Trời rét, tôi gặp phải ho rất nhiều, nói cả lúc đang đi chúc tết họ hàng, đồng nghiệp nên mình rất ngại. Tôi có nên kìm nén cơn ho không? (Nguyễn Tuấn, 34 tuổi, Hà Nội).
Trả lời:
Thời tiết miền Bắc những ngày gần đây chuyển rét đậm, có nơi kèm theo mưa, nhiều loại virus, vi khuẩn gây nên chứng bệnh sinh sôi, nhất là virus gây nên cúm, cảm lạnh. Đầu năm lại là thời điểm người dân giao lưu, gặp mặt, tiệc tùng nhiều, nếu cơ thể không có sức đề kháng đủ tốt, xem nhẹ trong giữ an toàn đường thở, rất dễ mắc các chứng bệnh hô hấp, với triệu chứng thường gặp là ho.
Ho là một phản ứng của cơ thể nhằm tống dinh dưỡng đào thải, vi sinh vật, dị vật ra ngoài. Khi ho, các cơ hô hấp được huy động tối đa, thực hiện cho áp lực trong lồng ngực, đường hô hấp ở mức tăng cao nhất. Trong toàn bộ các trường hợp, cơn ho là có lợi, do đó bác sĩ thường khuyến khích người chứng bệnh không nên tìm tất cả cách cắt cơn ho, thay thế vào đó phải tìm nguyên nhân gây nên ho để điều trị triệt để.
Tuy vậy, cơn ho nhiều, nếu để lâu thường gây nên lo lắng, mất ngủ, tác động lớn tới uy tín cuộc sống. Đặc biệt, cơn ho tới vào những thời điểm nhạy cảm như khi đang đi chúc Tết, tại các buổi tiệc, buổi họp quan trọng… thực hiện cho nhiều người cảm xuất hiện ngượng nên cố gắng kìm nén cơn ho.
Về lý thuyết, phải có tác nhân gây nên kích thích nào đó thì mới dẫn tới cơn ho nhằm loại bỏ chúng khỏi đường thở. Tác nhân này có thể là các dị vật từ bên ngoài như bụi, khói, hạt trái cây, vỏ hạt hướng dương, hạt lạc; hoặc cũng có thể là các tác nhân bên trong như đờm nhầy. với trường hợp đầu tiên, cơn ho rất có lợi do đó người chứng bệnh không nên cố kìm nén việc ho. Nếu không tiện ho tại chỗ, bạn nên lịch sự xin phép ra ngoài, nơi thoáng khí để ho.
với trường hợp thứ hai, thường là các cơn ho do ngứa ngáy cổ, người chứng bệnh có thể tạm thời kìm nén ho nếu hoàn cảnh không cho phép. cách cắt ho nhanh lúc này có thể là uống một vài ngụm nước nóng, ngậm kẹo gừng tươi, nước quả chanh mật ong. Tuy nhiên sau khi về nhà, người chứng bệnh nên tập thêm bài tập ho chủ động để tống đờm nhầy. Bài tập này thực hiện rất đơn giản, người chứng bệnh ngồi thoải mái, hít trễ và thở sâu Tiếp đó nín thở trong vài giây, ho mạnh 2 lần, lần đầu để long đờm, lần sau để đẩy đờm ra ngoài. Người chứng bệnh khạc đờm vào khăn giấy, sau đó hít vào trễ và nhẹ nhàng, thở chúm môi vài lần trước khi lặp lại động tác ho.
Các cơn ho phần lớn là do chứng bệnh hô hấp thường gặp, có thể điều trị tại nhà, tuy vậy cũng có một tỷ lệ cảnh báo chứng bệnh hô hấp mạn tính nguy hiểm. Do đó, nếu ho nếu để lâu trên 3 tuần, kèm theo máu, tức ngực, không dễ dàng thở, hụt hơi khi đi lại, sức khỏe giảm sút sút, sụt cân… bạn nên đi thăm khám bác sĩ để tìm nguyên nhân và điều trị phù hợp, tuyệt đối không kiêng đi thăm khám đầu năm, có thể dẫn tới bỏ sót chứng bệnh, lỡ thời kỳ vàng để điều trị tốt nhất.
Thạc sĩ, bác sĩ Trần Duy Hưng
Khoa Hô hấp BVĐK Tâm Anh Hà Nội
