Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính mỗi năm có 180.000 ca tử vong do gặp phải bỏng. Có nhiều loại bỏng không không khác nhau, trong số đó bỏng nước sôi là tình trạng thường thấy, với nhiều tình trạng nặng, nhẹ không không khác nhau, nhiều trường hợp tiềm ẩn nguy cơ hệ lụy nghiêm trọng. Vậy bỏng nước sôi có nguyên nhân, mức nào nghiêm trọng? Bác sĩ CKI Trương Trọng Tuấn, khoa Cấp Cứu, BVĐK Hưng Thịnh TP.HCM giải đáp về nguyên nhân, triệu chứng, tình trạng và các thông sự liên quan bỏng nước sôi.
Bỏng nước sôi là như nào?
Bỏng nước sôi là vết thương trên da do tiếp xúc với nhiệt độ cao như nước sôi, hơi nước. Tổn thương có thể sâu, xuyên qua các lớp da và gây nên tổn thương nghiêm trọng. Vết bỏng do nước sôi còn được gọi là bỏng nước. Nó có thể là kết quả của việc tiếp xúc với hơi nước. một vài vết bỏng nhẹ có thể tự khỏi hoặc điều trị tại nhà, các vết bỏng bỏng lớn hơn hoặc nghiêm trọng hơn có thể nguy hiểm và cần thiết phải được chăm sóc y tế ngay lập tức.
Nhiệt độ nước gây nên bỏng là từ 56 độ C, nước ở 69 độ C trở lên chỉ cần thiết phải tiếp xúc 1 giây cũng đủ gây nên bỏng. trẻ nhỏ dưới 5 tuổi và người lớn trên 65 tuổi có nguy cơ gặp phải bỏng cao nhất. (1)
Nguyên nhân gây nên bỏng nước sôi
Nguyên nhân gây nên bỏng nước sôi là do tiếp xúc trực tiếp với nước nóng hoặc hơi nước. Tai nạn sự liên quan tới nước sôi xảy ra thường xuyên. một vài nguyên nhân thường thấy gây nên bỏng nước sôi gồm có: (2)
- tiến hành đổ nước sôi khi rót cà phê hoặc trà.
- Chạm vào ấm hoặc nồi có nước sôi.
- Đứng gần bếp lò hoặc nước nóng.
- Một người có thể gặp phải bỏng khi tiến hành đổ đồ uống hoặc dính súp nóng lên da.
- Hơi nước từ lò nướng hoặc lò vi sóng có thể gây nên bỏng nếu đứng quá gần.
- Bỏng nước máy, thường xảy ra khi dùng máy nước nóng.
Bỏng nước đặc biệt thường thấy trong ngành nhà hàng. Trong bếp nhà hàng, nhiệt độ nước phải được giữ ở mức cao để ngăn chặn sự tiến triển quá mức của vi khuẩn và tiến hành sạch thiết gặp phải nấu đúng cách. Một sự cố tràn hoặc tai nạn có thể gây nên thương tích bỏng nước nghiêm trọng chỉ trong vài giây.
đôi lúc việc bỏng nước sôi là do cố ý, như khi gặp phải hành hung bằng cách đổ hoặc hất nước sôi vào người. Các vết bỏng do cố ý đặc biệt nguy hiểm vì chúng có thể lan rộng khắp cơ thể. Nước sôi thường gây nên bỏng nặng hơn nước nóng. Ngoài nhiệt độ của nước, một vài yếu tố có thể tiến hành vết bỏng nặng hơn:
- Thời gian nước sôi/nóng tiếp xúc với da.
- Cách sơ cứu khi gặp phải bỏng.
Trong một tỷ lệ, chườm nước nóng là nguyên nhân gây nên bỏng vì tổn thương da do nhiệt ẩm hoặc hơi. Loại bỏng này có thể nguy hiểm vì nó phá hủy các mô và tế bào gặp phải tác động. Cơ thể thậm chí có thể gặp phải sốc vì nóng. Trong trường hợp nghiêm trọng hơn, những vết bỏng này có thể đe dọa tính mạng.
