Nám da là như thế nào? Nguyên nhân trở thành và những lưu ý cần phải biết

Nám da là tình trạng rối loạn tăng sắc tố thường gặp, rõ ràng bởi các mảng hoặc đốm sắc tố màu nâu, đen. Nám thực hiện cho nhiều người mất tự tin về vẻ ngoài của mình. Hiệp hội Da liễu Hoa Kỳ (AAD) cho rằng, 90% người gặp phải nám là phụ nữ, chỉ 10% trường hợp gặp ở nam giới. Vậy nám da là như thế nào? Nguyên nhân trở thành và những lưu ý cần phải biết với tình trạng này ra sao?

Nám da là như thế nào?

Nám da là tình trạng rối loạn tăng sắc tố da, xuất hiện khi sắc tố Melanin sản sinh quá mức, dẫn tới trở thành các mảng hoặc đốm sẫm màu. Tình trạng này gặp nhiều ở phụ nữ từ 20 – 50 tuổi, nhất là khi mang thai và sau sinh. Nám da có thể đậm và nhạt dần theo thời gian, tình trạng thường nặng vào mùa hè, nhẹ hơn khi trời chuyển đông. (1)

Nám da thường xuất hiện ở những vùng sau:

• Trán.
• 2 bên má.
• Mũi và quanh môi.
• Một tỷ lệ không tương tự: cổ, cánh tay,…

Nám da có những triệu chứng không tương tự nhau tùy theo kích thước, màu sắc, độ nông, sâu. Theo phân loại lâm sàng, nám da được chia thành 3 loại, gồm:

• Nám nông.
• Nám sâu.
• Nám hỗn hợp.

Nguyên nhân trở thành nám da

1. Nguyên nhân nội sinh

Có nhiều nguyên nhân trở thành nám da. những nguyên nhân nội sinh có thể nói tới như: (2)

• Di truyền: nám da có thể tác động bởi gen. Tiền sử gia đình có người gặp phải nám thì nguy cơ con cháu cũng sẽ gặp tình trạng này. Phần lớn các cặp song sinh tương tự nhau đều gặp phải nám da. Người có làn da sẫm màu dễ gặp phải nám hơn người da trắng.
• Giới tính: tình trạng nám da ở phụ nữ cao gấp 9 lần nam giới.
• Sử dụng thuốc tránh thai.
• Người đang điều trị rối loạn nội tiết tố hoặc mắc chứng bệnh suy giáp.
• Phụ nữ mang thai: nám da là tình trạng thường gặp, tác động từ 15% – 50% phụ nữ mang thai. Sự gia tăng nồng độ estrogen, progesterone và các hormone kích thích tế bào hắc tố trong thời gian thai kỳ có thể gây nên nám da.
• tác động bởi những loại thuốc: thuốc, thuốc chống viêm không steroid (NSAID), lợi tiểu, retinoid, hạ đường huyết, chống co giật, loạn thần,…
• Lão hóa da.

2. Nguyên nhân ngoại sinh

kết hợp với những nguyên nhân nội sinh, nám da còn được trở thành từ những yếu tố sau: (3)

• Mỹ phẩm: những loại có thể thực hiện da nhạy cảm với ánh sáng mặt trời.
• Các sản phẩm chăm sóc da: một vài sản phẩm có thể gây nên kích ứng thực hiện cho da mỏng đi và dễ gặp phải tác động bởi những tác nhân bên ngoài.
• Xà phòng: những loại xà phòng thơm có thể gây nên ra hoặc thực hiện nặng thêm tình trạng nám da.
• Tắm nắng: tia cực tím tác động tới các tế bào kiểm soát sắc tố (melanocytes) gây nên nám da.
• Ánh sáng từ màn hình LED như: tivi, máy tính, điện thoại di động,…
• Chế độ chăm sóc da không phù hợp: tình trạng này lâu ngày sẽ thực hiện cho da suy yếu, sức đề kháng suy giảm, thậm chí có thể gây nên nên những tổn thương trên da.

