Tôi vừa thăm khám sức khỏe tổng quát, bác sĩ khuyến cáo thay thế đổi thói quen sinh hoạt tránh nguy cơ đột quỵ tuyến yên. Đây là căn bệnh gì, có mối liên quan huyết áp cao nhiều năm? (Văn Túy, Vĩnh Phúc)
Trả lời:
Tuyến yên là một tuyến nội tiết nhỏ nằm ở nền sọ, sản xuất hormone điều hòa các tuyến nội tiết của cơ thể. Tuyến yên có đường kính tầm 1 cm, nặng tầm 0,5 g, gồm thùy trước (chiếm 70% trọng số lượng) và thùy sau (thùy thần kinh). Tuyến yên và vùng dưới đồi tác động qua lại tạo thành khâu trung gian giữa hệ thần kinh và nội tiết.
Đột quỵ tuyến yên là cấp cứu nội tiết ít gặp, xảy ra khi tuyến yên gặp phải thiếu máu nuôi (nhồi máu) hoặc một vùng mô ở tuyến yên xuất huyết mối liên quan tới u bướu tuyến yên.
một vài yếu tố khiến cho người căn bệnh dễ gặp phải đột quỵ tuyến yên hơn như huyết áp cao, thủ thuật tim, thực hiện các nghiệm pháp động phản hồi công dụng tuyến yên, tác động của thuốc, từng xạ trị tuyến yên, mang thai, chấn thương đầu… Bạn gặp phải huyết áp cao nhiều năm thì nguy cơ đột quỵ tuyến yên cao hơn, nên bác sĩ khuyến cáo bạn thay thế đổi thói quen sinh hoạt.
Đột quỵ tuyến yên xảy ra đột ngột, có những dấu hiệu như nhức đầu nhiều, buồn nôn, ói mửa, suy suy giảm thị lực, suy giảm ý thức… căn bệnh nên được chẩn đoán và điều trị khẩn cấp. căn bệnh xảy ra ở phụ nữ sau sinh được gọi là hội chứng Sheehan.
Người gặp phải đột quỵ tuyến yên có triệu chứng đau đớn tức đầu nhiều. Ảnh: Freepik
một vài phương pháp chẩn đoán đột quỵ tuyến yên như chụp MRI, chụp cắt lớp vi tính (CT). Chụp CT được dùng nếu chụp MRI không cho kết quả rõ ràng hoặc không thể thực hiện được. Ngoài ra, bác sĩ chỉ định xét nghiệm máu để phản hồi hormone tuyến yên.
Có hai phương pháp điều trị căn bệnh này gồm sử dụng thuốc uống để ngăn ngừa thiếu hụt hormone, thủ thuật nếu người căn bệnh có dấu hiệu suy suy giảm thị lực nghiêm trọng, suy giảm ý thức.
Để mổ xâm lấn tối thiểu, bác sĩ thủ thuật ngoại thần kinh sẽ tiếp cận tuyến yên thông qua đường mũi người căn bệnh. Hậu phẫu, người căn bệnh nên theo dõi các triệu chứng lâm sàng, xét nghiệm phản hồi công dụng tuyến yên còn lại.
Đa số người căn bệnh phục hồi trong tầm 1-4 tháng sau thủ thuật, trường hợp nặng có thể lâu dần 6-36 tháng. Quá trình phục hồi sau điều trị đột quỵ tuyến yên phụ thuộc vào nhiều yếu tố như thị lực, trường thị giác, tuổi của người căn bệnh, thời điểm triệu chứng xuất hiện, tình trạng khiếm khuyết thị giác, teo thị giác, kích thước u bướu.
BS.CKI Đỗ Tiến Vũ
Khoa Nội tiết – Đái tháo đường, địa điểm y tế Đa khoa Tâm Anh TP HCM
| Độc giả đặt thắc mắc căn bệnh nội tiết – đái tháo đường tại đây để bác sĩ giải đáp |
