Ung thư tuyến tiền liệt là chứng bệnh ung thư phổ quát ở nam giới cao tuổi. Điều trị nội tiết là một trong những phương pháp giúp cho kiểm soát, ngăn chặn ung thư tuyến tiền liệt tiến triển. Vậy điều trị nội tiết ung thư tuyến tiền liệt được chỉ định trong trường hợp nào? Cơ chế điều trị ra sao? Hãy cùng tìm hiểu qua chia sẻ của bác sĩ chuyên khoa I Phan Huỳnh Tiến Đạt, Khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, phòng kiểm tra Đa khoa Hưng Thịnh TP.HCM.
Điều trị nội tiết ung thư tuyến tiền liệt là như thế nào?
Điều trị nội tiết ung thư tuyến tiền liệt là phương pháp điều trị giúp cho suy giảm nồng độ hormone giới tính (androgen) ở nam giới (tức hormone testosterone), nhằm ngăn chặn, thực hiện trễ sự tiến triển của ung thư tuyến tiền liệt. suy giảm testosterone thực hiện trễ sự tiến triển của ung thư tuyến tiền liệt vì các tế bào ung thư tuyến tiền liệt phụ thuộc vào hormone này để tiến triển. Khi testosterone suy giảm, tế bào ung thư sẽ chết đi hoặc tiến triển trễ lại.
Liệu pháp nội tiết thường được chỉ định ở người chứng bệnh ung thư tuyến tiền liệt thời kỳ di căn, phổ quát nhất là ở xương. Liệu pháp nội tiết có thể dùng thuốc (nội khoa) hoặc thủ thuật cắt đi tinh hoàn (ngoại khoa).
Khi nào được chỉ định điều trị ung thư tuyến tiền liệu bằng liệu pháp nội tiết?
Người chứng bệnh thường được chỉ định điều trị nội tiết ung thư tuyến tiền liệt trong trường hợp ung thư đã từng di căn, giúp cho lâu dần sự sống, có thể lên tới nhiều năm nếu đáp ứng điều trị tốt. Sau khi ung thư tái phát, người chứng bệnh có thể tiếp tục giữ sự sống bằng hóa trị (có nhiều tác dụng phụ hơn).
Ung thư tuyến tiền liệt thường được chẩn đoán trên người chứng bệnh cao tuổi (trung bình 67 tuổi), do đó, việc điều trị có thể giúp cho người chứng bệnh sống thêm nhiều năm rất có ý nghĩa. thỉnh thoảng, người chứng bệnh có thể mất do tuổi già trước khi ung thư tuyến tiền liệt tái phát. (1)
Điều trị nội tiết trong ung thư tuyến tiền liệt được thực hiện như thế nào?
Nhìn chung, điều trị nội tiết ung thư tuyến tiền liệt có thể được dùng cả 2 phương pháp nội khoa và ngoại khoa. Tuy nhiên, các phương pháp đều nhắm tới mục đích suy giảm nồng độ testosterone, giúp cho ngăn ung thư tiến triển.
1. Cắt tinh hoàn
Tinh hoàn là “nhà máy” sản xuất testosterone ở nam giới. Các tế bào Leydig trong tinh hoàn chịu trách nhiệm sản xuất hormone testosterone, giúp cho hoàn thiện tác dụng sinh lý, gồm có tiến triển cơ bắp, giữ mật độ xương, điều chỉnh ham muốn tình dục ở nam giới… Cắt tinh hoàn đồng nghĩa với việc cắt nguồn sản xuất hàng đầu testosterone của nam giới (một phần nhỏ được sản xuất ở vỏ thượng thận), từ đó giúp cho kiểm soát ung thư tuyến tiền liệt hữu hiệu. (2)
Cắt tinh hoàn có độ hữu hiệu cao, tuy nhiên, có thể tác động tới thẩm mỹ, sinh lý và tinh thần của nam giới. Do đó, những loại thuốc có giúp cho ức chế quá trình sản xuất testosterone ở nam giới có thể giúp cho bảo tồn tinh hoàn, còn được gọi là “cắt tinh hoàn nội khoa”.
2. Thuốc
2.1 Cắt tinh hoàn nội khoa (suy giảm sản xuất androgen ở tinh hoàn)
- Thuốc đồng vận LHRH (LHRH agonist): thuốc hạn chế sản xuất LH ở tuyến yên, hormone LH đóng vai trò kích thích tế bào Leydig trong tinh hoàn sản xuất testosterone. Do đó, thuốc có tác dụng ức chế sản xuất hormone testosterone.
- Thuốc đối vận LHRH (LHRH antagonist): có tác dụng suy giảm tiết LH ở tuyến yên và testosterone nhanh chóng, không có nguy cơ cường phát chứng bệnh do tăng testosterone tạm thời như thuốc đồng vận LHRH.
2.2 Thuốc ức chế tổng hợp androgen
- Aminoglutethimide: ức chế tổng hợp testosterone qua ức chế chuyển hóa cholesterol thành pregnenolone, dùng cho thời kỳ kháng cắt tinh hoàn, chỉ định ngày càng hạn chế.
- Ketoconazol: ức chế tổng hợp testosterone và cả steroid thượng thận, hiện chỉ được sử dụng trong ung thư thời kỳ kháng cắt tinh hoàn.