Dấu hiệu của chứng bệnh nám da

Dấu hiệu chủ yếu của chứng bệnh nám da là tăng sắc tố melanin thực hiện xuất hiện những mảng da sẫm màu. Những vùng tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời như: mặt, cổ, cánh tay,… có nguy cơ cao gặp phải nám da. Tình trạng này tuy không đau đớn song gây nên mất thẩm mỹ, thực hiện cho nhiều người tự ti vì vẻ ngoài kém sắc của mình.

Trường hợp nám da do nội tiết tố, các mảng hoặc đốm nám có màu sắc tương đối đậm, kích thước không đồng đều, xuất hiện chủ yếu ở 2 bên gò má. Nếu không điều trị sớm, nám có thể lan rộng sang những vùng da xung quanh. Ngoài ra, người gặp phải nám nội tiết thường xuất hiện những dấu hiệu không tương tự như: mụn, rối loạn kinh nguyệt,…

Các vị trí xuất hiện nám da thường xuất hiện gồm: 2 bên má, trán, mũi, môi,… chứng bệnh không khó khăn điều trị, tuy nhiên, những người nhầm lẫn nám với các vấn đề về da không tương tự, ví dụ như tàn nhang, đồi mồi. Do đó, người chứng bệnh nên tìm tới bác sĩ chuyên khoa da liễu – thẩm mỹ da để kiểm tra, tư vấn và đưa ra quy trình điều trị phù hợp.

Phân biệt các loại nám da

Theo phân loại lâm sàng, nám da chia thành: nám mảng, nám sâu và nám hỗn hợp. (4)

1. Nám nông

Nám nông trở thành do các tế bào melanocyte đưa sắc tố melanin vào trong lớp tế bào sừng. Loại nám này có màu nâu nhạt, chân nông, nằm ở thượng bì hoặc lớp da ngoài cùng, thường tập trung thành từng mảng nhỏ. Nám nông xuất hiện chủ yếu ở trán, 2 bên gò má, mũi và cằm, với đường viền rõ rệt dễ phân biệt với vùng da xung quanh.

2. Nám sâu

Nám sâu có màu nâu nhạt tới đen sẫm, đường viền mờ. Chân nám nằm sâu dưới da do tế bào melanocyte đẩy sắc tố melanin từ trung bì vào sâu bên trong. Loại nám này xuất hiện theo từng đốm, chấm tròn nhỏ tương tự như vết thâm sau mụn. Nám đốm thường gặp ở phụ nữ trên 30 tuổi, người trong thời kỳ tiền mãn kinh.

3. Nám hỗn hợp

Nám hỗn hợp là loại thường gặp nhất, gồm nám nông và nám sâu, xuất hiện rải rác chủ yếu ở trán, 2 bên gò má, mũi, vùng da quanh mắt. Nám hỗn hợp có chân nằm sâu, màu sắc và kích thước không đồng đều. Đây là loại nám khó khăn điều trị nhất.

Nám da tác động tới đời sống sinh hoạt như thế nào?

tác động lớn tới tin cậy cuộc sống! Nám da xuất hiện chủ yếu trên mặt, 2 bên má với những mảng, đốm sẫm màu. Tình trạng này gây nên nhiều phiền toái, tác động tới đời sống sinh hoạt, nhất là với phụ nữ. Nám da thực hiện cho nhiều người mất tự tin, tác động tới tâm lý, ngại giao tiếp, da lão hóa nhanh,…

Ai có nguy cơ gặp phải nám da? 

Phụ nữ! Học viện Da liễu Hoa Kỳ cho rằng, nám da thường gặp ở 90% phụ nữ, chỉ 10% nam giới gặp phải tình trạng này. Theo đó, phụ nữ mang thai, người có làn da sẫm màu hoặc rối loạn nội tiết tố là những trường hợp có nguy cơ cao gặp phải nám da.

Khi nào cần phải gặp bác sĩ?

Khi có dấu hiệu nghi ngờ nám da! Nám da có thể điều trị khỏi nếu phát hiện sớm. Do đó, khi vùng da xuất hiện những mảng, đốm nâu sẫm màu, người chứng bệnh nên tìm tới bác sĩ chuyên khoa da liễu – thẩm mỹ da để được kiểm tra, thăm thăm khám, từ đó có phương án điều trị thích hợp.

Chẩn đoán tình trạng nám da

Nám da có thể nhìn xuất hiện bằng mắt thường, chủ yếu xuất hiện ở trán, 2 má, cằm, mũi,… Vết nám có màu sắc và kích thước đa loại nên có thể nhầm lẫn với những chứng bệnh về da không tương tự. (5)

Do đó, để biết chuẩn xác mình có gặp phải nám thường hay không? Tình trạng, loại nám gặp phải là như thế nào, các chuyên gia sẽ dùng đèn Wood (thiết gặp phải thăm khám da phát ra ánh sáng UV sóng dài – còn gọi ánh sáng đen) hoặc máy soi da để kiểm tra.

Ngoài ra, để kết quả chẩn đoán chuẩn xác, các chuyên gia có thể thực hiện thêm sinh thiết, bằng cách lấy 1 mẫu da có kích thước từ 2mm – 5mm mang đi xét nghiệm mô chứng bệnh học. Sinh thiết là một thủ thuật tương đối đơn giản, thường gặp, giúp cho bác sĩ có thể chẩn đoán chuẩn xác các rối loạn về da. Da gặp phải nám khi kết quả sinh thiết cho xuất hiện:

• Tế bào hắc sắc tố hình đuôi gai (phân nhánh).
• Melanin xuất hiện trong tế bào sừng nền và trên.
• Có melanin ở lớp hạ bì.
• Kết quả nằm trong thang điểm phản hồi nám (MASI).

tình trạng nám da có thể dựa trên thang điểm phản hồi nám da (MASI).

Cách điều trị nám da

Để điều trị nám da, trước hết các chuyên gia sẽ tìm ra nguyên nhân gây nên chứng bệnh. Tùy thuộc vào từng trường hợp, nám có thể tự không còn nữa, mờ dần, tồn tại vài năm, thậm chí vĩnh viễn. Điều trị nám da cần phải xem xét, dựa trên từng cơ địa, nguyên nhân để có phương pháp phù hợp.

Không phải lúc nào cũng cần phải điều trị nám. Trường hợp nám da do nội tiết tố thế đổi, phụ nữ mang thai hoặc uống thuốc tránh thai, tình trạng này có thể suy giảm khi sinh hoặc ngừng sử dụng thuốc. Nếu nám da do tiếp xúc quá nhiều với ánh sáng mặt trời, màn hình LED, mỹ phẩm hoặc xà phòng thơm, người chứng bệnh có thể tạm ngưng sử dụng hoặc hạn chế tiếp xúc với những nguyên nhân trên. Đồng thời, tìm tới bác sĩ chuyên khoa da liễu để được kiểm tra, tư vấn liệu trình điều trị thích hợp.

những cách điều trị nám da có thể tham khảo như:

• Axit tranexamic: thuốc xoa ngoài da giúp cho trị nám hoặc thực hiện mờ vết thâm sau mụn.
• thế da hóa học: sử dụng axit glycolic, axit alpha hydroxy và axit salicylic loại bỏ lớp da sẫm màu mà không tác động tới quá trình tái tạo tế bào mới.
• Sử dụng laser: chùm tia laser giúp cho phá hủy các tế bào cũ, tăng sinh collagen trở thành lớp tế bào mới, thực hiện mờ vết nám, đều màu và sáng da.
• Mesotherapy: bác sĩ sử dụng bơm tiêm với đầu kim nhỏ để đưa các hoạt dưỡng chất có nguy cơ ức chế quá trình sản sinh sắc tố xuống các lớp da. Ưu điểm của thủ thuật này là thuốc sẽ không gặp phải trở ngại bởi lớp sừng nên sẽ có tác dụng cao hơn, so với việc sử dụng thuốc xoa thường hay điện di
• Axit azelaic: loại kem, lotion hoặc gel, thoa 2 lần/ngày. Phụ nữ mang thai có thể dùng loại thuốc này.
• Methimazole: dùng trong trường hợp mắc phải nám kháng hydroquinone. Điều trị bằng cách thực hiện suy giảm quá trình tổng hợp sắc tố melanin.
• Chiết xuất đậu nành: thực hiện suy giảm quá trình chuyển đổi từ tế bào hắc tố sang tế bào da. Giúp đẩy lùi vết nám, tàn nhang, đồng thời, giữ an toàn da khỏi tác hại của môi trường bên ngoài.
• Axit Alpha Hydroxy (AHA): nhóm các loại axit có nguồn gốc từ thực vật (mía, nho, các loại trái cây thuộc họ cam quýt) và động vật (sữa ong chúa). Các mỹ phẩm chứa AHA giúp cho điều chỉnh sắc tố, thực hiện sáng da, suy giảm nếp nhăn,…
• Hydroquinone: có tác dụng thực hiện sáng những mảng da sẫm màu như nám, đồi mồi, tàn nhang. Hydroquinone có thể ở loại kem, gel, lotion hoặc nhũ tương. Thông thường, cần phải ít nhất 4 tuần để thuốc phát huy tác dụng và mất từ 2 – 4 tháng dùng liên tiếp mới đạt kết quả rõ rệt.
• Tretinoin: thuốc xoa ngoài da, dùng trong điều trị mụn trứng cá, nếp nhăn hoặc những tổn thương do ánh nắng mặt trời. Lưu ý, không dùng Tretinoin cho phụ nữ mang thai.

Những thắc mắc mối liên quan về nám da

1. Nám và tàn nhang có không tương tự nhau thường hay không?

Có! Đây là 2 tình trạng da hoàn toàn không tương tự nhau, cần phải phân biệt nám và tàn nhang để có hướng điều trị phù hợp.

• Nám da: các đốm, mảng sẫm màu với nhiều tình trạng, đậm nhạt không tương tự nhau, xuất hiện đối xứng 2 bên má, cằm, trán,… Nám có nhiều kích thước và thường lớn hơn tàn nhang.
• Tàn nhang cũng là một triệu chứng của tăng sắc tố, xuất hiện ở tất cả lứa tuổi, phân bố chủ yếu ở mặt, cổ, ngực, cánh tay,… Màu sắc tàn nhang đa loại hơn, có thể đen, nâu nhạt, nâu sẫm hoặc thâm vàng. Tàn nhang thường có kích thước nhỏ tương tự đầu tăm hoặc hạt mè, dao động từ 1mm – 5mm, nằm riêng lẻ hoặc liên kết với nhau thành từng mảng. Độ đậm nhạt Uv của tàn nhang có thể thế đổi theo cường độ ánh sáng mặt trời. Mùa hè tàn nhang đậm hơn mùa đông.

2. Vì sao nữ giới gặp phải nám da nhiều hơn nam giới?

Do hormone estrogen và progesterone ở nữ nhiều hơn nam! Sự thế đổi nội tiết tố do mang thai, tiền mãn kinh – mãn kinh, dùng thuốc tránh thai đều có thể tác động trực tiếp tới việc trở thành sắc tố gây nên nám, tàn nhang. Ngoài ra, phụ nữ có làn da yếu hơn nên dễ gặp phải nám hơn so với nam giới.

3. Nám da có điều trị khỏi được không?

Có! song còn tùy thuộc vào nguyên nhân gây nên nám da. Vết nám có thể tự không còn nữa sau khi sinh con hoặc ngưng dùng thuốc tránh thai. Kem, thuốc xoa hoặc những phương pháp điều trị tiên tiến như: bắn laser, điện di da mặt, tiêm HA, lăn kim,… có thể thực hiện mờ vết nám.

Song, nếu làn da không được giữ an toàn khỏi tác hại của ánh sáng mặt trời, nám có thể tái phát trở lại, thậm chí nặng hơn trước hết. Do đó, sau điều trị, người chứng bệnh cần phải che chắn cẩn thận, thoa kem chống nắng và giữ an toàn da mỗi khi đi ra ngoài. Đồng thời, tái thăm khám định kỳ để bác sĩ có thể theo dõi, sớm ngăn ngừa chứng bệnh tái phát.

Phòng ngừa tình trạng nám da

Điều trị khi nám chỉ mới bắt đầu xuất hiện, chưa nghiêm trọng, phối hợp chăm sóc và giữ an toàn làn da sẽ giúp cho tăng cao tình trạng này nhanh chóng. Nếu không sớm ngăn chặn, các vết nám có điều kiện lan rộng, việc điều trị sẽ mất nhiều thời gian, tốn kém.

Nám da có thể tái phát sau điều trị, nếu không được chăm sóc và giữ an toàn đúng cách. Do đó, phòng ngừa nám da vẫn là công nghệ hữu hiệu giúp cho hạn chế gặp phải tình trạng này.

những cách phòng ngừa nám da có thể nói tới như:

• Ánh sáng mặt trời là nguyên nhân chủ yếu gây nên nám da. Do đó, cần phải thoa kem chống nắng có chỉ số SPF trên 30, từ 15 – 30 phút trước khi đi ra ngoài.
• Che chắn làn da: đội mũ rộng vành, đeo khẩu trang, mắt kính râm,…
• Ăn uống lành mạnh: giữ gìn đem đến đủ và cân đối các dưỡng chất dinh dưỡng sẽ giúp cho làn da khỏe mạnh, đẩy lùi dấu hiệu lão hóa, suy giảm nguy cơ trở thành nám.
• Chế độ sinh hoạt phù hợp: tăng cường tập thể dục thể thao thể thao, hạn chế thức khuya, tránh lo sợ,…
• Sử dụng mỹ phẩm có nguồn gốc rõ ràng: lưu ý lựa chọn lựa mỹ phẩm an toàn, xuất xứ rõ ràng, không chứa thành phần kích ứng da.
• thăm khám bác sĩ da liễu khi có các vấn đề về da, không nên để tình trạng lâu ngày, vết nám lan rộng. Việc phát hiện và điều trị sớm sẽ mang lại hữu hiệu cao hơn.

Nám da nên ăn uống như thế nào?

Khi gặp phải nám, kết hợp với thuốc xoa và các phương pháp điều trị tiên tiến, thực đơn uống lành mạnh, đủ nước (từ 1,5 lít – 2 lít/ngày) đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cao tình trạng này. Các loại thực phẩm cần phải bổ sung gồm:

• Vitamin C: có hữu hiệu trong việc suy giảm sản xuất melanin, tăng nguy cơ giữ an toàn da, suy giảm tác hại của ánh nắng mặt trời. Vitamin C thường có trong những thực phẩm như kiwi, việt quất, trái cây họ cam quýt, các loại hạt,…
• Vitamin E: có nhiều trong mầm lúa mì, dầu hướng dương, đậu nành, rau xanh, thịt, cá, trứng, sữa, trái cây,…
• Thực phẩm chứa Carotenoid: cà rốt, bí ngô, đào, khoai lang.
• Retinoid (tên gọi chung của vitamin A): thuốc xoa hoặc uống.
• dưỡng chất béo không bão hòa: gồm Omega 3 và Omega 6, có trong hải sản như cá hồi, cá trích, cá mòi, cá thu,…

Chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da, phòng thăm khám Đa khoa Hưng Thịnh TP.HCM có các dịch vụ điều trị nám da. Với trang thiết gặp phải tiên tiến được nhập khẩu chủ yếu hãng từ các nước Âu Mỹ, Nhật, Hàn Quốc như: máy soi da, điện di, lăn kim, laser,… cùng hệ thống bác sĩ, nhân viên y tế giàu kinh nghiệm, BVĐK Hưng Thịnh luôn mang tới những dịch vụ điều trị, chăm sóc, thẩm mỹ da tận tâm, tin cậy, hữu hiệu.

Bài viết trên đã từng đem đến thông tin về nám da là như thế nào? Nguyên nhân trở thành và những lưu ý cần phải biết với tình trạng trên. Do đó, ngay khi có dấu hiệu nghi ngờ nám da, người chứng bệnh nên nhanh chóng tìm tới bác sĩ chuyên khoa da liễu – thẩm mỹ da để được thăm thăm khám, điều trị sớm, lấy lại làn da khỏe đẹp.