Ngày 27/4, Phó giáo sư Đinh Ngọc Sơn, Trưởng khoa tiểu phẫu Cột sống, trung tâm y tế Việt Đức, chứng tỏ gù vẹo cột sống là căn bệnh tương đối thường thấy hiện nay, tỷ lệ trẻ nhỏ mắc căn bệnh 0,5-1%. khoảng tầm 80% trường hợp chưa tìm ra nguyên nhân. Số còn lại có thể do nhiễm trùng, chấn thương, ngồi lệch tư thế hoặc mắc các dị tật đốt sống từ khi còn trong bào thai (bẩm sinh).
Nếu không trị trị sớm, đặc biệt với căn bệnh gù vẹo cột sống khởi phát sớm (trước 10 tuổi), về lâu dài sẽ gây nên biến kiểu nặng cột sống và tác động nghiêm trọng tới sự tiến triển của các cơ quan nội tạng không tương tự như phổi, gây nên ra thiểu sản lồng ngực, phế nang, suy hô hấp, đe dọa tới sức khỏe, tính mạng. Gù vẹo nặng cũng tác động tới tim mạch, ổ bụng, đè nén các cơ quan nội tạng không tương tự. Nhẹ hơn, căn bệnh tác động thẩm mỹ, khiến cho người căn bệnh tự ti, tác động tới tiến triển tâm sinh lý.
Như bé gái 13 tuổi ở Hà Nội, được phát hiện vẹo cột sống từ 5 tuổi. Mỗi lần đi lại, chạy nhảy, con thường hay gặp phải ngã, hai chân lệch nhau, vai không cân bằng. phụ huynh đưa con đi kiểm tra song tuổi nhỏ nên bác sĩ yêu cầu theo dõi, chưa can thiệp. Trong 3 năm đại dịch Covid-19 không đi kiểm tra, tình trạng cong vẹo của trẻ tiến triển rất nhanh, mỗi năm thêm hơn 10 độ.
Lần này, kiểm tra tại trung tâm y tế Việt Đức, kết quả đo đường cong ngực, độ xoay cột sống, hình ảnh chụp phim cho xuất hiện trẻ gặp phải vẹo cột sống tới gần 85 độ. Căn căn bệnh khiến cho cột sống của bé biến kiểu, dính đốt sống do nguyên nhân bẩm sinh; vai trái thấp hơn hẳn vai phải; bướu sườn, vùng thắt lưng nhìn rõ khi cúi xuống trước; đốt sống xoay 30 độ.
“Đáng tiếc là căn bệnh nhi từng qua thời kỳ vàng can thiệp. Nếu căn bệnh được phát hiện trước khi dậy thì, góc vẹo chưa nhiều (dưới 60 độ), có thể sử dụng nhiều liệu pháp can thiệp như chỉnh hình, nẹp tăng trưởng kiểm soát đường cong khống chế độ nặng của cong vẹo”, bác sĩ Sơn nói.
Nay, không những có góc vẹo cứng, cột sống biến kiểu, bé còn có nhiều căn bệnh mối quan hệ như thông liên nhĩ, phổi phải xẹp tác động tác dụng hô hấp, rối loạn thông khí nặng. Để tiểu phẫu cho trẻ, các chuyên gia cần phải nhận xét, hội chẩn rất kỹ bởi là ca đại phẫu phức tạp, không dễ dàng khăn.
Bác sĩ Sơn (trái) thăm kiểm tra cho một trẻ mác gù vẹo cột sống. Ảnh: Mạnh Thắng
Thực tế, không phải trường hợp cong vẹo cột sống nào cũng phải mổ. các chuyên gia sẽ Tùy thuộc vào nhiều yếu tố như tuổi, tình trạng cong vẹo, nguyên nhân để có chỉ định phù hợp như mặc áo nẹp chỉnh hình, tập luyện, bó bột thường hay tiểu phẫu… Vì vậy, phát hiện gù vẹo sớm, điều trị sớm có ý nghĩa quan trọng, góp phần ngăn chặn và không nên những tác hại trầm trọng.
Phát hiện sớm dấu hiệu trẻ cong vẹo cột sống không quá không dễ dàng, nhất là khi trẻ biết ngồi, đi. Người lớn chỉ cần phải quan sát hai vai trẻ xem cân bằng thường hay không. Quan sát thân người có thẳng trục thường hay không, có dáng chữ S, chữ C; hai bên hông, hai tay, hai chân (khi bước đi) có gặp phải lệch không.
Phương pháp Adam được sử dụng để sàng lọc trường hợp gặp phải cong vẹo cột sống học đường. Cụ thể, trẻ đứng thẳng, cúi từ từ về phía trước, hai tay đặt đầu gối. thông thường hai vai sẽ cân xứng, nếu gặp phải vẹo cột sống thì một bên vai sẽ nhô cao hơn, bên đối diện thấp xuống, xuất hiện bướu gồ vùng vùng thắt lưng.
Theo bác sĩ Sơn, dấu hiệu nhận biết tương đối rõ, nhưng mà nhiều trẻ được phát hiện căn bệnh muộn, có tác hại. Nhằm giúp cho người dân biết cách phát hiện sớm và điều trị căn bệnh lý gù vẹo cột sống, bác sĩ trung tâm y tế Việt Đức sẽ kiểm tra miễn phí vào ngày 10-11/5, đăng ký kiểm tra qua tổng đài 19001902.
Lê Nga
