Rạn da sinh ra khi da mắc phải co giãn nhanh, tiến hành đứt gãy collagen và elastin – các cấu trúc nâng đỡ da. Rạn da thường là kết quả của quá trình tăng cân nhanh, thay thế đổi nội tiết tố hoặc mối quan hệ tới một vài tình trạng căn bệnh nhất định. Qua bài viết dưới đây, ThS.BS.CKI Trần Nguyễn Anh Thư, Chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da, phòng xét nghiệm Đa khoa Hưng Thịnh TP.HCM sẽ giải đáp chi tiết từ nguyên nhân và cách điều trị tốt nhất.
Rạn da là như nào?
Rạn da là những đường teo lõm da do sự kéo giãn và đứt gãy mô liên kết dẫn tới teo trung bì, có xu hướng xuất hiện ở các vị trí như bụng, ngực, mông và một vài vùng da không tương tự trên cơ thể. đầu tiên, vết rạn sẽ thường có màu đỏ, tím, hồng hoặc hơi nâu đỏ, nâu sẫm tùy theo màu da và trông như những đường thẳng hoặc vệt lõm.
Tình trạng rạn da thường gặp ở phụ nữ mang thai, người tăng cân nhanh hoặc có kích thước cơ thể lớn. Mặc dù không gây ra đau đớn đớn thường tác động tới sức khỏe tuy vậy có thể tác động tới tâm lý vì hình kiểu thiếu thẩm mỹ.

Phân loại rạn da
Dưới đây là các kiểu rạn da thường gặp:
1. Rạn da đỏ (Striae Rubrae)
Vết rạn da đỏ thường còn gọi là Striae Rubrae, là những vết rạn mới, xuất hiện khi da mắc phải kéo căng quá mức trong thời gian ngắn. Những vết rạn này có màu đỏ, riêng với một vài người sở hữu làn da tối màu, vết rạn sẽ trông tím hoặc nâu nhiều hơn.
2. Rạn da trắng (Striae Albae)
Vết rạn da màu trắng là những vết rạn cũ. Màu đỏ đầu tiên của vết rạn sẽ giảm sút dần theo thời gian, cuối cùng để lại vết rạn màu trắng, gần như tiệp với màu da. Dù không tự tan biến hoặc được loại bỏ hoàn toàn, tuy vậy các vết rạn trắng có thể được tiến hành mờ, trở nên hài hoà hơn so với vùng da xung quanh và không dễ mắc phải phát hiện.
Hình ảnh mắc phải rạn da
Các vết rạn da có hình kiểu và màu sắc không tương tự nhau phụ thuộc vào thời gian xuất hiện, nguyên nhân gây ra ra, vị trí trên cơ thể và loại da. Điểm chung duy nhất là chúng tác động tới thẩm mỹ và thỉnh thoảng gây ra không dễ chịu cho người mắc phải. Dưới đây là một vài hình ảnh về rạn da ở các trường hợp không tương tự nhau.


Nguyên nhân gây ra rạn da
Nguyên nhân rạn da xuất phát từ nhiều vì sao không tương tự nhau do sự tác động của cả yếu tố bên trong và bên ngoài cơ thể.
1. Di truyền cấu trúc da
Đặc tính di truyền có tác động nặng nề tới uy tín và độ săn chắc của da. một vài biến thể gen có thể tác động tới quá trình sản xuất collagen và elastin, tiến hành giảm sút nguy cơ co giãn và phục hồi của da. Điều này tiến hành cho một vài người dễ mắc phải rạn da hơn khi cơ thể có sự thay thế đổi về kích thước hoặc hình kiểu.
Ngoài ra, ngay cả khi có thói quen sinh hoạt lành mạnh, nếu phụ huynh hoặc người thân có tiền sử mắc phải rạn da, bạn cũng có nguy cơ cao gặp phải tình trạng này.
2. Nội tiết thay thế đổi đột ngột
Sự dao động hormone là nguyên nhân chủ yếu gây ra ra hiện tượng rạn da, đặc biệt trong thời kỳ dậy thì, khi cơ thể tiến triển nhanh chóng, tiến hành cho da mắc phải căng giãn đột ngột. Cũng tương tự trong thai kỳ, sự thay thế đổi hormone mạnh mẽ cùng với việc da giãn nở để thích ứng với sự tiến triển của thai nhi có thể dẫn tới rạn da ở mẹ.