Triệu chứng khi gặp phải bỏng nước sôi
Triệu chứng đầu tiên của bỏng nước sôi là đau đớn nhói đột ngột. Tuy nhiên, bỏng độ 3 hoặc bỏng toàn thân sẽ tiến hành tổn thương các dây thần kinh dưới da và có thể không gây nên đau đớn. tình trạng nghiêm trọng của các triệu chứng phụ thuộc vào tình trạng nghiêm trọng của vết bỏng.
1. Triệu chứng bỏng tình trạng 1
- đau đớn tức thì.
- Cơn đau đớn có thể nếu để lâu trong vài giờ.
- Da bong tróc.
- Da chuyển màu hồng hoặc đỏ.
- Khi vết bỏng lành lại, vùng da gặp phải bỏng khô hơn.
2. Triệu chứng bỏng tình trạng 2
- Cơn đau đớn nếu để lâu trong nhiều ngày hoặc nhiều tuần.
- Có bọng nước trên da.
- Vùng da gặp phải bỏng tiết nhiều dịch.
- Da dưới mụn nước có màu đỏ, hồng hoặc trắng.
3. Triệu chứng bỏng tình trạng 3
- Không đau đớn hoặc cơn đau đớn nhanh chóng không còn nữa.
- Triệu chứng toàn thân như sốt và suy nhược.
- Tổn thương da trên diện rộng, bỏng sâu.
- Da trắng, hồng hoặc đỏ.
- Các vùng da xám hoặc đen.
Các tình trạng bỏng nước sôi
1. tình trạng 1
Bỏng nước sôi cấp độ 1 thường vết bỏng bề ngoài, tương đối nhẹ. Nó chỉ tiến hành tổn thương một phần của lớp da đầu tiên (lớp biểu bì). Xảy ra khi nước đun sôi bắn nhẹ vào người, như khi đang nấu ăn hoặc khi nước sôi chạm vào da trong thời gian rất ngắn. tất cả các tổn thương do bỏng độ 1 có thể điều trị bằng kem thoa tại nhà.
2. tình trạng 2
Bỏng nước sôi tình trạng 2 tiến hành tổn thương lớp biểu bì và phần trên cùng của lớp da thứ 2 (lớp hạ bì). Vết thương do bỏng độ 2 gọi là vết bỏng dày một phần. Xảy ra khi nước sôi lưu lại trên da trong tầm khoảng 10 giây, gây nên bỏng nghiêm trọng với các bọng nước điển hình, xuất hiện ngay hoặc sau một thời gian ngắn gặp phải bỏng.
Vết thương do bỏng nước sôi tình trạng 2 gây nên ra mất tầm khoảng 2 – 3 tuần mới lành lại, có nguy cơ nhiễm trùng cao. đôi lúc, bỏng nước sôi độ 2 cần thiết phải ghép da để điều trị. Sau khi bình phục, dễ để lại sẹo thâm.
3. tình trạng 3
Bỏng nước sôi tình trạng 3 là tình trạng bỏng nghiêm trọng nhất, gây nên ra các vết bỏng diện rộng hoặc toàn thân. Vết bỏng sâu và tiến hành tổn thương tất cả các lớp của da. Nó có thể gây nên nhiễm trùng nghiêm trọng và thậm chí gây nên tử vong nếu không được điều trị.
Bỏng độ 3 cần thiết phải nhập viện điều trị. Các phương pháp điều trị gồm có: ghép da, tiểu phẫu, dùng thuốc kháng sinh hoặc phối hợp.
thành phần nào dễ gặp phải bỏng nước sôi?
Bất kỳ thành phần nào cũng dễ gặp phải bỏng nước sôi. Theo dữ liệu gần đây nhất của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), phụ nữ có nguy cơ gặp phải bỏng nước sôi cao hơn nam giới, điều này có sự liên quan việc nấu nướng thường xuyên, rủi ro, bạo lực hoặc sơ ý.
trẻ nhỏ cũng là thành phần dễ gặp phải bỏng nước sôi. Bỏng là nguyên nhân thường thấy thứ 5 gây nên thương tích không tử vong ở trẻ nhỏ. Nguyên nhân do thiếu sự giám sát của người lớn, một vài vết thương do bỏng ở trẻ nhỏ là do ngược đãi, tai nạn, trong số đó có bỏng do nước sôi.
