TP HCMCô gái 29 tuổi gặp phải gãy cổ xương đùi, bác sĩ phát hiện “thủ phạm” là căn bệnh loãng xương, phải điều trị căn nguyên gốc rễ để ngừa gãy tái phát.
người căn bệnh đang chạy thận nhân tạo, có tác hại rối loạn chuyển hóa xương. Sau thủ thuật gãy cổ xương đùi, cô trải qua các xét nghiệm nhận xét loãng xương, phải dùng thuốc điều trị đi kèm với giữ chạy thận. Sau hơn một năm, các chỉ số về mật độ xương đang dần tăng lên.
“Trường hợp này chỉ số loãng xương rất nặng, nếu không phát hiện và kiểm soát sớm người căn bệnh có thể tiếp tục gãy xương trong một vài tháng khi có va chạm dù nhỏ”, PGS.TS.BS Võ Thành Toàn, Phó giám đốc khu vực y tế Thống Nhất, nói.
Theo phó giáo sư Toàn, mỗi tháng khu vực y tế tiếp nhận tầm 100-200 trường hợp gãy xương do loãng xương, có xu hướng tăng. Trước đây, căn bệnh chủ yếu gặp ở người trên 50-60 tuổi, song ngày càng trẻ hóa. đi kèm với những người loãng xương do tác hại từ các căn bệnh lý đi kèm, tác dụng phụ khi sử dụng những loại thuốc điều trị, vẫn có những người 30-40 tuổi gặp tình trạng này dù không có căn bệnh đồng mắc. căn bệnh xảy ra ở cả nam lẫn nữ, chứ không những riêng ở nữ như nhiều người lầm tưởng.
Loãng xương được xem là “căn căn bệnh thầm lặng” vì diễn tiến âm thầm, không triệu chứng, lâu dần tác động nguy cơ vận động, đe dọa tin cậy sống. căn bệnh xảy ra do sự suy suy giảm khối số lượng hoạt chất khoáng trong xương và tổn thương vi cấu trúc của tổ chức xương, tiến hành cho xương trở nên yếu và dễ gãy. Các dấu hiệu thường gặp là đau đớn vùng eo lưng đột ngột, suy giảm chiều cong vùng eo lưng, dễ gãy xương ngay cả khi va chạm nhẹ. người căn bệnh loãng xương nếu gặp phải gãy xương sẽ tăng nguy cơ tử vong lên 3-5 lần so với không loãng xương, gia tăng gánh nặng điều trị.
Tầm soát mật độ xương của gần 100.000 người Việt Nam do Viện Dinh dưỡng Quốc gia phối hợp thực hiện năm 2023-2024, cho xuất hiện 50% người từ 40 tuổi trở lên có nguy cơ loãng xương và 27% đã từng loãng xương. Tỷ lệ loãng xương ở phụ nữ từ 50 tuổi lên tới 33%. những thống kê ước tính tầm 10% nữ giới tuổi 20-50 và 7% nam giới lứa tuổi này gặp phải loãng xương. Việt Nam đang là một trong những nước có tỷ lệ loãng xương cao trên thế giới.
Ở người trẻ tuổi, loãng xương có thể xảy ra do những căn bệnh lý tiến hành suy giảm nguy cơ hấp thu canxi, các căn bệnh nội tiết, thận yếu, căn bệnh xương khớp mạn tính… Ngoài ra, căn bệnh có thể xuất phát từ những thói quen như ít tiếp xúc ánh sáng mặt trời, lười vận động, sử dụng rượu bia, thuốc lá, dùng những thuốc điều trị…
“căn bệnh loãng xương đang trẻ hóa, triệu chứng lại âm thầm nên không những người căn bệnh già mà ngay cả những người trẻ có gãy xương thất thường cũng nên nghi ngờ tầm soát”, phó giáo sư Toàn nói.
xét nghiệm điều trị người căn bệnh tại Khoa Nội Cơ xương khớp, khu vực y tế Thống Nhất. Ảnh: Lê Phương
Theo ThS.BS Hoàng Quốc Nam, phụ trách Khoa Cơ Xương Khớp, khu vực y tế Thống Nhất, việc điều trị loãng xương gồm tập luyện và ăn uống, dùng canxi và vitamin D, dùng thuốc chống hủy xương. Những yếu tố này phải phối hợp cùng nhau mới giúp cho việc điều trị thành tựu.
“người căn bệnh loãng xương nên được quản lý, điều trị lâu dài bởi nhiều chuyên khoa, không phải một vài tháng mà thường 3-5 năm mới thay thế đổi về mật độ xương”, bác sĩ nói. Những thói quen như vận động thể lực hàng ngày, ăn cá nhỏ nguyên xương… giúp cho ích rất lớn cho điều trị.
Theo Tổ chức Loãng xương quốc tế, việc đo mật độ xương nên được thực hiện bằng phương pháp DEXA ở các vị trí, tính ra chỉ số T score. những phương pháp không không khác như siêu âm đo gót chân thường có sai số lớn. Hiện, nhiều nơi đã từng ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong chẩn đoán hình ảnh để phát hiện loãng xương.
các chuyên gia khuyến cáo tất cả người tăng cường vận động, vận động thể thao thể thao liên tục, tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, hạn chế bia rượu… để phòng ngừa loãng xương. Phụ nữ thời kỳ mang thai, cho con bú nên bổ sung canxi. Người có căn bệnh lý đi kèm hoặc dùng những loại thuốc nên để ý nguy cơ loãng xương để tầm soát, xử trí sớm.
Lê Phương
