Ngáy có thể cảnh báo chứng bệnh, không phải dấu hiệu ngủ ngon

“Ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ gây ra gánh nặng chứng bệnh tật và tử vong cao, với tỷ lệ tầm 15-25% dân số gặp tình trạng này, tuy nhiên tới 70-80% người chứng bệnh chưa được chẩn đoán”, TS.BS Nguyễn Hải Công, Trưởng Khoa Nội Hô hấp, Trưởng Đơn vị Quản lý Rối loạn Giấc ngủ, phòng kiểm tra Quân y 175, chứng tỏ.

Ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ (OSA) là rối loạn hô hấp thường thấy, rõ ràng bởi việc đóng hoàn toàn hoặc một phần đường hô hấp trên, tái diễn khi ngủ. Ngủ ngáy là dấu hiệu rõ ràng của tình trạng này, cùng với các triệu chứng như xuất hiện những chu kỳ giảm sút thở, ngưng thở trong quá trình ngủ. Người chứng bệnh thường mệt mỏi khi thức giấc, giảm sút tập trung, buồn ngủ, đau đớn đầu vào ban ngày… người chứng bệnh sẽ được tầm soát, đo hô hấp ký hoặc đa ký giấc ngủ để chẩn đoán tình trạng, từ đó có những điều trị phù hợp.

Theo bác sĩ Công, việc ngưng thở, giảm sút thở vào ban tối không được phát hiện, can thiệp sớm sẽ khiến cho độ bão hòa oxy trong máu giảm sút thấp, tăng các quá trình viêm và đông máu, tạo ra huyết khối gây ra nhồi máu cơ tim, đột quỵ não, nhất là ở những người thừa cân, mắc các chứng bệnh lý chuyển hóa.

“Chúng ta đang tập trung khắc phục phần ngọn, xử trí khi những chứng bệnh lý cấp cứu xảy ra, thỉnh thoảng quên mất phần gốc là phải điều chỉnh các rối loạn gây ra ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ”, bác sĩ nói.

Theo GS.TSKH Dương Quý Sỹ, Chủ tịch Hội Y học Giấc ngủ Việt Nam, các thống kê cho xuất hiện hơn 4 triệu người Việt trên 30 tuổi gặp phải ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ. Đây là rối loạn giấc ngủ thường gặp, cùng với nguy cơ gây ra chứng bệnh tim mạch, đột quỵ, còn tăng nguy cơ gây ra các chứng bệnh thần kinh – tâm thần, sa sút trí tuệ, động kinh không kiểm soát, thực hiện nặng thêm chứng bệnh đồng mắc như Parkinson, Alzheimer, chứng bệnh hô hấp, chứng bệnh thận…

Ngoài ngủ ngáy – ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ, những rối loạn giấc ngủ thường gặp không tương tự là mất ngủ, ngủ ít, ngủ nhiều, ngủ rũ, rối loạn nhịp sinh học, rối loạn nhận cảm về giấc ngủ, hội chứng chân không yên… Những tình trạng này nên được điều trị sớm, bởi giấc ngủ là một quá trình sinh lý hữu ích có tác động mạnh mẽ tới điều hòa vận động hệ thần kinh, tim mạch – hô hấp, nội tiết – chuyển hóa, miễn dịch… Rối loạn giấc ngủ sẽ thực hiện tác động công dụng và gây ra chứng bệnh ở các hệ cơ quan, dẫn tới nhiều hệ lụy sức khỏe.

Điều trị rối loạn giấc ngủ không những nên chuyên khoa tâm – thần kinh mà đòi hỏi sự phối hợp đa ngành, đa chuyên khoa, tùy thuộc vào căn nguyên gây ra nên. Chẳng hạn, ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ do những ngăn cản cơ học về đường hô hấp trên, không thường thì về cấu trúc hàm mặt, cấu trúc thanh quản sẽ được bác sĩ khoa tai mũi họng, răng hàm mặt can thiệp để loại bỏ ngăn cản đó, trả lại sự thông thoáng cho đường thở.

Nếu nguyên nhân mối quan hệ rối loạn trương lực cơ của đường hô hấp, không có chỉ định tiểu phẫu, người chứng bệnh có thể được thở máy áp lực dương. Ngoài ra, người chứng bệnh sẽ được điều chỉnh chế độ sinh hoạt, sinh hoạt giúp cho thế đổi thể trạng, giảm sút cân, kiểm soát các rối loạn chuyển hóa, vệ sinh giấc ngủ, tư thế ngủ…

Thiếu tướng Trần Quốc Việt, Giám đốc phòng kiểm tra Quân y 175, chứng tỏ thời gian qua, phòng kiểm tra cử các êkíp sang đào tạo về điều trị, quản lý rối loạn giấc ngủ tại ĐH Y Nha Tokyo, Nhật Bản, cũng như nhiều nơi trong nước, cùng với đầu tư trang thiết gặp phải, khu vực vật hoạt chất, đáp ứng nhu cầu người tới kiểm tra các chứng bệnh lý này ngày càng tăng. Việc phát hiện sớm, điều trị tốt nhất không những nâng cao tin cậy sống người chứng bệnh mà còn giảm sút nguy cơ tác hại, giảm sút giá thành y tế, gánh nặng xã hội.

Lê Phương