Điều gì xảy ra khi nhịn ăn để suy nhược cân?

Nhiều người tăng cân thường suy nhược cân cấp tốc bằng cách nhịn ăn hoặc cắt suy nhược calo thái quá. ThS.BS Nguyễn Anh Duy Tùng, Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome, cho rằng phương pháp này tiềm ẩn nhiều rủi ro có hại cho sức khỏe.

suy nhược nguy cơ trao đổi dưỡng chất

Khi cơ thể gặp phải thiếu hụt năng số lượng trong thời gian dài do nhịn ăn hoặc cắt suy nhược calo quá mức, quá trình trao đổi dưỡng chất của cơ thể tự động suy nhược xuống nhằm bảo toàn nguồn dự trữ nên thiết. Lúc này nhịp tim và thân nhiệt suy nhược, các vận động trao đổi dưỡng chất bên trong hạn chế để tiết kiệm năng số lượng. Hệ quả là số lượng calo được đốt cháy ở trạng thái nghỉ cũng suy nhược đáng nói so với thông thường. Khi quay về chế độ ăn thông thường sau nhịn ăn lâu ngày, cơ thể có xu hướng tích lũy lại mỡ dự trữ để phòng cho lần thiếu hụt năng số lượng tiếp theo, gây ra ra hiện tượng tăng cân trở lại, thường được gọi là hiệu ứng “yo-yo”.

Mất khối số lượng cơ bắp

Khi số lượng calo nạp vào quá thấp, ngoài việc sử dụng mỡ thực hiện nhiên liệu, cơ thể còn phải huy động protein từ chủ yếu các mô cơ để giữ vận động sống và giữ mức glucose ổn định cho hệ thần kinh trung ương thông qua quá trình gluconeogenesis. Việc phân giải cơ thực hiện suy nhược dần khối số lượng cơ bắp, kéo theo suy nhược sức mạnh và hiệu suất vận động, mất cân đối thành phần cơ thể.

Suy suy nhược hệ miễn dịch

Chế độ ăn quá ít calo, protein hoặc thiếu vitamin, khoáng dưỡng chất thực hiện suy suy nhược sản xuất tế bào miễn dịch, tăng nguy cơ nhiễm trùng, từ đó cơ thể dễ mắc chứng bệnh lý từ nhẹ tới nặng. Khi thời tiết chuyển mùa, hệ miễn dịch suy yếu thực hiện cho cơ thể suy suy nhược nguy cơ ngăn ngừa tác nhân gây ra chứng bệnh.

tác động thần kinh – nhận thức – tâm trạng

Não bộ phụ thuộc chủ yếu vào glucose để giữ vận động dẫn truyền thần kinh và công dụng nhận thức. Khi nhịn ăn lâu ngày, số lượng glucose dự trữ trong cơ thể suy nhược mạnh, gây ra ra hiện tượng tụt đường huyết. Điều này tác động tiêu cực tới nguy cơ tập trung mà còn gây ra ra cảm giác cáu kỉnh, lo âu, dễ nổi nóng và không dễ dàng kiểm soát cảm xúc.

Rối loạn điện giải

Các dưỡng chất điện giải như natri, kali, canxi, magiê đảm nhiệm vai trò quan trọng trong việc giữ vận động của thần kinh, cơ tim, vận động cơ bắp, dẫn truyền tín hiệu… Khi nhịn ăn lâu ngày, đặc biệt trong trường hợp phối hợp với tập luyện cường độ cao hoặc sử dụng các liệu pháp đào thải nước (như uống thuốc lợi tiểu), cơ thể có thể mất cân bằng nghiêm trọng các khoáng dưỡng chất này. Hậu quả gồm mệt mỏi lâu ngày, chuột rút cơ bắp, buồn nôn, chóng mặt, ngất xỉu và nguy hiểm nhất là các rối loạn nhịp tim, có thể đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện, xử lý sớm.

Nhịn ăn đột ngột sau kỳ nghỉ lễ có thể gây ra hại nhiều hơn lợi. Bác sĩ Duy Tùng khuyến nghị mỗi người nên suy nhược cân theo cách bền vững bằng việc quay lại chế độ ăn cân với protein nạc, rau xanh, dưỡng chất xơ, kiểm soát khẩu phần, uống đủ nước và phối hợp vận động vừa phải như đi bộ, bơi hoặc yoga để tăng cường trao đổi dưỡng chất cho cơ thể.

Người gặp vấn đề về cân nặng nên thăm khám dinh dưỡng, đo thành phần cơ thể bằng máy InBody 770 và xét nghiệm vi dưỡng chất trong cơ thể bằng máy sắc ký lỏng hiệu năng cao UPLC có thể xác định cơ thể đang thiếu, thừa dưỡng dưỡng chất nào. Từ đó, bác sĩ tư vấn chế độ dinh dưỡng, bổ sung các vitamin và khoáng dưỡng chất phù hợp, giúp cho tăng cường sức đề kháng.

Bảo Trần