Dân cư cũng là yếu tố rủi ro của bỏng nước nói riêng và các tình trạng bỏng không không khác nói chung. Theo tìm hiểu từ WHO, trẻ nhỏ dưới 5 tuổi ở khu vực châu Phi có tỷ lệ tử vong do bỏng cao gấp 2 lần so với trẻ nhỏ dưới 5 tuổi trên toàn thế giới.
Các bé trai dưới 5 tuổi sống ở các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình thuộc Khu vực Đông Địa Trung Hải có nguy cơ tử vong do bỏng cao gần gấp 2 lần so với các bé trai sống ở Khu vực châu Âu. Tỷ lệ thương tích bỏng cần thiết phải được chăm sóc y tế ở khu vực Tây Thái Bình Dương cao hơn gần 20 lần so với khu vực châu Mỹ.
một vài yếu tố nguy cơ không không khác gây nên bỏng nước sôi, gồm có:
- Nghề nghiệp: người tiến hành bếp, nhà hàng, quán ăn có nguy cơ bỏng nước sôi cao hơn.
- Các bé gái đang đảm nhận các công việc gia đình như nấu ăn và chăm sóc trẻ nhỏ.
- Các tình trạng chứng bệnh tiềm ẩn, gồm có động kinh, chứng bệnh thần kinh ngoại biên và khuyết tật về thể dinh dưỡng và nhận thức.
- người già.
Bỏng nước sôi có nguy hiểm không?
Bỏng nước sôi rất nguy hiểm vì vết thương do bỏng phá hủy các mô và tế bào gặp phải tác động. Điều này tiến hành cơ thể mất nước, sốc nhiệt, nhiễm trùng. Một tỷ lệ nghiêm trọng gây nên thương tật vĩnh viễn, thậm chí tử vong. Tuy nhiên, không phải bất kỳ trường hợp bỏng nước sôi nào cũng nguy hiểm, tình trạng nguy hiểm của tình trạng này được xác định dựa trên:
- Nhiệt độ nước, nhiệt độ càng cao vết thương càng nặng.
- Thời gian tiếp xúc của da với nước càng lâu vết bỏng càng sâu.
- Diện tích vùng da gặp phải tác động càng lớn gây nên nguy cơ nhiễm trùng cao, tình trạng nhiễm trùng nặng.
- Vị trí vết bỏng, nếu bỏng da non dễ gây nên tổn thương nặng, sâu và để lại sẹo.
- Phương pháp sơ cứu đầu tiên, nếu sơ cứu không đúng cách dễ gây nên hệ lụy nghiêm trọng như hoại tử da.
Ngoài gây nên nguy hiểm cho sức khỏe nạn nhân, bỏng nước sôi còn để lại sẹo trên da, gây nên mất thẩm mỹ. Vết bỏng gặp phải hoại tử có thể dẫn tới mất chi.
Nên tiến hành sao khi gặp phải bỏng nước sôi?
Nên tiến hành các thao tác sơ cứu đúng cách, càng sớm càng tốt khi gặp phải bỏng nước sôi, hạn chế tổn thương. Sơ cứu vết thương do bỏng sớm, loại bỏ nhiệt trên da, suy giảm đau đớn và ngăn ngừa nhiễm trùng. Các thao tác sơ cứu cần thiết phải được thực hiện đúng quy trình. Sơ cứu đúng cách suy giảm đau đớn và suy giảm nguy cơ nhiễm trùng. Ngược lại, sơ cứu sai cách tiến hành vết thương trở nặng,
Cách sơ cứu bỏng nước sôi
Cách sơ cứu bỏng nước sôi gồm có:
- Bước 1: loại bỏ nguồn nhiệt để ngăn ngừa tổn thương lan rộng.
- Bước 2: tiến hành mát vết bỏng bằng nước lạnh trong 20 phút, tốt nhất nên tiến hành mát dưới vòi nước chảy liên tục. Nên tiến hành điều này càng sớm càng tốt sau khi gặp phải thương. Tuyệt đối không dùng nước đá, kem hoặc dinh dưỡng nhờn như bơ để thoa lên vết bỏng.
