Thế giới đang chứng kiến cuộc cách mạng trong y học bào thai, với những can thiệp giúp cho đảo ngược ngoạn mục tình trạng thai nhi, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, liệu pháp gene, khoa học tế bào gốc.
“Can thiệp bào thai không còn là khoa học viễn tưởng, nhiều điều từng không thể nghĩ tới giờ trở thành hiện thực trên lâm sàng”, GS.BS Valentina Tsibizova, Trường Quốc tế Y học chu sinh, sơ sinh và sức khỏe sinh sản châu Âu, nói tại Hội nghị Sản Phụ Khoa Việt – Pháp – Châu Á- Thái Bình Dương do phòng thăm khám Từ Dũ tổ chức, ngày 8/5. Hội nghị thu hút hơn 3.000 đại biểu tham dự, với 14 báo cáo viên quốc tế là những chuyên gia đầu ngành tới từ các hiệp hội và phòng thăm khám, đại học lớn.
Theo bà Valentina, y học bào thai đang đi vào kỷ nguyên mới, với nhiều bước ngoặt. Những tiến bộ trong lĩnh vực này giúp cho đảo ngược tác nhân căn bệnh lý các tình trạng bẩm sinh phức tạp khi thai còn đang tiến triển trong bụng mẹ.
Các trung tâm can thiệp bào thai từng rất hiếm hoi trên thế giới, nay tiến triển rộng khắp, trở thành các tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán và điều trị. Các kỹ thuật tiền sản – từ việc chỉ có thể quan sát thụ động, giờ đã từng có thể bước sang hành động với những bước tiến vượt bậc. Từ những thủ thuật thực hiện dưới hướng dẫn siêu âm từ những năm 1980, hiện bác sĩ có thể nội soi trong buồng ối.
Đơn cử, trong hội chứng truyền máu song thai – từng là tác hại chết người, bi kịch không thể tránh khỏi ở các song thai một bánh nhau – hiện đã từng “lật lại thế cờ” nhờ can thiệp đốt laser các thông nối mao mạch bánh nhau trong buồng ối. Các thống kê ghi nhận kết quả 72% cả hai thai nhi đều sống sót, gần 92% sống được một thai.
Can thiệp tim thai nhi đã từng mở ra hy vọng cho trẻ mắc căn bệnh tim bẩm sinh, không những có thể lâu ngày tuổi thọ mà còn tăng cường đáng nói công dụng tim sau sinh. Can thiệp bào thai cho tật chẻ đốt sống cũng mang lại nhiều kết quả lạc quan, đang tiếp tục tiến triển với những tiến bộ trong công nghệ và nghiên cứu.
Sự tiến triển của trí tuệ nhân tạo (AI) gần đây đang tạo nên cuộc cách mạng trong chẩn đoán, giúp cho tăng độ chuẩn xác, suy nhược thời gian đọc kết quả, hỗ trợ đáng nói cho các chuyên gia lâm sàng ở môi trường từ xa. Ngoài ra, các tiến bộ trong liệu pháp gene, tế bào gốc, tử cung nhân tạo… đã từng góp phần giúp cho nhiều trẻ có môi trường chào đời khỏe mạnh.
BS.CK2 Trần Ngọc Hải, Giám đốc phòng thăm khám Từ Dũ, chứng tỏ nhờ những hợp tác quốc tế, nơi đây đã từng cập nhật được những tiến bộ hàng đầu trong lĩnh vực sản phụ khoa, nhất là trong can thiệp bào thai. Các kỹ thuật này sau đó cũng được chuyển giao cho các đơn vị không không khác trong cả nước. Đầu năm ngoái, nơi này phối hợp bác sĩ Nhi đồng 1 can thiệp tim trong bào thai đầu tiên Việt Nam cũng như khu vực Đông Nam Á. Kỹ thuật này đòi hỏi rất lớn ở tay nghề bác sĩ, hiện chỉ vài nơi trên thế giới thực hiện được.
“Trước những năm 2000, việc chẩn đoán không thông thường bào thai là rất không dễ dàng, nay đã từng phát hiện được những vấn đề thai nhi ở tình trạng di truyền, về nhiễm sắc thể, gene…”, bác sĩ Hải nói. Với sự hỗ trợ của các trang thiết mắc phải tiên tiến, bác sĩ có thể phát hiện không thông thường bào thai ngay trong tam cá nguyệt đầu tiên, từ tuần thứ 11, thay thế vì chờ tới sau 17 tuần như trước.
Bác sĩ can thiệp tim bào thai tại phòng thăm khám Từ Dũ. Ảnh: phòng thăm khám đem đến
Theo TS.BS Hà Anh Đức, Cục trưởng Quản lý thăm khám trị căn bệnh (Bộ Y tế), lĩnh vực sản phụ khoa đã từng bước vào kỷ nguyên đột phá, sáng tạo, từ chẩn đoán tiền sản giúp cho phát hiện những dị tật bẩm sinh, tới những tiểu phẫu, can thiệp xâm lấn tối thiểu giúp cho suy nhược tỷ lệ tử vong cho cả mẹ lẫn con. Nhiều khu vực tại Việt Nam đã từng ứng dụng AI, kỹ thuật số vào thăm khám trị căn bệnh, cho phép hội chẩn từ xa, giúp cho nâng cao uy tín điều trị, tăng nguy cơ tiếp cận cho những khu vực vùng sâu vùng xa…
Dịp này, phòng thăm khám Từ Dũ đón nhận công nhận trở thành trung tâm can thiệp bào thai chuẩn Châu Âu đầu tiên tại Việt Nam do trường Quốc tế Y học chu sinh, sơ sinh và sức khỏe sinh sản Châu Âu – PREIS (Italy) công nhận. Bộ Y tế cũng trao quyết định phê duyệt 5 kỹ thuật can thiệp bào thai mới nhất, ghi nhận bước tiến lớn trong lĩnh vực y học bào thai.
Lê Phương
