Nhiều món ăn độc lạ được mang ra đãi khách dịp Tết, song chuyên gia cảnh báo mối nguy gây ra dị ứng, nổi bề đay, thậm chí sốc phản vệ hoặc nhiễm ký sinh trùng nếu nấu sai cách.
Nhiều gia đình hiện nay có xu hướng bổ sung vào mâm cơm ngày Tết những món độc đáo như thịt thú rừng, côn trùng rang, rượu ngâm từ động vật hoặc các loại rau, củ lạ. Theo bác sĩ Nguyễn Tiến Thành, Hội Da Liễu Việt Nam, các thực phẩm này thường chứa những “protein lạ” hoặc dưỡng chất sinh học tự nhiên mà cơ thể con người ít tiếp xúc trước đó, đặc biệt nguy hiểm với những người có cơ địa nhạy cảm.
Những protein này có thể kích hoạt một loạt phản ứng dị ứng thất thường, từ nổi mẩn đỏ, ngứa ngáy da tới nổi mày đay thường hay sốc phản vệ. Dẫu không thường gặp, sốc phản vệ vẫn là một trong những tình trạng nghiêm trọng, có thể đe dọa tính mạng nếu không được xử lý đúng cách và sớm.
Động vật hoang dã, một trong những nhóm thực phẩm thường gặp trong dịp Tết, không những tiềm ẩn nguy cơ dị ứng mà còn chứa nhiều nguồn chứng bệnh nguy hiểm. Theo bác sĩ Lê Văn Thiệu, Khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp, phòng kiểm tra Nhiệt đới Trung ương, lợn rừng, kỳ đà, dúi, chim trời được xem như “món ăn nhà giàu” bởi giá trị kinh tế cao và sự hiếm lạ. Nhiều người tin rằng ăn thịt thú rừng ngày Tết sẽ mang lại tài lộc, may mắn, tuy vậy thực tế, chúng thường mang theo ký sinh trùng và virus. Điển hình, cúm gia cầm H5N1 từng lây truyền lan qua đường tiêu thụ động vật hoang dã như cầy hương. Ngoài ra, thói quen ăn tiết canh thú rừng thường hay nấu sơ sài cũng thực hiện tăng nguy cơ mắc liên cầu khuẩn lợn, giun sán và các chứng bệnh nhiễm khuẩn gây ra tử vong.
không những thực phẩm, các bữa tiệc Tết còn thường xuyên xuất hiện các loại rượu ngâm từ thảo dược thường hay động vật như bọ cạp, rắn, thậm chí là rễ cây không rõ nguồn gốc. Dù được quảng cáo với nhiều công dụng “bổ dưỡng”, những loại rượu này thực dưỡng chất có thể kích thích dị ứng nặng, nhất là ở những người có cơ địa nhạy cảm hoặc chưa từng sử dụng các thành phần đó trước đây. Ngoài ra, việc phối hợp rượu bia với các món ăn dễ gây ra dị ứng trong cùng một bữa tiệc có thể khiến cho cơ thể phản ứng mạnh mẽ hơn, gây ra nổi mày đay, dị ứng và kích ứng đường tiêu hóa.
Các chứng bệnh lý mối quan hệ tới mày đay thường được cho là nhẹ, tuy vậy thống kê từ Hội Da Liễu Việt Nam cho xuất hiện, một tỷ lệ lớn các ca mày đay nếu không kiểm soát sớm có thể tiến triển thành sốc phản vệ với các triệu chứng như khó khăn thở, nôn ói và tụt huyết áp. Đặc biệt, dịp cuối năm, khi các bữa tiệc tất niên, đoàn viên nối tiếp nhau, nguy cơ gặp phải những trường hợp sức khỏe khẩn cấp do thực phẩm độc lạ càng gia tăng.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) từng cảnh báo, hơn 60% chứng bệnh truyền nhiễm mới ở người có nguồn gốc từ động vật hoang dã, gồm SARS thường hay cúm gia cầm. Các loại thú rừng, nhắc cả khi được nuôi nhốt, vẫn có thể cao mang theo nguồn chứng bệnh nếu không được kiểm định nghiêm ngặt.
Ảnh minh họa: Bùi Thủy
Trước thực trạng này, các chuyên gia y tế khuyến cáo hạn chế hoặc tránh tiêu thụ các món ăn không rõ nguồn gốc. Đặc biệt, những người có tiền sử dị ứng hoặc chứng bệnh nền cần thiết phải thận trọng hơn khi lựa chọn món trong các bữa tiệc Tết, tuyệt đối tránh xa thực phẩm từng gây ra dị ứng trước đó hoặc những món ăn quá lạ lẫm.
Khi xuất hiện các dấu hiệu dị ứng như ngứa ngáy, nổi đỏ, mẩn ngứa ngáy, cần thiết phải ngừng ngay việc tiêu thụ và theo dõi cơ thể. Trong trường hợp khó khăn thở, buồn nôn, sưng phù hoặc phản ứng nghiêm trọng hơn, cần thiết phải tới ngay địa điểm y tế gần nhất để được xử lý sớm.
Thúy Quỳnh
