng đổi màu, mảnh vụn tăng sừng dưới móng, biến loại hoặc u xơ phiến móng, bong móng xa, nứt móng dọc và vảy, và đóng vảy quanh móng.
3. Viêm da mạn tính
chứng bệnh ghẻ có thể dẫn tới các vấn đề nghiêm trọng hơn của viêm da mạn tính. Đơn cử như chứng bệnh chàm, có thể tồn tại từ trước hoặc có thể tiến triển do nhiễm ghẻ. Nhiễm ghẻ khiến cho chứng bệnh chàm lan rộng hơn do phản ứng miễn dịch của người chứng bệnh với cái ghẻ và các sản phẩm từ phân của chúng. chứng bệnh chàm có thể do nhiễm trùng thứ phát bởi Staphylococcus, Streptococcus hoặc cả 2 khi ghẻ ngứa ngáy gây nên bội nhiễm.
4. Nhiễm trùng thứ phát
mình phát ban do ghẻ đã từng là một loại nhiễm trùng trên da với sang thương là các sẩn đỏ, mụn nước, vết tích mụn nước gây nên ngứa ngáy dữ dội. Điều này thực hiện cho người chứng bệnh có xu hướng gãi liên tục, khiến cho da trầy xước, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và tiến triển. Nhiễm trùng thứ phát ở chứng bệnh ghẻ thường do tác nhân Streptococci nhóm A và Staphylococcus gây nên ra, cần phải được điều trị bằng thuốc.
5. truyền nhiễm chứng bệnh cho người không tương tự
chứng bệnh ghẻ rất dễ truyền nhiễm cho người không tương tự thông qua các tiếp xúc kề da trong thời gian dài hoặc tiếp xúc với các vật dụng có cái ghẻ trú ngụ như: dùng chung chăn, ga trải giường, khăn,… Nguy hiểm hơn, một người có thể gặp phải ghẻ và truyền nhiễm chứng bệnh sang người không tương tự ngay cả khi họ chưa có bất kỳ triệu chứng nào. Điều này tiềm ẩn nhiều nguy cơ truyền nhiễm chứng bệnh trên diện rộng.
6. tác động tâm lý
chứng bệnh ghẻ tác động không ít tới tâm lý người chứng bệnh. Những sẩn ghẻ gây nên mất thẩm mỹ trên da, khiến cho người chứng bệnh tự ti. Phát ban do ghẻ gây nên ngứa ngáy dữ dội về đêm gây nên mất ngủ, gãy liên tục, mệt mỏi dễ cáu gắt.
7. Suy suy nhược uy tín cuộc sống
chứng bệnh ghẻ tác động tiêu cực tới uy tín cuộc sống của người chứng bệnh, gây nên cảm giác không dễ chịu, ngứa ngáy liên tục, các chứng bệnh về da mạn tính, gây nên mất thẩm mỹ da, khiến cho người chứng bệnh mất ngủ, suy nhược năng suất công việc, dễ trầm cảm và lo lắng.
Hướng dẫn cách trị ghẻ ngứa ngáy tại nhà đơn giản, an toàn dễ thực hiện
Bác sĩ Da liễu – Thẩm mỹ Da khuyến cáo, người chứng bệnh không nên tự ý mua và sử dụng các loại thuốc điều trị ghẻ tại nhà. Hiện, không có bất kỳ phương pháp điều trị sẵn có nào với ghẻ ngứa ngáy. Các tình trạng da có sự liên quan tới nhiễm ký sinh trùng, nhất là ghẻ cần phải được chẩn đoán và điều trị tại địa điểm y tế, bởi bác sĩ chuyên khoa. Việc điều trị ghẻ ngứa ngáy quan trọng nhất là loại bỏ hoàn toàn ký sinh trùng, ấu trùng và trứng của bọ ghẻ ra khỏi cơ thể.