- Bước 3: giữ ấm cho cơ thể trong quá trình sơ cứu để giữ thân nhiệt ổn định ở mức từ 35 – 36 độ C. Nếu vết bỏng bao phủ phần lớn cơ thể, không được ngâm mình trong nước mát. Điều này khiến cho cơ thể gặp phải mất nhiệt và tiến hành vết thương nặng hơn.
- Bước 4: cởi bỏ bất kỳ đồ trang sức hoặc quần áo gần khu vực gặp phải tác động để suy giảm nhiệt độ trên da và tạo tầm khoảng trống cho vết sưng tấy. Nếu có vật dụng dính vào vết bỏng, đừng lấy chúng ra. Điều này có thể gây nên thêm tổn thương.
- Bước 5: che vết bỏng bằng băng ẩm hoặc vải sạch và đừng tiến hành vỡ bất kỳ vết phồng rộp nào.
- Bước 6: tới địa điểm y tế gần nhất để được kiểm tra và điều trị vết bỏng.
Khi nào cần thiết phải phải gặp bác sĩ?
Sau khi sơ cứu vết thương do bỏng nước sôi, nạn nhân cần thiết phải phải gặp bác sĩ để được kiểm tra và điều trị vết thương, tránh nhiễm trùng hoặc các hệ lụy không đáng có. Vết bỏng cần thiết phải có thời gian để lành. Vết thương nhẹ có thể mất vài ngày, trường hợp nặng hơn có thể mất vài tuần để lành hoàn toàn. Nếu bắt đầu nhận xuất hiện các triệu chứng sốc, dấu hiệu nhiễm trùng hoặc nếu vết bỏng có diện tích lớn, cần thiết phải tới địa điểm y tế gần nhất để được kiểm tra vết bỏng và điều trị theo chỉ định của bác sĩ.
Chẩn đoán tình trạng bỏng nước sôi như thế nào?
Chẩn đoán tình trạng bỏng nước sôi bằng kiểm tra lâm sàng, phản hồi triệu chứng, tình trạng tổn thương da. Bác sĩ sẽ chẩn đoán dựa trên kích thước và độ sâu vết bỏng, xác định xem nạn nhân đang gặp phải bỏng nước sôi tình trạng mấy, lựa lựa chọn phương án điều trị phù hợp.
Cách điều trị tình trạng bỏng nước sôi
Cách điều trị tình trạng bỏng nước sôi dựa trên tình trạng bỏng và tình trạng nghiêm trọng của tổn thương. Sơ cứu ngay lập tức có thể tiến hành suy giảm nguy cơ hệ lụy nghiêm trọng. Sau đó, tới ngay địa điểm y tế để được cấp cứu và điều trị vết thương sớm.
Trong phòng cấp cứu, bác sĩ sẽ phản hồi vết bỏng và xác định xem có cần thiết phải điều trị thường không. Một tỷ lệ có thể cần thiết phải dùng thuốc thuốc kháng sinh hoặc truyền tĩnh mạch. Trường hợp bỏng nặng hơn cần thiết phải ghép da. Vết bỏng trên mặt cần thiết phải được can thiệp điều trị y khoa để tránh để lại sẹo. Thông thường, vết bỏng nhẹ và trung bình, không cần thiết phải thực hiện ghép da có thể được điều trị như sau:
- tiến hành sạch vết bỏng.
- Che vết bỏng bằng băng vô trùng.
- giúp cho nạn nhân suy giảm đau đớn bằng thuốc.
Bác sĩ sẽ kiểm tra vết thương sau một ngày nhắc từ khi băng lại, để xem có dấu hiệu nhiễm trùng nào không. Các lần kiểm tra tiếp theo vào lúc hai ngày và sau đó cứ 3 – 5 ngày 1 lần cho tới khi vết thương lành hoàn toàn. Nạn nhân có thể được tiêm liều uốn ván sau khi gặp phải bỏng nếu có dấu hiệu nhiễm trùng.