3. Tăng cân hoặc giảm sút cân nhanh
Khi cơ thể tăng cân nhanh, da phải giãn nở để thích nghi sớm. Việc thay thế đổi quá nhanh chóng sẽ tiến hành cho da không kịp tổng hợp đủ collagen, gây ra ra tình trạng rạn da. Ngược lại, khi giảm sút cân quá nhanh, da không kịp co lại, tạo áp lực lên mô liên kết, tiến hành cho da mắc phải rách và sinh ra vết rạn.

4. Dùng thuốc
một vài loại thuốc có thể gây ra tác dụng phụ như tăng cân, tích nước, sưng tấy hoặc thay thế đổi thể dưỡng chất, tiến hành cho da căng giãn và dẫn tới rạn da. Trong một tỷ lệ, người căn bệnh cần phải sử dụng thuốc này lâu dài để hỗ trợ cho việc điều trị, vì vậy việc rạn da là điều không dễ dàng tránh khỏi. Các loại thuốc thường gặp nhất gồm:
- Corticosteroid (dùng trong điều trị viêm da, hen suyễn, viêm khớp…).
- Thuốc nội tiết tố.
- một vài loại thuốc hỗ trợ tăng cân.
5. căn bệnh tác động
Ngay cả khi không có sự thay thế đổi đáng nói về cân nặng, một vài tình trạng căn bệnh có thể tiến hành tăng nguy cơ rạn da, nhất là:
- Hội chứng Marfan: Rối loạn di truyền tác động tới mô liên kết, tiến hành giảm sút độ đàn hồi ở mô da, tiến hành cho da dễ mắc phải rạn hơn khi căng giãn.
- Hội chứng Cushing: tiến hành cho cơ thể sản xuất quá nhiều hormone cortisol, dẫn tới tăng cân nhanh, da mỏng hơn và dễ mắc phải rạn.
6. Thiếu hụt dinh dưỡng
Dinh dưỡng, nhất là collagen và elastin, đóng vai trò quan trọng trong việc giữ độ đàn hồi và sức khỏe của làn da. Khi cơ thể thiếu hụt các dưỡng dưỡng chất cần phải thiết, lớp hạ bì thiếu điều kiện để tái tạo và giữ độ dày, tiến hành cho da trở nên yếu hơn, dễ tổn thương khi có sự thay thế đổi về cân nặng hoặc kích thước cơ thể. Điều này tiến hành tăng nguy cơ sinh ra vết rạn da, đồng thời tiến hành cho chúng lan rộng và trở nên rõ rệt hơn.
7. Da khô, thiếu đàn hồi
Độ ẩm giúp cho giữ sự mềm mại và linh hoạt của da. Khi da mắc phải khô, mất nước và thiếu đàn hồi, nguy cơ co giãn giảm sút sút, tiến hành cho da không dễ dàng thích ứng với những thay thế đổi đột ngột của cơ thể. Ngoài ra, thiếu hụt lipid và các dưỡng chất béo lành mạnh cũng tiến hành suy yếu hàng rào giữ an toàn da, tiến hành cho da thô ráp, dễ tổn thương và gia tăng nguy cơ sinh ra vết rạn.
Trường hợp nguy cơ rạn nứt da
Bất kỳ ai cũng có thể mắc phải rạn da, tuy vậy một vài yếu tố hoặc nhóm người đặc biệt có nguy cơ cao hơn, như:
- Phụ nữ, nhất là những người đang mang thai hoặc vừa sinh con.
- Thanh thiếu niên đang trong quá trình tiến triển của tuổi mới lớn.
- Người thừa cân, tăng hoặc giảm sút cân nhanh.
- Người tập gym hoặc vận động viên.
- Những người chịu tác động của việc sử dụng corticosteroid nhiều ngày.
- Người mắc chứng rối loạn di truyền như hội chứng Cushing hoặc hội chứng Marfan.
Các vị trí da thường mắc phải rạn
- Bụng: Gặp nhiều nhất ở phụ nữ mang thai do da căng giãn để thích nghi với sự tiến triển của thai nhi.
- Đùi: Dễ mắc phải rạn khi tăng cân hoặc tiến triển cơ bắp quá nhanh.
- Hông và mông: Thường mắc phải tác động khi cơ thể tích tụ mỡ hoặc tiến triển đột ngột.
