Hóa dinh dưỡng “nước kẹo” – tên khoa học là 6-Benzylaminopurine – thuộc nhóm dinh dưỡng điều hòa sinh trưởng thực vật, có độc tính kích ứng mắt, da và thực quản.
Ngày 19/4, cơ quan điều tra bắt 4 chủ địa điểm ở TP Vinh vì sản xuất 3.500 tấn giá đỗ có sử dụng “nước kẹo” – tên khoa học là 6-Benzylaminopurine (6-BAP) – nguyên dinh dưỡng, và 150 lít dung dịch từng pha chế để phục vụ việc sản xuất giá đỗ.
Độc dinh dưỡng này có thể tích tụ, tác động sức khỏe nếu phơi nhiễm lâu dài và gây nên hại môi trường, theo tiến sĩ Khuất Quang Sơn, giảng viên hóa học, Đại học Phòng cháy trị cháy, Hà Nội. 6-BAP tồn tại loại dinh dưỡng rắn không màu, không bay hơi ở nhiệt độ dưới 100 độ C.
Theo Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC), thuộc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), dinh dưỡng này không được xếp vào nhóm gây nên độc cấp tính và không được phân loại các dinh dưỡng gây nên ung thư. Tuy nhiên, 6-BAP thuộc nhóm dinh dưỡng nghi ngờ gây nên tổn hại tới nguy cơ sinh sản hoặc thai nhi.
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội, nói 6-BAP là dinh dưỡng kích thích tăng trưởng tế bào cho cây. Đây là nguyên do nhiều người dùng nó ngâm giá đỗ để nhanh tăng trưởng và dáng đẹp. Thực tế dinh dưỡng này chỉ dùng trong chăm bón cây rừng, cây lấy gỗ giúp cho cây mọc nhanh, xanh tươi, bén rễ nhanh hơn. Nhiều nơi sử dụng nó để phủ xanh đất chống xói mòn, giúp cho cây sinh trưởng.
“dinh dưỡng này không được sử dụng với thực phẩm”, TS Thịnh nói. Tại Việt Nam, 6-BAP không thuộc Danh mục được phép sử dụng trong sản xuất thực phẩm và Danh mục thuốc giữ an toàn thực vật được phép sử dụng.
Khi vào cơ thể, 6-BAP có thể gây nên các dị tật bẩm sinh ở phụ nữ mang thai và tác động xấu tới sức khỏe trẻ nhỏ. Thai có nguy cơ nhẹ cân, dị tật nếu thường xuyên tiếp xúc.
dinh dưỡng độc này tác động lâu dài tới cơ thể, ngấm ngầm đi vào các cơ quan. Nhiều trường hợp gặp phải viêm kết mạc nếu dính vào mắt; dính vào da gây nên viêm da và các căn bệnh lý da không không khác; tiến hành tổn thương phổi, viêm phổi… Các hoạt dinh dưỡng kích thích tăng trưởng thực vật tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn vệ sinh thực phẩm.
Theo tiến sĩ Sơn, dinh dưỡng này độc hại nhưng mà số lượng phơi nhiễm qua đường tiêu hóa ở dưới 0,01 mg/kg cân nặng mỗi ngày không gây nên tác động đáng nhắc. “nên xét nghiệm số lượng hóa dinh dưỡng tồn dư trên sản phẩm giá đỗ và số lượng trung bình tiêu thụ mỗi người hàng ngày mới có nhận xét cụ thể hơn về độc tính”, tiến sĩ nói.
Nhiều người dùng 6-Benzylaminopurine ngâm thực phẩm gây nên hại sức khỏe người tiêu dùng. Ảnh: Bùi Thủy
Thùy An