- Abiraterone Acetate: thuốc ức chế không đảo ngược protein tổng hợp bởi gen CYP17 (gồm có 17, 20-lyase và 17-alpha-hydroxylase) qua đó ngăn cản sự tổng hợp androgen tại hàng đầu tế bào ung thư tuyến tiền liệt, tinh hoàn và thượng thận.
2.3 Thuốc kháng androgen
Hai thuốc kháng phổ quát là Enzalutamide và Apalutamide tác động trên nhiều vị trí trên tác nhân tổng hợp androgen, ngăn cản phối hợp androgen và thụ thể, ức chế chuyển vị và ngăn phối hợp với DNA của thụ thể androgen tại nhân tế bào. Có thể được điều trị trong trường hợp người chứng bệnh kháng cắt tinh hoàn.
Ưu nhược điểm của liệu pháp hormone trong điều trị ung thư tuyến tiền liệt
1. Ưu điểm
- Kiểm soát chứng bệnh hữu hiệu: liệu pháp hormone có thể thực hiện trễ sự tiến triển của ung thư tuyến tiền liệt, nhất là trong các trường hợp ung thư di căn.
- suy giảm triệu chứng: giúp cho suy giảm các triệu chứng mối liên quan tới ung thư như đau đớn đớn và không dễ chịu.
- Tăng thời gian sống: liệu pháp hormone có thể lâu dần thời gian sống cho người chứng bệnh ung thư tuyến tiền liệt, nhất là ở những người có chứng bệnh tiến triển (di căn).
- phối hợp với các phương pháp điều trị không tương tự: có thể được sử dụng phối hợp với xạ trị, thủ thuật hoặc hóa trị để tăng hữu hiệu điều trị.
2. Nhược điểm
- Tác dụng phụ: liệu pháp hormone trong điều trị ung thư tuyến tiền liệt có thể gây ra nhiều tác dụng phụ, gồm có suy giảm ham muốn tình dục, rối loạn cương dương dương, tăng cân, mệt mỏi, thay thế đổi tâm lý…
- Kháng thuốc: những người chứng bệnh có thể tiến triển kháng thuốc sau một thời gian điều trị.
- Thời gian điều trị lâu dần: liệu pháp hormone thường cần phải phải được giữ trong thời gian dài, ví dụ phải tới địa điểm y tế chích thuốc lặp lại mỗi tháng, có thể gây ra không dễ khăn cho người chứng bệnh và gia đình ở xa địa điểm y tế.
Tác dụng phụ có thể xảy ra
Khi sử dụng các thuốc nội tiết trong điều trị ung thư tuyến tiền liệt, người chứng bệnh có thể gặp những tác dụng phụ do suy giảm hormone testosterone. Dưới đây là những tác dụng phụ phổ quát: (3)
- suy giảm ham muốn tình dục: người chứng bệnh có thể cảm xuất hiện suy giảm hoặc mất hứng thú với tình dục.
- Rối loạn cương dương dương: người chứng bệnh có thể gặp không dễ khăn trong việc giữ hoặc đạt được sự cương dương cứng.
- Tăng cân: dùng liệu pháp nội tiết có thể dẫn tới tăng cân, nhất là tăng mỡ bụng.
- Mệt mỏi: người chứng bệnh thường xuyên cảm giác mệt mỏi và thiếu năng số lượng.
- Nóng bừng: người chứng bệnh có thể gặp tình trạng nóng trong người, cảm giác bốc hỏa trong quá trình điều trị bằng thuốc nội tiết.
- Loãng xương: dùng thuốc nội tiết lâu dài có thể thực hiện suy giảm mật độ xương, tăng nguy cơ loãng xương, gãy xương.
mức phí điều trị nội tiết ung thư tuyến tiền liệt
Tùy thuộc vào loại thuốc, quy trình điều trị cụ thể mà mức phí điều trị nội tiết ung thư tuyến tiền liệt không thống nhất. Để biết chuẩn xác mức mức phí điều trị, người chứng bệnh nên kiểm tra và tư vấn trực tiếp với bác sĩ tại địa điểm kiểm tra chữa trị chứng bệnh để có giải đáp chuẩn xác nhất.
Địa chỉ thực hiện liệu pháp nội tiết ung thư tuyến tiền liệt ở đâu tốt?
Khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, phòng kiểm tra Đa khoa Hưng Thịnh TP.HCM là địa chỉ kiểm tra và điều trị ung thư tuyến tiền liệt hữu hiệu, uy tín tại TP.HCM. Khoa Tiết niệu có hệ thống y bác sĩ là những chuyên gia giàu kinh nghiệm trong kiểm tra chữa trị chứng bệnh ung bướu đường tiết niệu, sinh dục. Cùng với các loại thuốc và máy móc tiên tiến, phòng kiểm tra cũng đem tới nhiều phương pháp điều trị phù hợp cho từng người chứng bệnh như thủ thuật triệt căn ở thời kỳ sớm, điều trị nội tiết, hóa trị…
HỆ THỐNG phòng kiểm tra ĐA KHOA Hưng Thịnh
Vừa rồi là những thông tin xung quanh phương pháp điều trị nội tiết ung thư tuyến tiền liệt. Hy vọng độc giả đã từng có những thông tin hữu ích. Nam giới từ 50 tuổi trở lên nên tầm soát ung thư tuyến tiền liệt định kỳ để sớm phát hiện và điều trị chứng bệnh hữu hiệu hơn, ở thời kỳ sớm, người chứng bệnh được thủ thuật gần như đạt tỷ lệ sống 100% sau 5 năm.
