Dấu hiệu, chẩn đoán và cách điều trị

Trong dưới đây, hãy cùng tìm hiểu cách chứng bệnh ung thư được phân chia thời kỳ. Ung thư thời kỳ 2 là sớm thường hay trễ? Có phải tất cả các chứng bệnh ung thư đều được phân chia thời kỳ từ 1-4 (I-IV)? Hãy cùng đi tìm lời giải cùng bác sĩ Kim Thị Bé Diệp, Khoa Ung Bướu, khu vực y tế Đa khoa Hưng Thịnh TP.HCM.

Ung thư thời kỳ 2 là như thế nào?

Phụ thuộc vào loại ung thư cụ thể, ung thư thời kỳ 2 thường có nghĩa u bướu lớn hơn ở thời kỳ 1 tuy vậy ung thư chưa bắt đầu lan vào các mô xung quanh, hoặc các tế bào ung thư từng lan ra các hạch bạch huyết gần u bướu. (1)

Có thể nói, ung thư thời kỳ 2 vẫn là thời kỳ tương đối sớm. Phần lớn chứng bệnh ung thư được phân thời kỳ theo số (từ I-IV hoặc 1-4) dựa trên hệ thống phân loại TNM. những chứng bệnh có thể gồm cả thời kỳ 0, thường hay ung thư biểu mô tại chỗ (carcinoma in situ), còn được gọi như thời kỳ tiền ung thư.

Hệ thống TNM giúp cho phân loại thời kỳ ung thư dựa trên 3 yếu tố gồm:

• T (Tumor) thường hay u bướu: phản hồi tình trạng tiến triển, xâm lấn của u bướu nguyên phát (vị trí ung thư đầu tiên). Yếu tố T được chia thành T1-T4 dựa trên độ tiến triển của ung thư. Ngoài ra, Tis biểu thị cho ung thư biểu mô tại chỗ (ung thư vừa xuất hiện trên lớp biểu mô).
• N (Node) thường hay hạch bạch huyết: phản hồi tình trạng di căn ung thư tới các hạch lân cận u bướu nguyên phát (thường hay hạch vùng). Dựa trên số số lượng hạch vùng có ung thư, yếu tố N được chia thành N1-N3 (N0 tức không có hạch di căn ung thư).
• M (Metastasis) thường hay di căn: thể hiện ung thư từng di căn tới cơ quan không tương tự thường hay chưa. Yếu tố M gồm M0 (ung thư chưa di căn xa) và M1(ung thư từng di căn xa).

thời kỳ 2 của những loại ung thư thường gặp

Dưới đây là thời kỳ 2 của những chứng bệnh ung thư phổ quát theo thống kê của GLOBOCAN 2022.

1. Ung thư phổi thời kỳ 2

Ung thư phổi là chứng bệnh ung thư phổ quát nhất thế giới, với 2.480.675 ca mắc và 1.817.469 ca tử vong trên thế giới năm 2022. trong số đó, ung thư phổi không phải tế bào nhỏ (NSCLC- Non-Small Cell Lung Cancer) là loại phổ quát nhất, chiếm 80%-85% số ca ung thư phổi. (2)

Ở thời kỳ 2, ung thư phổi không phải tế bào nhỏ được phân thành 2A và 2B, trong số đó:

• 2A được biểu diễn dưới loại T2b, N0, M0: u bướu 4-5cm, chưa di căn tới hạch bạch huyết và các cơ quan không tương tự.
• 2B gồm các trường hợp:
  • T1a-c, N1, M0: u bướu ≤3cm (T1a-c), có di căn tới các hạch bạch huyết trong phổi (N1).
  • T2a-b, N1, M0: u bướu 3≤5cm (T2a-b), có di căn tới các hạch bạch huyết trong phổi (N1).
  • T3, N0, M0: u bướu 5-7cm tuy vậy chưa di căn hạch; hoặc u bướu ≤7cm tuy vậy có 2 u bướu trong cùng thùy phổi; u bướu ≤7cm, chưa di căn hạch bạch huyết tuy vậy từng lan tới thành ngực, thần kinh hoành, màng phổi thành, màng ngoài tim.