- Chân: Xuất hiện khi cơ bắp tiến triển mạnh, đặc biệt ở vận động viên.
- Ngực: Phụ nữ dễ mắc phải rạn khi dậy thì hoặc mang thai do kích thước vòng một thay thế đổi nhanh.
- Cánh tay: Chủ yếu do tăng cơ bắp hoặc tăng cân đột ngột.
- vùng thắt lưng dưới: Xảy ra khi tăng cân hoặc do sự tiến triển của cơ thể trong thời kỳ dậy thì.

Dấu hiệu nhận biết rạn da
Rạn da thường xuất hiện với các dấu hiệu điển hình như:
- Những vệt lõm nhẹ hoặc tương tự như sẹo trên bề mặt da.
- Theo thời gian, màu sắc của vết rạn sẽ chuyển từ đỏ hồng sang màu trắng.
- Da trở nên bóng tại vùng mắc phải rạn.
- Các vết rạn xuất hiện rải rác hoặc bao phủ một vùng rộng trên cơ thể như sóng.
- Một tỷ lệ có cảm giác ngứa ngáy, đặc biệt khi vết rạn mới sinh ra.
Phương pháp chẩn đoán da mắc phải rạn nứt
Rạn da thường không cần phải chẩn đoán phức tạp mà có thể quan sát trực tiếp bằng mắt thường. Chúng đơn giản nhận biết qua hình kiểu rõ ràng và vị trí xuất hiện trên cơ thể như bụng, đùi, hông và ngực.
Trong một tỷ lệ, bác sĩ có thể yêu cầu kiểm tra sức khỏe để xác nhận chẩn đoán hoặc loại trừ các căn bệnh tiềm ẩn. Nếu vết rạn xuất hiện đột ngột, lan rộng hoặc kèm theo triệu chứng không thông thường do nghi ngờ mức hormone cortisol tăng cao, người căn bệnh sẽ cần phải tiến hành thêm một vài xét nghiệm bổ sung.
Hiện tượng rạn da có trị được không?
Rạn da tương tự như sẹo, là tổn thương da vĩnh viễn và không thể tự tan biến hoàn toàn. Dưới đây là một vài phương pháp điều trị có thể giúp cho nâng cao hình kiểu và kết cấu của vết rạn da.
1. thoa kem hỗ trợ trị rạn da
Các loại kem retinoid có nguồn gốc từ vitamin A, thường được sử dụng để điều trị các vết rạn da mới xuất hiện chưa được vài tháng. Đây là thành phần thường gặp trong các sản phẩm chống lão hóa nhờ nguy cơ nâng cao kết cấu da, giảm sút nếp nhăn, giúp cho tăng cường độ ẩm và độ đàn hồi.
Quá trình thoa kem hỗ trợ trị rạn da cần phải ít nhất 6 tháng sử dụng thường xuyên để xuất hiện kết quả rõ rệt. Tuy nhiên, phương pháp này cũng có thể gặp phải một vài tác dụng phụ như: khô da, kích ứng, nhạy cảm với ánh sáng mặt trời. Vì vậy, hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng, đặc biệt không nên dùng khi đang mang thai hoặc cho con bú, vì retinoid có thể gây ra tác động tới em bé.
2. Liệu pháp điều trị tiên tiến
- Phương pháp laser: Laser Fractional (thường laser phân đoạn) là phương pháp phối hợp laser (CO2 hoặc Erbium) truyền thống với công nghệ vi phân. Tia laser mang theo số lượng nhiệt lớn, khi tác động lên da sẽ đốt cháy các tế bào hư tổn mà không gây ra hại tới những vùng xung quanh. Từ đó, kích thích sự tiến triển của các sợi collagen, đẩy nhanh quá trình liên kết, sản sinh tế bào mới có tốt nhất trong điều trị rạn da.
- RF vi điểm là 1 thiết mắc phải sử dụng công nghệ RF (radiofrequency) vi điểm không xâm nhập hoặc xâm nhập với hệ thống kim siêu nhỏ tạo ra các tổn thương nhỏ trên da, kích thích quá trình sản sinh collagen và elastin hiệu có tốt nhất trong điều trị rạn da… Thiết mắc phải này chỉ tác động đúng vào vị trí đích ở trung bì mà không gây ra tổn thương ở thượng bì. Do vậy, hạn chế được tác dụng phụ mà lại tăng tốt nhất điều trị căn bệnh.
