Hút thuốc lá 20 năm, tắc hẹp ba nhánh mao mạch tim

Anh Trung được phát hiện hẹp động mạch vành phải, tắc hoàn toàn động mạch liên thất trước do xơ vữa năm 2023, đã từng đặt stent nong mạch vành phải, tiếp tục điều trị bằng thuốc. Một tháng trước, anh đau đớn ngực, GS.TS.BS Võ Thành Nhân, Giám đốc Trung tâm Tim mạch Can thiệp, trung tâm y tế Đa khoa Tâm Anh TP HCM, chỉ định chụp mạch vành, kết quả xác định toàn bộ mạch vành trái gồm động mạch mũ và động mạch liên thất trước tắc hoàn toàn. Nguồn cung máu cho tim chỉ tới từ động mạch vành phải nên cơ tim có dấu hiệu thiếu máu nuôi, nguy cơ suy tim rất cao.

“Mới ngoài 40 tuổi đã từng tắc hẹp cả ba mao mạch nuôi tim do mảng xơ vữa là ít gặp”, GS Nhân nói, thêm rằng nguyên nhân có thể do anh Trung hút thuốc lá nhiều năm.

Nếu không nong mạch sớm, mạch vành phải tái hẹp sẽ chặn toàn bộ dòng máu tới tim, anh Trung nguy cơ nhồi máu cơ tim, đột tử. Tuy nhiên đoạn hẹp ở động mạch mũ của người căn bệnh quá nhỏ (1,5 mm), trong khi đường kính stent nhỏ nhất là 2 mm nên không thể can thiệp nhánh mũ. Bác sĩ nong lại nhánh liên thất trước cho người căn bệnh. GS Nhân cho thường hay trước đây khó khăn có thể tái thông nhánh này bằng chụp mao mạch cản quang. Nhược điểm của kỹ thuật này là sự ông xã lấp hình ảnh và độ phân giải thấp, tiến hành cho nhận xét tổn thương gặp những hạn chế, gây nên khó khăn khăn nhất định cho quá trình luồn dây dẫn cũng như lựa chọn stent kích thước phù hợp.

Để khắc phục, sau khi đi qua được chỗ tắc, bác sĩ phối hợp kỹ thuật chụp cắt lớp kết quang nội mạch (OCT). Với độ phân giải lớn (phóng to ảnh mao mạch gấp 10 lần so với kỹ thuật siêu âm trong lòng mạch vành IVUS), OCT giúp cho hiển thị chi tiết các lớp mô trong thành động mạch vành. Bác sĩ nhìn xuất hiện chi tiết mảng xơ vữa, lựa chọn dây dẫn, bóng nong, stent với kích thước chuẩn xác và kỹ thuật can thiệp phù hợp nhất.

Êkíp khơi thông được dòng chảy qua động mạch liên thất trước thành tựu sau ba giờ. Sau can thiệp với sự hỗ trợ của OCT, stent nở tốt, áp sát thành mạch, không bóc tách ở hai đầu stent. Anh Trung hết đau đớn ngực, phục hồi nhanh, xuất viện ngay hôm sau.

BS.CKII Nguyễn Văn Dương, Trung tâm Tim mạch Can thiệp, trung tâm y tế Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho thấy căn bệnh mạch vành (tình trạng hẹp một hoặc nhiều nhánh mao mạch nuôi tim) thường gặp ở lứa tuổi trên 50, nay có xu hướng trẻ hóa, có người căn bệnh chưa tới 30 tuổi. Nguyên nhân do người trẻ thường giữ thói quen không tốt như thức khuya, stress, béo phì, ít vận động, chế độ ăn nhiều cholesterol xấu, hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia, sử dụng dinh dưỡng kích thích, không kiểm soát tốt căn bệnh nền…

Ở người lớn tuổi, căn bệnh mạch vành tiến triển theo thời gian, gây nên hẹp nhiều nhánh mạch vành, tới khi mảng xơ vữa lấp đầy lòng mạch thì dẫn tới cơn nhồi máu cơ tim cấp. Phần lớn người trẻ gặp phải nhồi máu cơ tim là do huyết khối gây nên tắc cấp một nhánh mạch vành, theo bác sĩ Dương.

Để phòng tránh căn bệnh, các chuyên gia khuyến cáo không hút thuốc lá, không uống nhiều rượu bia, có chế độ ăn tốt cho tim, tập thể thao thường xuyên, tránh thừa cân béo phì, kiểm soát tốt các căn bệnh nền như tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, đái tháo đường… Người có các yếu tố nguy cơ như trên nên đi kiểm tra sức khỏe định kỳ nhằm phát hiện căn bệnh sớm.

Thu Hà

* Tên người căn bệnh đã từng được thế đổi