2. Ung thư vú thời kỳ 2

Ung thư vú là chứng bệnh ung thư phổ quát nhất ở nữ giới, xếp thứ 2 tổng số ca mắc trên toàn cầu (2.296.840 ca). Ung thư vú thời kỳ 2 gồm các trường hợp:

• 2A:
  • T0,N1,M0: không có u bướu nguyên phát tuy vậy xuất hiện 1-3 hạch ung thư ở nách hoặc bên phía ngực ung thư.
  • T1,N1,M0: u bướu ≤2cm, có 1-3 hạch nách cùng bên ngực ung thư.
  • T2,N0,M0: u bướu>2cm tới ≤5cm, không có hạch ung thư.
• 2B:
  • T2,N1,M0: u bướu >2cm tới ≤5cm, có 1-3 hạch ung thư ở nách hoặc bên ngực ung thư.
  • T3,N0,M0: u bướu >5cm, không có hạch ung thư.

3. thời kỳ 2 ung thư dạ dày

Ung thư dạ dày là chứng bệnh ung thư phổ quát thứ 5 thế giới, với 968.784 người mắc năm 2022. Ung thư dạ dày thời kỳ 2 được chia thành các trường hợp: (3)

• 2A:
  • T1, N2, M0: u bướu từ lớp niêm mạc (mucosa) tới các lớp dưới niêm mạc tuy vậy chưa tới lớp cơ, ung thư có trong 3-6 hạch bạch huyết lân cận.
  • T2, N1, M0: u bướu xâm lấn tới lớp cơ (muscularis propria), có ung thư trong 3-6 hạch lân cận.
  • T3, N0, M0: u bướu xâm lấn tới lớp dưới thanh mạc (subserosa) bên ngoài lớp cơ.
• 2B:
  • T1, N3a, M0: u bướu xâm lấn các lớp dưới niêm mạc tuy vậy chưa tới lớp cơ, xuất hiện 7-15 hạch bạch huyết lân cận.
  • T2, N2, M0: u bướu xâm lấn tới lớp cơ, có 3-6 hạch bạch huyết lân cận chứa tế bào ung thư.
  • T3, N1, M0: u bướu xâm lấn vào lớp dưới thanh mạc, có ung thư trong 1-2 hạch bạch huyết lân cận.
  • T4a, N0, M0: u bướu xâm lấn qua lớp thanh mạc (serosa) dạ dày tuy vậy chưa xâm lấn tới các cơ quan lân cận.

4. Ung thư gan thời kỳ 2

Ung thư gan là chứng bệnh ung thư phổ quát thứ 6 thế giới, thời kỳ 2 của ung thư gan theo hệ thống TNM được biểu diễn dưới loại T2, N0, M0, gồm 2 trường hợp: (4)

• u bướu >2cm, xâm lấn vào các tĩnh mạch nhỏ của gan.
• Có 2 u bướu trở lên trong gan, tất cả đều dưới 5cm và không xâm lấn vào tĩnh mạch của gan.

Hệ thống TNM mô tả kích thước và vị trí của u bướu ung thư gan. Tuy nhiên, những người gặp phải ung thư gan thường mắc xơ gan. các chuyên gia cũng cần thiết phải một hệ thống mô tả tình trạng tốt của gan và sức khỏe của người chứng bệnh. Vì vậy, các chuyên gia sử dụng 1 hệ thống có tên BCLC – The Barcelona Clinic Liver Cancer strategy.

Ung thư gan không phải trường hợp duy nhất có 2 hệ thống phân loại hoặc không dùng hệ thống TNM. Vì sao như vậy? Hãy cùng tìm hiểu ở phần tiếp theo.

Phân đoạn phản hồi thời kỳ 2 chứng bệnh ung thư như thế nào?

1. Phân đoạn theo hệ thống TNM

Hệ thống phân loại TNM được đề xuất từ năm 1943 bởi bác sĩ Pierre Denoix tại Pháp, sau đó được tiến triển bởi Liên minh Kiểm soát Ung thư Quốc tế (UICC) cũng do bác sĩ Pierre Denoix thực hiện chủ tịch. Hệ thống từng xây dựng và cập nhật liên tục về cách phân loại thời kỳ của nhiều chứng bệnh ung thư phổ quát cho tới ngày nay. (5)

Rất nhiều chứng bệnh ung thư được phân loại theo hệ thống TNM như dạ dày, gan, phổi, bọng đái, thận… Tuy nhiên, cũng có một tỷ lệ chứng bệnh được phân loại bởi các hệ thống riêng.

