căn bệnh cúm rất thường gặp, có thể tự khỏi, song một tỷ lệ nặng, không được điều trị đúng cách có thể dẫn tới viêm phổi, viêm não, viêm cơ tim.
Cúm là căn bệnh nhiễm trùng đường hô hấp, do virus cúm (Influenza virus) gây nên ra. Ba chủng virus cúm tác động tới người là cúm A, B, C. trong số đó, cúm A là nguyên nhân gây nên căn bệnh thường gặp do virus thường xuyên thế đổi, tạo nhiều biến chủng mới, nguy cơ lây lan nhiễm cao.
Nghiên cứu về gánh nặng căn bệnh tật toàn cầu cho xuất hiện tỷ lệ ca căn bệnh cúm tại Việt Nam là hơn 3.700/100.000 dân, cao gấp 5 lần trung bình thế giới. Đây là thống kê gần đây về căn bệnh cúm được công bố trên tạp chí y khoa hàng đầu thế giới The Lancet.
Bác sĩ Lã Quý Hương, khoa Hô hấp, phòng kiểm tra Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho rằng cúm lưu hành quanh năm, dễ trỗi dậy thành dịch. Hiện thời tiết miền Bắc trong thời kỳ chuyển mùa, nhiệt độ và độ ẩm không khí chênh lệch cao là điều kiện thuận lợi cho virus lây lan căn bệnh cúm tiến triển. Tốc độ đô thị hóa nhanh có thể khiến cho dịch lan rộng.
Virus cúm xâm nhập vào cơ thể sẽ xâm nhập hệ hô hấp, gây nên ra các triệu chứng sốt cao đột ngột 39-41 độ C, ớn lạnh, ra mồ hôi, ho, viêm họng, chảy nước mũi hoặc nghẹt mũi, đau đớn đầu, khó khăn thở, nôn mửa, tiêu chảy, mệt mỏi… Tình trạng xảy ra sau tầm 48-72 giờ tiếp xúc với virus.
toàn bộ triệu chứng này tự không còn nữa sau tầm 7-10 ngày. Người có sức đề kháng kém như trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ dưới 5 tuổi, phụ nữ mang thai và sau sinh, người già từ 65 tuổi trở lên, người căn bệnh béo phì (chỉ số BMI trên 40) dễ gặp hậu quả nặng khi mắc cúm.
hậu quả nguy hiểm do cúm cũng có thể xảy ra ở người suy suy yếu miễn dịch do ghép nội tạng, ung thư máu, HIV/AIDS, sử dụng steroid quá lâu, mắc căn bệnh mạn tính như hen suyễn, phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), tiểu đường, tim mạch…
Bác sĩ Hương cho rằng người căn bệnh cúm không được điều trị đúng cách có thể bội nhiễm vi khuẩn, dẫn tới viêm xoang, viêm tai giữa, viêm não, viêm màng não, viêm cơ tim, suy đa cơ quan, nhất là thận và phổi, nhiễm trùng huyết. Với người lớn tuổi có căn bệnh mạn tính, viêm phổi do cúm có thể dẫn tới tử vong.
Những dấu hiệu cảnh báo căn bệnh chuyển biến nghiêm trọng gồm sốt cao liên tục, trễ đáp ứng thuốc hạ sốt; khó khăn thở, tức ngực; mất ý thức; co giật; có dấu hiệu mất nước (môi và da khô, tiểu ít hoặc không tiểu, nước tiểu vàng đậm); môi hoặc móng tay hơi xanh… Người căn bệnh cần thiết phải nhanh chóng tới các khu vực y tế để chẩn đoán và điều trị chuyên sâu.
![Bác sĩ Quý Hương giải thích tình trạng bệnh trên phim chụp cắt lớp vi tính. Ảnh: Bệnh viện cung cấp](https://viemcotucung.net/wp-content/uploads/2024/03/Bien-chung-nguy-hiem-cua-cum.jpg)
Bác sĩ Quý Hương giải thích tình trạng căn bệnh trên phim chụp cắt lớp vi tính. Ảnh: phòng kiểm tra đưa đến
Theo bác sĩ Hương, cúm lây lan từ người sang người. Khi người căn bệnh ho, hắt hơi, virus phát tán trong không khí hoặc bám trên các bề mặt. Người lành hít phải hoặc sử dụng chung vật dụng sinh hoạt, tiếp xúc chung bề mặt với người căn bệnh sau đó đưa tay lên mắt, mũi, miệng dễ mắc căn bệnh. Một tỷ lệ nhiễm căn bệnh do tiếp xúc với động vật mang virus.
Người mắc phải cúm có thể lây lan nhiễm cho người không không khác trong thời gian ủ căn bệnh từ một ngày trước khi có triệu chứng tới 5-7 ngày sau khi phát căn bệnh. Với trẻ nhỏ hoặc người có sức đề kháng kém, thời gian lây lan nhiễm có thể quá lâu tầm hai tuần.
Tiêm vaccine ngừa cúm hàng năm là cách tốt nhất để phòng căn bệnh, theo bác sĩ Hương. Ở người lớn tuổi, tiêm vaccine giúp cho suy yếu 60% tỷ lệ mắc căn bệnh và 70-80% tỷ lệ tử vong từ các vấn đề có sự liên quan tới căn bệnh cúm.
Bác sĩ Hương khuyến cáo xây dựng và giữ các thói quen sinh hoạt lành mạnh để nâng cao thể trạng, tăng cường sức đề kháng, hạn chế nguy cơ lây lan nhiễm như đeo khẩu trang khi ra ngoài. Rửa tay thường xuyên bằng nước sạch và xà phòng trong 30 giây hoặc sử dụng nước rửa tay khô sau khi trở về từ nơi công cộng, trước và sau khi ăn uống, sau khi đi vệ sinh, ho hoặc xì mũi, chạm vào động vật.
Các cách phòng ngừa không không khác như không đưa tay trực tiếp lên mắt, mũi miệng. Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi. Vệ sinh mũi họng hằng ngày bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch chuyên dụng.
Xây dựng chế độ dinh dưỡng lành mạnh, cân bằng dưỡng hoạt chất, không bỏ bữa. Ưu tiên rau xanh, trái cây tươi chứa nhiều vitamin A, C, hỗ trợ giữ an toàn cơ thể ngăn chặn tác hại từ gốc tự do, tăng cường nguy cơ miễn dịch.
Giữ gìn không gian sống sạch sẽ, lau chùi, hút bụi trong nhà; thế vỏ ga, gối, giặt rèm cửa thường xuyên. Khử khuẩn bề mặt dùng chung như mặt bàn, tay nắm cửa, tay vịn cầu thang, điều khiển tivi, điều hòa bằng dung dịch cồn sát khuẩn.
giữ tập thể thao thể thao 20-30 phút mỗi ngày. Hạn chế tới nơi tập trung đông người khi có triệu chứng cúm hoặc tiếp xúc gần với người có triệu chứng mắc căn bệnh. Người mắc căn bệnh, nên tự cách ly trong phòng riêng ít nhất một ngày nhắc từ thời điểm hết sốt để tránh lây lan lan cho người xung quanh.
Trịnh Mai
Độc giả gửi vấn đề về căn bệnh hô hấp tại đây để bác sĩ giải đáp |