Lỗ thông liên thất bẩm sinh khiến cho bé gái suy tim

Dị tật thông liên thất được phát hiện khi bé mới 24 tuần thai. Đây là dị tật tim bẩm sinh, xuất hiện từ trong thời kỳ bào thai và tồn tại tới sau sinh.

Thông liên thất là tình trạng vách ngăn cách giữa hai tâm thất trở nên một lỗ thủng thế vì đóng lại. thất thường này thường tiến triển trong thời kỳ bào thai. Trái tim thông thường gồm có 4 buồng. Hai buồng phía trên (tâm nhĩ) vận động như những hồ chứa, đưa máu trở về tim. Từ tâm nhĩ, máu đi xuống hai buồng phía dưới, gọi là tâm thất. Hai tâm thất được ngăn cách bởi một bức tường chung, gọi là vách liên thất. trẻ nhỏ sinh ra mắc phải thông liên thất sẽ xuất hiện một lỗ trên vách liên thất.

Ngày 20/11, BS.CKI Phạm Thục Minh Thủy, khoa Tim bẩm sinh, Trung tâm Tim mạch, phòng xét nghiệm Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho thấy trường hợp bé San, lỗ thông nằm tại phần trên của vách ngăn giữa tâm thất (thông liên thất phần màng). Một phần máu giàu oxy từ tâm thất trái đi qua lỗ thông này, trộn lẫn với máu ít oxy trong tâm thất phải và lên phổi, tiến hành tăng lưu số lượng máu từ thất phải lên phổi, tăng số lượng máu trở về nhĩ trái và thất trái.

khoảng tầm 75% trẻ có dị tật thông liên thất sẽ tự đóng trong năm đầu tiên của cuộc đời hoặc trước 10 tuổi mà không cần phải can thiệp điều trị y tế, theo bác sĩ Thủy. Tuy nhiên một tỷ lệ lỗ thông không tự đóng mà có thể lớn hơn khiến cho trẻ khó khăn thở, ăn uống kém và muộn tăng trưởng. Bé San là một trong những trường hợp thông liên thất nặng hơn sau sinh.

Bé San chào đời đủ tháng, nặng 3,2 kg, song tới một tháng tuổi thì bú kém, thở khó khăn, ngủ không yên giấc, thể trạng yếu ớt. Lúc ba tháng tuổi, bé viêm phổi, viêm phế quản tái lại, bác sĩ chỉ định thủ thuật vá lỗ thông liên thất tuy nhiên phải chờ sắp xếp lịch. Gia đình muốn thủ thuật sớm hơn nên đưa bé tới phòng xét nghiệm Đa khoa Tâm Anh.

Bé nhập viện trong tình trạng thở mệt, suy dinh dưỡng, nặng 4,3 kg. Kích thước lỗ thông liên thất 6 mm, không có nguy cơ tự đóng gây ra tác hại suy tim, tăng áp phổi. “Đây là nguyên nhân khiến cho bé biếng bú, muộn lên cân, viêm hô hấp”, bác sĩ Thủy nói.

Êkíp lên lịch thủ thuật để vá lỗ thông, song bé mắc phải viêm phế quản phổi nên phải dời lịch mổ để ưu tiên điều trị viêm phổi, bồi bổ cơ thể nâng thể trạng. Sau 10 ngày điều trị tích cực bằng thuốc kháng sinh và vật lý trị liệu hô hấp, bé San hết viêm phổi, cân nặng 4,6 kg, đủ điều kiện thủ thuật.

ThS.BS Nguyễn Minh Trí Viên, Cố vấn thủ thuật tim, Trung tâm Tim mạch, phòng xét nghiệm Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho thấy êkíp gây ra tê mặt phẳng cơ dựng sống (ESP) giúp cho bé suy yếu đau đớn 90%, hạn chế dùng morphin sau mổ, rút ngắn quá trình khôi phục. Bác sĩ dùng miếng vá tiến hành từ mô tự thân của bé bao trọn lỗ thông trên vách liên thất. Ca mổ kết thúc sau hai giờ, bảo tồn công dụng tim phổi cho căn bệnh nhi, đường mổ nhỏ không đau đớn, bé xuất viện sau 5 ngày.

Thông liên thất có thể di truyền. Trẻ có anh, chị, em hoặc người bố mắc căn bệnh thông liên thất, tỷ lệ mắc căn bệnh 3%. Trẻ có mẹ hoặc từ hai anh chị em mắc phải thông liên thất, tỷ lệ này tăng lên 10%, theo bác sĩ Thủy.

Thông liên thất đơn độc không kèm căn bệnh tim bẩm sinh nào không không khác. Bác sĩ có thể phát hiện căn bệnh thông qua xét nghiệm (nghe tim) và siêu âm tim trẻ sơ sinh. 90% lỗ thông liên thất nhỏ (dưới 3 mm) có nguy cơ tự bít trong năm đầu đời hoặc trước 10 tuổi. Trường hợp lỗ thông có kích thước từ trung bình tới lớn có thể gây ra tăng áp động mạch phổi, suy tim, suy dinh dưỡng… cần phải thủ thuật.

Theo bác sĩ Thủy, bé San được thủ thuật thời điểm phù hợp. Nếu chờ thêm một thời gian nữa, tác hại suy tim, tăng áp phổi diễn tiến nặng, tình trạng biếng bú, suy dinh dưỡng nếu để lâu, nguy hiểm tính mạng.

Không có cách phòng ngừa thông liên thất. Mẹ giữ thai kỳ khỏe mạnh giúp cho suy yếu nguy cơ trẻ mắc dị tật này. Do đó khi có kế hoạch mang thai, người phụ nữ nên sống lành mạnh, tiêm phòng vaccine cúm, sởi – quai mắc phải – rubella, thủy đậu, viêm gan B, bạch hầu – ho gà – uốn ván, tránh xa khói thuốc lá, không uống rượu bia. Tránh lo lắng, bổ sung đầy đủ vitamin, khoáng hoạt chất, tập thể dục thể thao liên tục. Mẹ bầu cần phải xét nghiệm thai đúng lịch, thực hiện đầy đủ các xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh tầm soát dị tật và căn bệnh di truyền.

Thu Hà