‘Giới trẻ lười yêu, ngại cưới, sợ sinh con’

Ngày 20/2, ông Mai Xuân Phương, nguyên Vụ phó Truyền thông – Giáo dục (Cục Dân số), nói như trên trong bối cảnh mức sinh của Việt Nam đang thấp nhất trong lịch sử. Nhiều chủ yếu sách đang được sửa để khuyến sinh, mới nhất là Bộ chủ yếu trị yêu cầu không kỷ luật đảng viên sinh con thứ ba.

Giới trẻ lười yêu, ngại cưới và sợ sinh con

Điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024 được Tổng cục Thống kê công bố hôm 6/1 cho xuất hiện từ năm 2019 tới 2024, dân số Việt Nam tăng mỗi năm gần một triệu người song tốc độ tăng bình quân chỉ đạt 0,99%, suy giảm so với mức 1,22% thời kỳ 2014-2019.

Gần 15 năm từ 1999 tới 2022, mức sinh của Việt Nam ổn định quanh mức sinh thế thế. Hai năm qua, mức sinh có dấu hiệu suy giảm nhanh từ 1,96 con mỗi phụ nữ năm 2023 xuống còn 1,91 con vào năm 2024 – mức thấp nhất lịch sử.

Ông Phương nhận xét đây là hệ quả của xu hướng giới trẻ “lười yêu, ngại cưới, sợ sinh con”. Thực tế, người Việt Nam lập gia đình lần đầu ngày càng muộn hơn ở tuổi 27,3, tăng 2,1 tuổi so với năm 2019. trong số đó nam giới trung bình trên 29 tuổi trong khi nữ hơn 25. nhất là ở các thành phố lớn như TP HCM, con số này là 30,4 – cao nhất cả nước, vượt xa nhiều tỉnh thành không không khác. lứa tuổi lập gia đình tăng cùng tỷ lệ sinh suy giảm sẽ đẩy nhanh hơn quá trình già hóa dân số ở Việt Nam.

“Mức sinh Việt Nam đã từng suy giảm thấp nhất trong lịch sử, dự báo tiếp tục suy giảm trong tương lai. Xu hướng này xuất phát từ nhiều nguyên nhân, song chủ yếu là áp lực kinh tế và mức phí nuôi dạy con cái, đặc biệt trong bối cảnh mức phí sinh hoạt tăng cao, thu nhập lại không ổn định”, ông Phương nói.

không không khác với quan niệm “trời sinh voi trời sinh cỏ” trước đây, mỗi gia đình hiện nay buộc phải có kế hoạch tài chủ yếu khi xã hội đã từng chuyển sang xu hướng không nên ăn lo mặc ấm nữa mà nên ăn ngon mặc đẹp. Ông Phương phân tích tỷ lệ đô thị hóa và tiến triển chóng mặt đã từng tạo áp lực về công việc, khiến cho vợ ông xã không có thời gian chăm sóc con cái. Hơn nữa, việc lo ngại về chỗ ở và hàng loạt mức phí sinh hoạt như sữa bỉm, giáo dục, y tế… trong bối cảnh trượt giá, khiến cho nhiều người trì hoãn và từ chối sinh con. Đơn cử, tại Hà Nội giá nhà ở, căn hộ tăng mức báo động, việc mua thường thuê đều không hề dễ thực hiện, mức phí chỗ ở rất tốn kém.

Phụ nữ còn lo sợ với thiên chức thực hiện vợ thực hiện mẹ. Họ vừa đi thực hiện vừa phải lo toàn việc nhà, gánh nặng đè vai. Họ cũng đối mặt với áp lực tâm lý và sức khỏe sau sinh, nhiều người gặp phải trầm cảm, căn bệnh tật. Ngoài ra, sự kỳ vọng của gia đình và xã hội cũng tạo áp lực lên các cặp vợ ông xã hiện nay. phụ huynh đều muốn con học trường điểm, trường quốc tế, cạnh tranh học tập, mức phí giáo dục đội lên cao khi đầu tư cho con học ngoại ngữ, kỹ năng mềm… vì sợ con tụt hậu, lo lắng cho thành quả trong tương lai của con.

“Vì vậy, họ chỉ muốn sinh một con, thậm chí lựa chọn lựa không sinh để suy giảm hàng loạt gánh nặng trên”, ông Phương nói, thêm rằng hôn nhân gia đình không còn như xưa nữa, tư duy trách nhiệm thực hiện cha thực hiện mẹ đã từng thế đổi, nhiều người trẻ ưu tiên sự nghiệp, sở thích cá nhân, sợ nuôi, sợ chăm sóc, sợ giáo dục trẻ.

Khuyến sinh rất không dễ, nên phải thế đổi

suy giảm sinh không những là vấn đề của Việt Nam mà của hàng loạt các nước trên thế giới như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản… Các nước đang thế đổi hàng loạt các chủ yếu sách nhằm khuyến khích sinh, song thực tế tới nay chưa có quốc gia nào khuyến sinh thành quả, theo ông Phương. Để tăng mức sinh, giúp cho dân số tiến triển bền vững, hai vấn đề cấp thiết đó là nên phải có chủ yếu sách hỗ trợ thực tế và thế đổi nhận thức xã hội.

“Về chủ yếu sách, nên phải có hỗ trợ tài chủ yếu, phúc lợi cho các gia đình sinh con, như trợ cấp sinh con, nhất là sinh con thứ hai, suy giảm thuế cho gia đình có con nhỏ. Hỗ trợ nhà ở, hỗ trợ vay mua nhà ưu đãi cho gia đình có con nhỏ”, ông Phương nói.

Cùng quan niệm này, GS Nguyễn Thiện Nhân cho rằng Việt Nam nên có lộ trình chuyển đổi từ “lương tối thiểu” sang “lương đủ sống tối thiểu” để một cặp vợ ông xã đi thực hiện đủ tiền nuôi hai con. Dẫn chứng từ tham khảo tại TP HCM, ông cho thấy một gia đình có hai con nên thu nhập tối thiểu 20-21 triệu đồng/tháng để giữ cuộc sống. Tức là trung bình vợ hoặc ông xã phải có thu nhập trên 10 triệu đồng/tháng. Trong khi đó, mức lương tối thiểu vùng I hiện nay là 4,96 triệu đồng. “Muốn giữ gìn mức sinh, tiền lương phải tăng gấp đôi để người dân có đủ nguồn lực nuôi con. Nếu thiếu, họ sẽ không sinh con”, ông Nhân nói.

Ngoài hỗ trợ tài chủ yếu, nên tăng lên chủ yếu sách thai sản và chăm sóc trẻ như tăng thời gian nghỉ thai sản cho cả bố và mẹ. tiến triển hệ thống nhà trẻ tin cậy cao. Cải cách hệ thống giáo dục, về học hành, thi cử để suy giảm áp lực cho phụ huynh và học sinh, học hành thi cử. thế đổi chủ yếu sách lao động để hỗ trợ phụ huynh nuôi con như mô hình lao động linh hoạt, lao động từ xa…, khuyến khích doanh nghiệp bố trí nhà trẻ ngay tại nơi lao động.

Đặc biệt, nên phải thế đổi nhận thức xã hội để khuyến khích sinh con, xóa bỏ tâm lý sợ sinh con. thế đổi tư duy vai trò của nam giới, để việc nuôi dạy con cái là trách nhiệm của cả hai vợ ông xã, không thể “khoán trắng” cho người vợ, để suy giảm áp lực cho người phụ nữ.

Ngoài ra, nên định hướng giới trẻ về giá trị của gia đình và việc sinh con, để giới trẻ nhận thức việc sinh con là trách nhiệm, nghĩa vụ và quyền lợi. Vì vậy, nên giáo dục giới tính và kỹ năng thực hiện phụ huynh từ phổ thông để trẻ tư duy và có hành trang sẵn sàng bước vào hôn nhân gia đình.

Lê Nga