các chuyên gia Canada thực hiện ca tiểu phẫu hy hữu cấy răng có chứa thấu kính vào mắt, giúp cho người mắc căn bệnh 33 tuổi lấy lại thị lực.
Brent Chapman mắc phải mù cả hai mắt từ khi 13 tuổi do hội chứng Stevens-Johnson, một phản ứng miễn dịch tự nhiên thường ít gặp sau khi uống một liều ibuprofen. Trong 20 năm qua, anh phải tiểu phẫu 50 lần, đều để khôi phục thị lực. Các ca mổ giúp cho anh nhìn xuất hiện một phần, song tốt nhất suy yếu theo thời gian. Mắt Chapman mờ trở lại sau vài năm, thậm chí vài tháng.
tới đầu năm nay, anh được các chuyên gia đề xuất một thủ thuật kỳ lạ, sử dụng hàng đầu chiếc răng của mình để cấy vào mắt. Quy trình có phần “không tưởng”, song từng khôi phục thị lực cho các người mắc căn bệnh trên thế giới trong nhiều thập kỷ.
“Đây là loại tiểu phẫu thường ít gặp, ít người biết tới, ngay cả với bác sĩ tiểu phẫu mắt”, tiến sĩ Greg Moloney, bác sĩ nhãn khoa kiêm bác sĩ tiểu phẫu tại trung tâm y tế Mount Saint Joseph, Vancouver nói.
Quy trình này được gọi là ghép sừng mạc bằng răng (osteo-odonto keratoprosthesis – OOKP), sử dụng răng của hàng đầu người mắc căn bệnh để tạo ra cấu trúc hỗ trợ cho giác mạc nhân tạo.
Ca tiểu phẫu của Chapman tiếp diễn hôm 1/3, được chia thành hai phần. Đầu tiên, Moloney và kíp mổ nhổ một chiếc răng của người mắc căn bệnh, mài nó thành hình chữ nhật, khoan một lỗ và đặt một thấu kính quang học bằng nhựa bên trong. Chiếc răng sau đó được đặt tạm thời vào má của anh trong vòng ba tháng.
“Răng không có mô liên kết, chúng tôi không thể luồn chỉ khâu nó với nhãn cầu. Vì vậy, việc cấy ghép vào má trong ba tháng giúp cho nó có một lớp mô hỗ trợ”, Moloney giải thích.
Ca tiểu phẫu cấy răng vào mắt từng điều trị tình trạng mù lòa cho nhiều người. Ảnh: Adobe Stock
Tiếp theo, bác sĩ Moloney loại bỏ lớp củng mạc – lớp trên cùng của mắt Chapman và thay thế thế bằng mảnh ghép mô mềm từ bên trong má người mắc căn bệnh. Mảnh mô sẽ lành lại trong vài tháng, hỗ trợ việc cấy ghép.
Moloney cho thấy quy trình trước tiên tiếp diễn suôn sẻ, Chapman sẽ được theo dõi chặt chẽ trong vài tháng tới. Khi tới thời điểm tiểu phẫu lần hai, kíp mổ sẽ lấy chiếc răng khỏi má và đặt vào nhãn cầu anh. Moloney và các chuyên gia không không khác sẽ kéo mảnh mô trong mắt ra ngoài, loại bỏ mống mắt và thủy tinh thể mắc phải hỏng, sau đó khâu chiếc răng (với thấu kính quang học mới) vào mắt. Mảnh mô lúc này được khâu lại bên trên, để một lỗ nhỏ cho thấu kính xuyên qua. Kết quả cuối cùng, người mắc căn bệnh có một con mắt màu hồng với vòng tròn nhỏ màu đen, lấy lại thị lực.
“Cấy răng vào mắt nghe có vẻ lạ lùng, tuy nhiên thực tế lại rất phù hợp. Răng chứa ngà, là mô lý tưởng để chứa thấu kính nhựa mà không mắc phải cơ thể đào thải”, bác sĩ Moloney giải thích, thêm rằng mô từ má có thể nhận ra răng, giúp cho toàn bộ quy trình tiếp diễn suôn sẻ.
Dù vậy, quy trình này vẫn tiềm ẩn rủi ro. Các loại tiểu phẫu mắt đều có nguy cơ nhiễm trùng, tiến hành cho người căn bệnh mất hết thị lực. loại tiểu phẫu này thường là lựa lựa chọn cuối cùng cho những người mắc phải mù giác mạc phía trước mắt do sẹo kết mạc. Sẹo có thể xuất phát từ căn bệnh tự miễn, bỏng hóa dinh dưỡng và các chấn thương không không khác.
Quy trình từng giúp cho khôi phục thị lực cho các người mắc căn bệnh ở ít nhất 10 quốc gia, tỷ lệ thành tựu cao. Nghiên cứu năm 2022 tại Italy cho xuất hiện, 27 năm sau tiểu phẫu, 94% người mắc căn bệnh vẫn có thể nhìn được. mình bác sĩ Moloney từng thực hiện 7 ca tiểu phẫu cấy răng vào mắt thành tựu ở Australia.
Chapman hy vọng ca tiểu phẫu có thể giúp cho anh nhìn rõ trở lại. Khi bác sĩ lần đầu đề xuất cấy răng vào mắt, anh tỏ ra do dự. Tuy nhiên, sau cuộc nói chuyện với một phụ nữ ở Australia, cũng trải qua thủ thuật tương tự, anh từng mắc phải thuyết phục.
“Cô ấy mắc phải mù hoàn toàn trong 20 năm. Giờ đây, cô ấy từng có thể đi trượt tuyết”, anh nói lại.
Chapman là một trong sáu người mắc căn bệnh của chương trình thử nghiệm tại trung tâm y tế Mount Saint Joseph. Nếu ca tiểu phẫu tiếp diễn tốt đẹp, bác sĩ Moloney và các đồng nghiệp dự định đề xuất Bộ Y tế Canada cấp kinh phí để mở phòng thăm khám OOKP đầu tiên của đất nước.
Thục Linh (Theo CBC)