1. Điều trị chứng bệnh ghẻ ngứa ngáy bằng thuốc thoa ngoài da
Thuốc trị ghẻ thoa ngoài da cần phải được sử dụng khi có sự chỉ định của bác sĩ chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da. Quan trọng hơn, tùy thuộc vào từng tình trạng nhiễm ký sinh trùng, loại trừ các nguyên nhân có sự liên quan, chứng bệnh nền hoặc thể trạng của từng người chứng bệnh, bác sĩ điều trị sẽ có hướng dẫn cụ thể cho từng trường hợp.
Các loại thuốc bên dưới được dùng khi có chỉ định (đơn thuốc) của bác sĩ chuyên khoa, người chứng bệnh không tự ý mua và sử dụng khi không có hướng dẫn cụ thể về liều số lượng, tránh gây nên hệ lụy, khó khăn khăn trong việc điều trị sau này.
1.1 Permethrin 5%
Permethrin 5% là chế phẩm dược dùng ngoài da, thuộc nhóm thuốc Pyrethrins, là loại thuốc kê đơn, chỉ sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ. Kem thoa Permethrin 5% thường được sử dụng để tiêu diệt các loại ký sinh trùng gây nên chứng bệnh ngoài da như ghẻ lở, ve ghẻ, chấy rận, mạt nhà,… Thuốc được sử dụng thoa ngoài da, liều số lượng cụ thể bác sĩ sẽ chỉ định cho từng trường hợp.
1.2 Benzyl benzoate
Benzyl Benzoate là thuốc đặc trị các tình trạng nhiễm ký sinh trùng như chấy, rận, ghẻ ngứa ngáy,… thuốc được bào chế dưới loại kem thoa dùng ngoài. Lưu ý, người chứng bệnh ghẻ chỉ nên sử dụng Benzyl Benzoate khi có chỉ định của bác sĩ và tuân thủ đúng liều số lượng.
1.3 Thuốc mỡ D.E.P
Thuốc mỡ D.E.P là một loại hóa dược phẩm, sử dụng thoa ngoài da, được bác sĩ kê đơn để điều trị các chứng bệnh như ghẻ ngứa ngáy, tiêu diệt ký sinh trùng trên da. Liều dùng và những lưu ý khi sử dụng sản phẩm, người chứng bệnh cần phải được bác sĩ hướng dẫn chi tiết, phù hợp với tình trạng của chủ yếu mình.
2. Trị ghẻ ngứa ngáy bằng các phương pháp dân gian, tự nhiên
Trị ghẻ ngứa ngáy bằng phương pháp dân gian, tự nhiên được cho là có thể điều trị được ghẻ ngứa ngáy. Tuy nhiên, tới thời điểm hiện tại vẫn chưa có bằng chứng hoặc nghiên cứu khoa học nào chứng minh nguy cơ loại bỏ ký sinh trùng Sarcoptes scabiei gây nên ghẻ ngứa ngáy. Lựa chọn lựa những phương pháp dân gian, tự nhiên có thể thực hiện suy nhược triệu chứng, kháng viêm, giúp cho người chứng bệnh ghẻ cảm xuất hiện thoải mái hơn.
Với những thành phần tự nhiên, lành tính, có thể xuất hiện những phương pháp dân gian, tự nhiên là phương pháp điều trị “vô thưởng, vô phạt” với chứng bệnh ghẻ ngứa ngáy. chứng bệnh chỉ được điều trị tận gốc bằng cách tiêu diệt ký sinh trùng, loại bỏ hoàn toàn ấu trùng, trứng của Sarcoptes scabiei – nguyên nhân gây nên ghẻ ngứa ngáy ra khỏi cơ thể người chứng bệnh.