2. Phân đoạn thời kỳ 2 ung thư không theo TNM

Có nhiều hệ thống phân thời kỳ có thể tồn tại song song và hỗ trợ với hệ thống TNM như hệ thống phân loại ung thư gan BCLC (The Barcelona Clinic Liver Cancer), dùng điểm PS (Performance status) để phản hồi sức khỏe người chứng bệnh và điểm Child-Pugh là hệ thống phản hồi tình trạng suy giảm sút tác dụng gan, trên nền chứng bệnh gan mạn tính, nhất là xơ gan. Hệ thống BCLC được chia thành 5 thời kỳ: 0, A, B, C, D.

những hệ thống được dùng chủ yếu thức thế cho TNM khi phân chia thời kỳ, ví dụ hệ thống phân thời kỳ FIGO của Hội Liên hiệp Sản Phụ khoa (Fédération Internationale de Gynécologie et d’Obstétrique). FIGO được dùng để phân thời kỳ cho các chứng bệnh ung thư cổ tử cung, ung thư bộ phận sinh dục nữ và ung thư âm hộ, cũng được chia thành các thời kỳ: 0, I, II, III, IV tương tự với TNM. Ví dụ, ung thư cổ tử cung thời kỳ IIA là khi u bướu từng lan xuống 2/3 trên bộ phận sinh dục nữ, tuy vậy chưa xâm lấn mô liên kết quanh cổ tử cung (parametrium). (6)

những chứng bệnh ung thư có đặc tính riêng, không thể phân loại theo hệ thống TNM và có hệ thống riêng, ví dụ hệ thống Ann Arbor dùng để phân loại thời kỳ chứng bệnh u lympho (lymphoma). Ví dụ không tương tự, u não nguyên phát được phân loại theo cấp độ ác tính (grade), từ I-IV, theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Phân độ này dựa trên các tiêu chí mô học như tốc độ phân bào, hoại tử, tân mạch và tình trạng xâm lấn mô não, thế vì vị trí và di căn như TNM.

Ngoài ra, những chứng bệnh ung thư không phân chia thời kỳ theo hệ thống TNM vì chúng không tạo thành u bướu đặc, mà thế vào đó là rối loạn tế bào trong máu hoặc các mô tạo máu. Ví dụ nổi bật là chứng bệnh bạch cầu (leukemia).

Dấu hiệu ung thư thời kỳ 2

Tùy thuộc vào chứng bệnh mà dấu hiệu ung thư thời kỳ 2 có thể rất không tương tự nhau. Ví dụ, ung thư dạ dày có thể gây ra rối loạn tiêu hóa, nôn mửa, khó khăn tiêu… trong khi ung thư vú có thể xuất hiện u bướu, hạch sưng đau đớn ở vùng ngực, nách. Dưới đây là những triệu chứng phổ quát ở các chứng bệnh ung thư thường gặp:

• Ung thư phổi: ho nhiều ngày, đau đớn vùng ngực, khó khăn thở…
• Ung thư tuyến tiền liệt: rối loạn tiểu tiện như khó khăn tiểu, tiểu rắt, tiểu sót, dòng tiểu yếu…
• Ung thư đại trực tràng: rối loạn tiêu hóa, đi phân có máu (màu đỏ, đen, nâu), đau đớn bụng âm ỉ hoặc dữ dội, cảm giác đi tiêu không hết…
• Ung thư gan: đau đớn vùng bụng trên bên phải, sụt cân, vàng da…

Một tỷ lệ, ung thư có thể không gây ra bất kỳ triệu chứng nào dù từng tiến triển tới thời kỳ 2. Ngoài ra, các triệu chứng ung thư thời kỳ 2 dễ nhầm với các chứng bệnh không tương tự, khó khăn phát hiện nếu không được tầm soát, chẩn đoán chuyên sâu.

Tiên số lượng chứng bệnh ung thư thời kỳ 2 sống được bao lâu?

Tiên số lượng sống của ung thư thời kỳ 2 phụ thuộc rất nhiều vào loại chứng bệnh. Ví dụ, ung thư tuyến tiền liệt thời kỳ 2 có tỷ lệ sống sau 5 năm (xem như điều trị thành tựu) gần 100% (7). Trong khi ung thư dạ dày thời kỳ 2 (tại vùng) tầm khoảng 37,2%. Ngoài ra, còn nhiều yếu tố tác động tới tiên số lượng điều trị trong từng trường hợp cụ thể như sức khỏe, chứng bệnh nền, nguy cơ đáp ứng điều trị…

Cách chẩn đoán xác định thời kỳ 2 chứng bệnh ung thư

Ngoài kiểm tra lâm sàng và khai thác chứng bệnh sử, tùy thuộc vào chứng bệnh mà bác sĩ có thể chỉ định những phương pháp chẩn đoán không tương tự nhau để xác định thời kỳ 2 chứng bệnh ung thư, ví dụ:

• Chụp cắt lớp vi tính phổi liều thấp (LDCT) có thể phát hiện tổn thương ung thư trong phổi.
• Siêu âm có thể phát hiện u bướu ở thận, gan, tuyến tiền liệt…
• Xét nghiệm máu trong những chứng bệnh như ung thư tuyến tiền liệt (xác định chỉ số PSA).
• Chụp cắt lớp vi tính (CT) phản hồi tình trạng xâm lấn, di căn của ung thư trong cơ thể.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI) hữu hiệu khi phản hồi các mô mềm như não hoặc trong tủy sống.
• Sinh thiết là phương pháp quan trọng để xác định loại ung thư. Bằng cách lấy mẫu mô từ u bướu nghi ngờ, bác sĩ có thể phân tích mô chứng bệnh học để xác định xem liệu u bướu đó có phải là ung thư thường hay không và loại ung thư đó là như thế nào.

Cách điều trị ung thư thời kỳ 2

Mỗi chứng bệnh ung thư sẽ có phương pháp điều trị rất không tương tự nhau, không có công thức chung cho tất cả các chứng bệnh. Dù cùng thời kỳ, tuy vậy người chứng bệnh có các đặc tính u bướu, tình trạng sức khỏe không tương tự nhau cũng cùng những phương pháp không tương tự nhau. Trong đa tỷ lệ ung thư có u bướu, bác sĩ sẽ ưu tiên thủ thuật cắt đi u bướu, có thể phối hợp thêm hóa trị, xạ trị thường hay liệu pháp không tương tự để hỗ trợ nếu cần thiết phải thiết, ví dụ như trong ung thư đại trực tràng, ung thư phổi, ung thư gan…

thắc mắc thường gặp

1. Ung thư thời kỳ 2 có di căn không?

Các chứng bệnh ung thư có thể phân loại theo thời kỳ 2 thường chưa có di căn xa, chỉ có sự xâm lấn tại chỗ của u bướu kèm theo những hạch bạch huyết lân cận có tế bào ung thư. Tuy nhiên, nếu không điều trị, chứng bệnh có thể tiến triển nặng, di căn tới các cơ quan không tương tự.

2. chứng bệnh K thời kỳ 2 có nguy hiểm không?

Ung thư (thường hay còn gọi là chứng bệnh K) thời kỳ 2 có nguy hiểm thường hay không phụ thuộc vào loại ung thư và các đặc tính cụ thể của mỗi người chứng bệnh. Để có trả lời chuẩn xác nhất, người chứng bệnh nên tham khảo ý kiến từ bác sĩ trực tiếp kiểm tra và điều trị.

3. Ung thư ở thời kỳ 2 có trị khỏi được không?

hầu hết ung thư thời kỳ 2 có thể điều trị với tiên số lượng tốt hơn so với thời kỳ 3, 4. Tuy nhiên, tiên số lượng điều trị cụ thể còn phụ thuộc vào loại ung thư và tình trạng chứng bệnh của mỗi người.

Khoa Ung bướu, khu vực y tế Đa khoa Hưng Thịnh TP.HCM là địa chỉ kiểm tra và điều trị chứng bệnh ung thư uy tín, uy tín với hệ thống y bác sĩ là các chuyên gia trong lĩnh vực ung thư. Mặt không tương tự, khu vực y tế cũng có nhiều chuyên khoa, có thể phối hợp kiểm tra và điều trị đa mô thức, giúp cho quá trình trị chứng bệnh hữu hiệu hơn.

khu vực y tế có hệ thống trang thiết gặp phải tiên tiến như robot thủ thuật Da Vinci Xi, máy chụp MRI 3 Tesla, hệ thống CT-scan 1975 miếng cắt… cũng như các loại thuốc điều trị ung thư mới, hữu hiệu bậc nhất liên tục được cập nhật theo quy trình của thế giới, hỗ trợ đắc lực cho quá trình kiểm tra và điều trị cho người chứng bệnh ung thư hữu hiệu hơn.

Vừa rồi là những giải thích và ví dụ đơn giản về cách phân loại, phản hồi ung thư thời kỳ 2 theo hệ thống TNM cũng như những hệ thống phân loại thời kỳ không tương tự. Hi vọng giúp cho đọc giả hiểu rõ hơn về cách phân thời kỳ ung thư. Để phòng ngừa ung thư hữu hiệu, cách tốt nhất là chủ động kiểm tra sức khỏe và tầm soát ung thư định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ.