Ngày 4/8, Bộ Y tế đề nghị các địa phương tái kích hoạt hệ thống kiểm soát dịch tại cửa khẩu, giám sát y tế người nhập cảnh từ nước có đậu mùa khỉ.
Bộ Y tế cho rằng thực hiện giám sát đậu mùa khỉ tại cửa khẩu với tinh thần “sớm một bước, cao hơn một mức”, trong bối cảnh căn bệnh có nguy cơ cao xâm nhập Việt Nam do những quốc gia trong khu vực như Thái Lan, Singapore, Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản… đã từng ghi nhận ca nhiễm.
Theo đó, hành khách từ quốc gia có căn bệnh đậu mùa khỉ nhập cảnh vào Việt Nam sẽ được đo thân nhiệt và các kỹ thuật giám sát, sớm phát hiện ca nghi nhiễm và cách ly, lấy mẫu xét nghiệm chẩn đoán.
Hiện Bộ Y tế chưa hướng dẫn chi tiết việc triển khai giám sát y tế người nhập cảnh từ các nước có đậu mùa khỉ và thời điểm bắt đầu dùng. Việt Nam tới nay chưa ghi nhận ca đậu mùa khỉ nào.
Hơn hai năm trước, khi những ca Covid-19 đầu tiên xuất hiện tại Trung Quốc, Bộ Y tế phản hồi nguy cơ dịch xâm nhập Việt Nam rất cao nên đã từng thiết lập hệ thống giám sát dịch ở các cửa khẩu. Hành khách nhập cảnh qua cửa khẩu phải khai báo y tế, đo thân nhiệt, giám sát các yếu tố dịch tễ. Hệ thống này đã từng giúp cho phát hiện sớm ca nhiễm, điều tra, truy vết dịch tễ không để Covid xâm nhập và lây lan lan ra cộng đồng. Tháng 3 năm nay, khi cuộc sống dần thích ứng với Covid-19, các vận động giao thương và du lịch mở cửa, hệ thống giám sát dịch ở cửa khẩu được nới lỏng và tiến tới gỡ bỏ, tới cuối tháng 4 Việt Nam dừng khai báo y tế nhập cảnh tại cửa khẩu và tháng 5 dừng khai báo y tế nội địa.
Lần này, căn bệnh đậu mùa khỉ cũng tương tự như Covid-19 trước đây, đã từng được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tuyên bố là trường hợp khẩn cấp y tế toàn cầu. Do vậy, các chuyên gia y tế cho rằng nên thiết lập văn phòng khẩn cấp đáp ứng nhanh căn bệnh đậu mùa khỉ và kích hoạt lại hệ thống kiểm dịch cửa khẩu.
Trước đó, TP HCM cũng đề xuất triển khai khai báo y tế tại cửa khẩu. Tiến sĩ Nguyễn Lương Tâm, Phó Cục trưởng Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) cuối tuần trước cho rằng WHO phản hồi tình trạng dịch toàn cầu đang ở mức trung bình, còn Việt Nam ở mức thấp tới trung bình. Việc khai báo y tế tại các sân bay có thể gây ra ách tắc, do đó Cục Y tế Dự phòng xin ý kiến Hội đồng khoa học để xem xét triển khai.
Tiến sĩ Nguyễn Văn Kính, nguyên Giám đốc trung tâm y tế căn bệnh Nhiệt đới Trung ương, thì cho rằng các địa điểm y tế sẽ là nơi giám sát, phát hiện ca căn bệnh đậu mùa khỉ đầu tiên, không phải là ở sân bay, tương tự như diễn biến Covid-19 trước đây. Hai nhóm người nguy cơ cao nhất là người trực tiếp chăm sóc người mắc căn bệnh và nhân viên phòng xét nghiệm lao động với các mẫu căn bệnh phẩm được gửi tới để chẩn đoán.
Từ kinh nghiệm ứng phó Covid-19, ngoài việc kiểm tra y tế đậu mùa khỉ tại cửa khẩu, Bộ Y tế cũng yêu cầu giám sát tại các địa điểm xét nghiệm điều trị căn bệnh, trong số đó có địa điểm thăm xét nghiệm phụ khoa, da liễu, HIV/AIDS và giám sát dựa vào sự kiện tại cộng đồng. “Đặc biệt lưu ý các trường hợp có triệu chứng, tiếp xúc với người nghi ngờ, mắc căn bệnh”, đại diện Bộ Y tế chứng tỏ.
Bộ Y tế cũng đã từng xây dựng kế hoạch ứng phó với ba trường hợp đậu mùa khỉ gồm chưa có người mắc căn bệnh, căn bệnh xâm nhập và dịch lan rộng, trước bối cảnh số ca nhiễm tăng mạnh trên toàn thế giới.
Từ tháng 5 tới nay, căn bệnh đậu mùa khỉ tăng liên tục cả về số ca lẫn số quốc gia, vùng lãnh thổ ghi nhận ca căn bệnh. tới ngày 30/7, WHO ghi nhận trên 21.000 ca mắc tại 78 quốc gia, trong số đó có 7 trường hợp tử vong (gồm 2 trường hợp có kèm căn bệnh nền tử vong tại Brazil và Tây Ban Nha).
triệu chứng căn bệnh thường gặp như sốt, đau đớn đầu, đau đớn cơ, đau đớn vùng thắt lưng, suy nhược, sưng hạch và phát ban hoặc tổn thương da. Các triệu chứng thường tự khỏi trong vòng 2 tới 3 tuần, tuy nhiên căn bệnh có thể diễn biến nặng ở trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai hoặc người suy suy nhược miễn dịch.