2.1 trầu không
Trong trầu không chứa hợp hoạt chất phenol, có tác dụng kháng khuẩn, kháng viêm, sát trùng và thực hiện suy nhược triệu chứng mẩn ngứa ngáy do côn trùng, chứng bệnh chàm, ghẻ,… mang lại. vậy nên việc sử dụng trầu không để thực hiện suy nhược triệu chứng ngứa ngáy dữ dội, sát khuẩn ngoài da tại vùng da gặp phải ghẻ có thể là lựa chọn lựa an toàn, song không thể thế thế hoàn toàn các phương pháp điều trị y khoa với chứng bệnh ghẻ ngứa ngáy.
2.2 Nước muối ấm
Trong quá trình điều trị ghẻ ngứa ngáy, bác sĩ có thể khuyến khích người chứng bệnh sử dụng thêm nước muối ấm hoặc nước muối sinh lý để sát khuẩn, thực hiện dịu da, suy nhược các triệu ngứa ngáy tại vùng da gặp phải ghẻ ký sinh. Tất nhiên, phương pháp này chỉ hỗ trợ điều trị, không có tác dụng loại bỏ hoặc tiêu diệt ký sinh trùng gây nên chứng bệnh.
2.3 Tỏi phối hợp rượu
Tỏi phối hợp với rượu có tác dụng kháng viêm, kháng khuẩn tốt nên có thể được sử dụng để thực hiện dịu sưng đỏ, ngăn ngừa nhiễm trùng tại vùng da gặp phải ghẻ. Lưu ý quan trọng, tuyệt đối không dùng dung dịch rượu tỏi cho vùng da gặp phải ghẻ lở, mụn nước đã từng vỡ hoặc có dấu hiệu bội nhiễm, tránh thực hiện trầm trọng thêm tình trạng nhiễm trùng trên da.
2.4 Nha đam
Nha đam thường lô hội có đặc tính kháng khuẩn tốt, nguy cơ thực hiện dịu da và dưỡng ẩm đã từng được kiểm chứng. Bác sĩ Da liễu – Thẩm mỹ Da có thể khuyến khích người chứng bệnh ghẻ phối hợp dùng thêm gel nha đam hoặc nha đam tươi lên vùng da gặp phải ghẻ, giúp cho thực hiện dịu da và suy nhược ngứa ngáy.
2.5 gừng tươi
Trong gừng tươi tươi có chứa nhiều hoạt chất chống viêm gingerol và hoạt chất chống oxy hóa, kháng khuẩn mạnh. Với những ưu điểm này, gừng tươi tươi có thể được dùng để sát trùng, tiêu viêm, ngứa ngáy ở vùng da gặp phải phát ban hoặc sẩn ghẻ.
2.6 chanh tươi
chanh tươi chứa nhiều axit citric, có tác dụng thực hiện sạch da và sát trùng tốt nhất, nên được lựa chọn lựa để sát trùng ngoài da tại vùng da gặp phải ghẻ ký sinh. Tuy nhiên, chỉ nên dùng nước cốt chanh tươi sát trùng vùng da có mụn nước chưa vỡ, vì axit citric có thể gây nên đau đớn, bỏng rát khi tiếp xúc với vết thương hở hoặc vết loét.
2.7 Tinh dầu tràm trà
Tác dụng kháng viêm, sát trùng, suy nhược ngứa ngáy của tinh dầu tràm trà đã từng được kiểm chứng. vậy nên việc sử dụng tinh dầu tràm trà để hỗ trợ điều trị triệu chứng ngứa ngáy, không dễ chịu khi gặp phải ghẻ có thể phát huy tốt nhất. Tuy nhiên, bác sĩ Da liễu – Thẩm mỹ Da lưu ý, tinh dầu tràm trà không có tác dụng với những trường hợp cái ghẻ đã từng đào hang sâu và trú ngụ trong da.
2.8 Tinh dầu neem
Tương tự như tinh dầu tràm trà, tinh dầu neem cũng có tác dụng hỗ trợ điều trị chứng bệnh ghẻ ngứa ngáy. Trong tinh dầu neem chứa một vài lượng lớn azadirachtin có tác dụng thực hiện gián đoạn chu kỳ hormone của bọ ve, ức chế sự tiến triển của ký sinh trùng và trứng của chúng.
