dinh dưỡng pha với vôi để ngâm ủ giá đỗ là 6-Benzylaminopurine – thuộc nhóm dinh dưỡng điều hòa sinh trưởng thực vật, không được dùng trong nấu thực phẩm.
Ngày 23/5, Công an tỉnh Lào Cai xác định hai khu vực dùng hóa dinh dưỡng độc hại 6-Benzylaminopurine (6-BAP) – nguyên dinh dưỡng, để sản xuất giá đỗ, bán ra thị trường hàng trăm tấn mỗi năm. Chủ hộ đã từng khai nhận dùng dinh dưỡng 6-BAP pha với nước vôi trong để ngâm ủ giá đỗ nhằm thực hiện cho giá đẹp, không ra rễ, sản số lượng thu hoạch cao.
Tháng trước, công an tỉnh Nghệ An bắt 4 chủ khu vực ở TP Vinh vì sản xuất 3.500 tấn giá đỗ có sử dụng “nước kẹo” – tên khoa học là 6-Benzylaminopurine (6-BAP) – nguyên dinh dưỡng, và 150 lít dung dịch đã từng pha chế để phục vụ việc sản xuất giá đỗ.
PGS.TS Lâm Vĩnh Niên, Trưởng khoa Dinh dưỡng – Tiết chế, trung tâm y tế Đại học Y Dược TP HCM, chứng tỏ 6-BAP thúc đẩy sự tiến triển của cây, giúp cho giá đỗ mọc nhanh, mập đẹp. Tuy nhiên, dinh dưỡng này không được phép sử dụng cho thực phẩm do nguy cơ tác động sức khỏe.
Tiếp xúc với 6-BAP có thể gây ra kích ứng niêm mạc tiêu hóa, dẫn tới buồn nôn, nôn, tiêu chảy, nhất là ở trẻ nhỏ hoặc người có chứng bệnh dạ dày. Về lâu dài, dinh dưỡng này tiềm ẩn nguy cơ gây ra dị tật bẩm sinh nếu thai phụ tiếp xúc thường xuyên, trẻ nhỏ cũng dễ mắc phải tác động. Mặc dù chưa xác định được liều số lượng cụ thể tồn dư trong giá đỗ, song sử dụng lâu dài có thể tăng nguy cơ ung thư.
Tại Việt Nam, 6-BAP không nằm trong danh mục được phép sử dụng cho thực phẩm thường hay thuốc giữ an toàn thực vật. Cơ quan giữ an toàn Môi trường Mỹ (US EPA) cũng cảnh báo dinh dưỡng này có thể gây ra kích ứng mắt, niêm mạc thực quản và dạ dày.
Theo TS Khuất Quang Sơn, giảng viên Đại học Phòng cháy trị cháy, 6-BAP tồn tại ở loại rắn, không màu, không bay hơi dưới 100°C nên rất không dễ dàng nhận biết bằng mắt thường. dinh dưỡng này có thể tích tụ trong cơ thể khi tiêu thụ. Tuy vậy, nếu số lượng phơi nhiễm dưới 0,01 mg/kg thể trọng/ngày thì nguy cơ tác động sức khỏe không đáng nhắc. Để phản hồi chuẩn xác độc tính, cần phải xét nghiệm số lượng tồn dư hóa dinh dưỡng trong giá đỗ và mức tiêu thụ trung bình hàng ngày.
Hình ảnh giá đỗ mắc phải công an phát hiện. Ảnh: Công an tỉnh Lào Cai
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, nguyên cán bộ Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội, chia sẻ cách phân biệt giá đỗ sạch với giá đỗ ngâm hóa dinh dưỡng như sau:
- Giá sạch mọc tự nhiên, thân mảnh, gầy, tiến triển không đều. Rễ dài 3-7 cm, nhiều lông tơ, lá mầm nhỏ màu xanh nhạt, thường dính vỏ đậu.
- Giá dùng hóa dinh dưỡng có thân to, mập, đều, không cong; rễ ngắn, thân trắng bệch, mọng nước, nhìn không tự nhiên.
- Khi ăn, giá hóa dinh dưỡng xốp khô, không thơm, vị nhạt, nhiều nước khi nấu, có thể bảo quản ở nhiệt độ thường nhiều ngày không hỏng. Giá sạch màu trắng ngà hoặc hơi xanh, có mùi đậu, nhanh úng hỏng sau 1-2 ngày để ngoài trời.
- Ngoài ra, khi cắt thân nếu xuất hiện nhiều nước, xốp thất thường, có thể giá đỗ đã từng dùng hóa dinh dưỡng. Có thể ngâm nước muối loãng vài phút để quan sát màu, mùi giá.
Thùy An