Nạn nhân tuyệt đối không nên coi nhẹ với các vết bỏng nước sôi, không tự ý điều trị tại nhà, vì:
- Các vết bỏng và bỏng nước lớn hoặc sâu có thể gặp phải nhiễm trùng, dẫn tới nhiễm trùng máu (nhiễm trùng huyết).
- Bỏng nghiêm trọng gây nên mất dinh dưỡng lỏng trong cơ thể, dẫn tới thân nhiệt thấp tới mức nguy hiểm.
- Sau khi vết bỏng nặng sau khi lành lại, có thể để lại sẹo hoặc gây nên ra vấn đề với xương và khớp.
Phòng ngừa bỏng nước sôi
Phòng ngừa bỏng nước sôi bằng các cách như:
- Không đun nước sôi trên bếp với lửa lớn dễ tiến hành nước tràn ra ngoài, bắn tung tóe gây nên bỏng.
- Tắt máy nước nóng sau khi sử dụng xong.
- Đặt nồi, ấm đun nước xa tầm với của trẻ.
- Thao tác cẩn thận khi cần thiết phải sử dụng nước sôi, nước nóng.
một vài vấn đề sự liên quan
1. Bỏng nước sôi có để lại sẹo không?
Bỏng nước sôi có để lại sẹo. Với những vết bỏng sâu, nặng, gây nên tổn thương lớp biểu bì, hạ bì da sau khi lành lại dễ để lại sẹo. Điều trị vết bỏng nước sôi không đúng cách gây nên nhiễm trùng cũng để lại sẹo. Bỏng nước sôi ở vùng da non có nguy cơ để lại sẹo cao dù là bỏng nhẹ. tuy nhiên không phải tất cả trường hợp bỏng nước sôi đều để lại sẹo.
2. Bỏng nước sôi có nên chườm đá không?
Bỏng nước sôi không nên chườm đá, vì điều này dễ tiến hành da gặp phải sốc nhiệt, phồng rộp và nhiễm trùng, nặng hơn là hoại tử. Bỏng nước sôi chỉ nên ngâm vết thương trong nước lạnh hoặc đặt vết thương dưới vòi nước đang chảy trong 20 phút, để tiến hành dịu vết thương. Vết bỏng nặng, trên diện rộng cần thiết phải được cấp cứu ngay, không sơ cứu bằng ngâm nước lạnh.
3. gặp phải bỏng nước sôi có nên thoa kem đánh răng?
gặp phải bỏng nước sôi không nên thoa kem đánh răng. Trong kem đánh răng chứa kiềm, thoa vào vết bỏng tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và tiến triển, dễ gây nên nhiễm trùng.
Bỏng nước sôi là tai nạn thường gặp ở gia đình. Dựa trên tình trạng tổn thương và triệu chứng, có thể phân thành 3 cấp độ bỏng, từ nặng tới nhẹ. Khi gặp phải bỏng nước sôi, nạn nhân cần thiết phải được sơ cứu đúng cách, sau đó đưa tới địa điểm y tế gần nhất để được cấp cứu và điều trị đúng cách.
Cấp cứu và điều trị bỏng nước sôi tại khoa Cấp Cứu, BVĐK Hưng Thịnh TP.HCM với hệ thống bác sĩ là những chuyên gia, luôn sẵn sàng cấp cứu nhanh chóng và điều trị các tình trạng khẩn cấp, tai nạn,… Trong nhiều năm qua, khoa Cấp Cứu, BVĐK Hưng Thịnh TP.HCM từng tiếp nhận và điều trị thành tựu nhiều trường hợp bỏng từ các nguyên nhân không không khác nhau, trong số đó có bỏng nước sôi.
HỆ THỐNG trung tâm y tế ĐA KHOA Hưng Thịnh
Hy vọng bài viết từng mang tới những thông tin hữu ích về bỏng nước sôi là như nào? nguyên nhân, triệu chứng, tình trạng, điều trị như thế nào? Bỏng nước sôi cần thiết phải được cấp cứu và điều trị đúng cách để tránh gây nên nhiễm trùng và các hệ lụy nguy hiểm không không khác.