2.9 Tinh dầu đinh hương
Tinh dầu đinh hương có tác dụng an thần, kháng viêm và sát trùng tốt nhất. Sử dụng tinh dầu đinh hương như một phương pháp hỗ trợ suy nhược các triệu chứng không dễ chịu do ghẻ ký sinh có thể được cân nhắc. Tuy nhiên, các loại tinh dầu như tràm trà, neem, đinh hương,… không có tác dụng thế thế điều trị ghẻ.
2.10 Kẽm
Kẽm là một loại thực phẩm công dụng, giúp cho tăng cường đề kháng, không thể thế thế thuốc điều trị ghẻ ngứa ngáy. Bổ sung kẽm trong quá trình điều trị ghẻ ngứa ngáy và các chứng bệnh nhiễm ký sinh trùng không tương tự được bác sĩ khuyến khích. Việc bổ sung kẽm giúp cho kích thích hệ miễn dịch vận động tốt nhất hơn, từ đó đẩy nhanh quá trình điều trị và loại bỏ ký sinh trùng.
2.11 Giấm táo
Giấm táo từ lâu đã từng được sử dụng như một loại dung dịch sát trùng tốt nhất. Với hàm số lượng axit acetic cao, giấm táo giúp cho sát trùng, suy nhược kích ứng, thực hiện dịu cảm giác ngứa ngáy dữ dội, cân bằng pH cho vùng da gặp phải ghẻ ngứa ngáy ký sinh.
3. thế đổi chế độ sinh hoạt – thói quen sống
thế đổi chế độ sinh hoạt, thói quen sống là cách tốt nhất trong việc ngăn ngừa ghẻ ngứa ngáy tái phát và hỗ trợ tốt nhất điều trị. Cách này giúp cho loại bỏ hoặc không nên số số lượng ký sinh trùng tồn tại xung quanh người chứng bệnh, hạn chế truyền nhiễm chứng bệnh ghẻ ngứa ngáy sang những người xung quanh.
3.1 Ưu tiên giặt quần áo bằng nước nóng
Ưu tiên giặt quần áo, chăn màn, ga giường, khăn,… của người chứng bệnh với nước nóng và sấy khô ở nhiệt độ cao. Dưới tác dụng của nhiệt và dung dịch giặt tẩy, ký sinh trùng, ấu trùng, trứng ghẻ gặp phải tiêu diệt. Bảo quản nơi thoáng mát trong ít nhất 2 tuần nếu muốn tái sử dụng lại.
3.2 Thường xuyên dọn dẹp, hút bụi vệ sinh xung quanh
Thường xuyên dọn dẹp, vệ sinh môi trường sống xung quanh khiến cho ký sinh trùng Sarcoptes scabiei không có nơi cư trú, hạn chế nhiễm chứng bệnh và tái phát ghẻ. Hơn nữa, việc giữ cho môi trường sống luôn sạch sẽ cũng giúp cho phòng ngừa nhiều chứng bệnh về da, về mắt, hệ hô hấp,…
3.3 Vệ sinh cơ thể thật kỹ
Mặc dù gặp phải ghẻ ngứa ngáy không tức là người chứng bệnh vệ sinh cơ thể kém, song trong quá trình điều trị ghẻ ngứa ngáy, việc vệ sinh cơ thể thật kỹ giúp cho hạn chế nguy cơ nhiễm trùng, giữ vùng da gặp phải ghẻ sạch sẽ cũng là yếu tố giúp cho đẩy nhanh quá trình và tốt nhất điều trị.
một vài lưu ý khi tự điều trị ghẻ ngứa ngáy tại nhà
Người chứng bệnh tuyệt đối không tự ý điều trị ghẻ ngứa ngáy tại nhà bằng các loại thuốc thoa ngoài da không kê đơn. Việc điều trị ghẻ ngứa ngáy cần phải phải tiêu diệt hoàn toàn ký sinh trùng gây nên chứng bệnh, gồm các trứng và ấu trùng của bọ ve.
dùng các phương pháp điều trị ghẻ ngứa ngáy từ thiên nhiên hoặc theo dân gian nhìn chung lành tính, chỉ có tác dụng giúp cho hỗ trợ điều trị không thể thế thế hoàn toàn quy trình điều trị y khoa với ghẻ ngứa ngáy. Bác sĩ Da liễu – Thẩm mỹ Da khuyến cáo chỉ nên sử dụng các kỹ thuật điều trị ghẻ theo dân gian, tự nhiên như một cách thực hiện suy nhược triệu chứng trong lúc điều trị ghẻ ngứa ngáy.
Cách phòng chứng bệnh ghẻ ngứa ngáy tái phát
Không có bất kỳ kỹ thuật nào có thể phòng chứng bệnh ghẻ ngứa ngáy và ghẻ ngứa ngáy tái phát. dùng một vài cách sau đây có thể giúp cho đẩy nhanh quá trình điều trị và hạn chế nguy cơ tái phát ghẻ:
- Giặt chăn màn, ga giường, quần áo,… những vật dụng đã từng tiếp gần với người chứng bệnh, có nguy cơ chứa ký sinh trùng gây nên ghẻ bằng nước nóng và xà phòng. Nhiệt độ cao giúp cho tiêu diệt bọ ve, ấu trùng và trứng của Sarcoptes scabiei.
- với những đồ vật không thể giặt được ở nhiệt độ cao, có thể cho vào túi bịt kín và để yên trong 14 ngày, cách này giúp cho tiêu diệt ký sinh trùng vì cắt đi nguồn đem lại thức ăn của chúng.
- Ký sinh trùng gây nên ghẻ ngứa ngáy có thể tồn tại ở nơi có độ ẩm cao, môi trường kém vệ sinh. cần phải vệ sinh môi trường sống thường xuyên để hạn chế nguy cơ tái phát ghẻ.
Khi nào cần phải gặp bác sĩ?
Gặp bác sĩ Da liễu – Thẩm mỹ Da sớm nhất có thể khi phát hiện triệu chứng hoặc nghi ngờ mình nhiễm ký sinh trùng gây nên ghẻ ngứa ngáy. Dựa vào các triệu chứng hoặc kết quả xét nghiệm, bác sĩ sẽ cho thấy chuẩn xác một người có gặp phải ghẻ ngứa ngáy thường không, từ đó có quy trình điều trị phù hợp, giúp cho nhanh chóng loại bỏ ký sinh trùng Sarcoptes scabiei ra khỏi cơ thể.
Khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da, BVĐK Hưng Thịnh là nơi được nhiều người chứng bệnh tin tưởng, lựa chọn lựa để chẩn đoán và điều trị các vấn đề về Da liễu – Thẩm mỹ Da, trong số đó có ghẻ ngứa ngáy. Tại đây, có hệ thống bác sĩ là những chuyên gia hàng đầu, phối hợp cùng sự giúp cho sức của hệ thống trang thiết gặp phải tiên tiến, giúp cho chẩn đoán nhanh chóng, can thiệp điều trị sớm, khắc phục triệu chứng và loại bỏ hoàn toàn ký sinh trùng gây nên ghẻ ngứa ngáy.
HỆ THỐNG trung tâm y tế ĐA KHOA Hưng Thịnh
Hy vọng với những thông tin hữu ích mà bài viết mang lại đã từng giúp cho bạn hiểu đúng hơn về các phương pháp trị ghẻ ngứa ngáy tại nhà hiện nay. Quan trọng hơn hết, không tự ý điều trị các chứng bệnh có sự liên quan tới ký sinh trùng nói chung và ghẻ ngứa ngáy nói riêng, để hạn nấu chứng, gây nên khó khăn khăn trong việc điều trị ghẻ ngứa ngáy sau này.