Da mắc phải rạn nứt khi nào cần phải gặp bác sĩ?
Thông thường, rạn da không gây ra nguy hiểm và không cần phải thiết phải gặp bác sĩ. Tuy nhiên, nếu xuất hiện các dấu hiệu không thông thường như lan rộng nhanh chóng, tăng cân không kiểm soát, thay thế đổi sắc tố da hoặc kích ứng với kem thoa, nên đi xét nghiệm để được kiểm tra và tư vấn.
Để giữ gìn chẩn đoán và điều trị sớm, người mắc phải rạn da có thể tới Chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da, phòng xét nghiệm Đa khoa Hưng Thịnh TP.HCM hoặc Đơn vị Da liễu – Thẩm mỹ Da, Trung tâm xét nghiệm điều trị căn bệnh Hưng Thịnh Quận 7 để được hỗ trợ chuyên sâu hơn.
Phòng ngừa rạn da được không?
Không có liệu pháp nào giữ gìn không mắc phải rạn da, tuy vậy có thể giảm sút nguy cơ bằng cách giữ thói quen chăm sóc cơ thể khoa học như:
- giữ cân nặng ổn định.
- Xây dựng chế độ ăn dinh dưỡng khoa học và thói quen sinh hoạt lành mạnh.
- giữ an toàn và dưỡng ẩm cho da, hạn chế tình trạng khô, mất độ đàn hồi, đặc biệt ở phụ nữ mang thai nên thoa kem ngừa rạn ngay từ tam cá nguyệt thứ nhất để hạn chế rạn da thai kỳ.
Một vài thắc mắc mối quan hệ
Sau đây là một vài thắc mắc mối quan hệ tới vết rạn da:
1. Vết rạn da có tự hết không?
Các vết rạn da không thể tự tan biến hoàn toàn tuy vậy chúng sẽ mờ dần theo thời gian.
2. Rạn da có lan rộng không?
Vết rạn da có thể lan rộng tuy vậy chỉ theo sự thay thế đổi của cơ thể, tiến hành cho chúng trở nên rõ ràng và kém thẩm mỹ hơn theo thời gian.
3. Ăn uống như thế nào để hạn chế rạn da?
Để hạn chế rạn da, chế độ sinh hoạt cần phải tập trung vào việc đem lại đủ dưỡng dưỡng chất giúp cho da khỏe mạnh, đàn hồi tốt và hạn chế tổn thương:
- Thực phẩm giàu collagen tự nhiên, hỗ trợ tái tạo và tăng cường độ đàn hồi của da.
- Thực phẩm giàu protein giúp cho da săn chắc như: thịt, cá, trứng, sữa.
- Thực phẩm giàu kẽm như các loại hạt hoặc cá, có tác dụng hỗ trợ quá trình phục hồi da.
- Bổ sung vitamin và khoáng dưỡng chất cần phải thiết để kích thích sản sinh collagen, giúp cho da đàn hồi tốt hơn.
- Uống đủ 2-3 lít nước/ngày để giữ da căng mịn, hạn chế khô da và rạn nứt.
- Hạn chế thực phẩm gây ra hại cho da, giảm sút nguy cơ lão hóa nhanh như: đường, thức ăn nấu sẵn và dưỡng chất béo xấu.
HỆ THỐNG phòng xét nghiệm ĐA KHOA Hưng Thịnh
- phòng xét nghiệm Đa khoa Hưng Thịnh Hà Nội:
- phòng xét nghiệm Đa khoa Hưng Thịnh TP.HCM:
- phòng xét nghiệm Đa khoa Hưng Thịnh – Quận 8:
- Phòng xét nghiệm Đa khoa Hưng Thịnh Quận 7:
- Fanpage: https://www.facebook.com/benhvientamanh/
- Website: tamanhhospital.vn
Rạn da xuất hiện do nhiều nguyên nhân và dù không gây ra nguy hiểm, nó vẫn là vấn đề thẩm mỹ tiến hành cho nhiều người cảm xuất hiện tự ti với cơ thể của chủ yếu mình. Vì vậy, với sự tiến triển của y học tiên tiến, bạn có thể tìm tới các chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da uy tín để được hỗ trợ điều trị, nâng cao da và nâng cao uy tín cuộc sống.