Mề đay là tình trạng phát ban da, dấu hiệu dưới loại các vết sưng hoặc sần đỏ gây nên ngứa ngáy, không dễ chịu hoặc đau đớn đớn.
Nổi mề đay còn gọi là mày đay, có thể tác động tới bất kỳ ai, bất nói tuổi tác thường giới tính. Chúng có thể xuất hiện thường xuyên và nếu để lâu trong nhiều tháng hoặc nhiều năm.
Triệu chứng
Mề đay có thể xuất hiện ở nhiều vị trí không tương tự nhau trên cơ thể.
Nổi mề đay dễ mắc phải nhầm lẫn với các tình trạng không tương tự tuy vậy có những tính dễ nhận biết gồm:
- Các nốt sần hoặc vết sưng màu đỏ, thỉnh thoảng cùng với màu da, có viền rõ ràng, thường hết trong vòng một ngày.
- Chúng xuất hiện riêng lẻ hoặc tập trung lại với nhau, bao phủ một vùng rộng hơn.
- ngứa ngáy và sưng xung quanh các nốt sần hoặc vết sưng.
- thỉnh thoảng cảm giác đau đớn hoặc châm chích tại vị trí các nốt sần hoặc vết sưng.
Tình trạng nổi mề đay nếu để lâu trong 6 tuần hoặc lâu hơn là mạn tính, cần phải đi kiểm tra sớm.
Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ
Dù mề đay có thể có nhiều nguyên nhân tuy vậy đều bắt đầu khi các tế bào miễn dịch trong cơ thể (gọi là tế bào mast) được kích hoạt. Trong nhiều trường hợp, các tế bào mast này giải phóng một dinh dưỡng hóa học gọi là histamine có thể gây nên sưng, ngứa ngáy và đỏ.
Nguyên nhân gây nên ra nổi mề đay có thể phân biệt bằng phản ứng dị ứng và phản ứng không dị ứng.
Phản ứng dị ứng
Theo Viện Da liễu Mỹ, các dinh dưỡng gây nên dị ứng gây nên nổi mề đay gồm thực phẩm, thuốc men, vết cắn và đốt của côn trùng, phấn hoa, động vật, chạm vào thứ gì gây nên dị ứng, thậm chí cả thuốc tiêm dị ứng.
Phản ứng không dị ứng
Mề đay cũng có thể do các nguyên nhân không tương tự ngoài dị ứng như lo lắng, mặc quần áo chật, tập thể dục thể thao, ốm đau đớn hoặc nhiễm trùng. Mề đay cũng tiến triển do tiếp xúc quá nhiều với nhiệt độ nóng, lạnh hoặc kích ứng do toát mồ hôi quá nhiều.
Chẩn đoán
Bác sĩ có thể đề nghị xét nghiệm máu và xét nghiệm da bổ sung để xác định xem có vấn đề tiềm ẩn hoặc nguyên nhân gây nên phát ban thường không. Một tỷ lệ phát ban nếu để lâu có thể cần phải sinh thiết da để xác định nguyên nhân. Nếu nguyên nhân gây nên phát ban được xác định rõ ràng từ trước như tác nhân gây nên dị ứng, người chứng bệnh có thể không cần phải xét nghiệm thêm.
Điều trị
Phần lớn các trường hợp phát ban tự khỏi. Mề đay riêng lẻ thường không còn nữa trong vòng tầm khoảng một ngày, những tái phát trong vòng vài tuần.
Trường hợp nhẹ không mối liên quan tới dị ứng hoặc các tình trạng sức khỏe không tương tự, những cách giảm sút nhẹ tạm thời gồm:
- Uống thuốc kháng histamin.
- Tránh gây nên kích ứng vùng da đó.
- Tránh nước nóng vì nhiệt cao có thể tiến hành trầm trọng thêm tình trạng nổi mề đay.
- Tắm nước mát hoặc nước nóng với bột yến mạch loại keo hoặc baking soda.
Phòng ngừa
Những thay thế đổi đơn giản trong thói quen sinh hoạt có thể giúp cho phòng ngừa nổi mề đay tái phát trong tương lai. Nếu người chứng bệnh biết mắc phải dị ứng và biết tác nhân gây nên ra, bác sĩ tư vấn tránh nguy cơ tiếp xúc với những yếu tố này. Tiêm phòng dị ứng là lựa lựa chọn không tương tự cũng góp phần giảm sút nguy cơ nổi mề đay trở lại.
Tránh ở những nơi có độ ẩm cao hoặc mặc quần áo bó sát cũng giúp cho ích.
tác hại
Nổi mề đay không được kiểm soát có thể gây nên ra những thay thế đổi trong giấc ngủ, hiệu suất lao động hoặc học tập và sinh hoạt hàng ngày.
Các tác hại tiềm ẩn không tương tự tuy vậy ít gặp của nổi mề đay cấp tính hoặc mạn tính gồm:
- Phù mạch.
- Sốc phản vệ (tác hại có thể xảy ra đồng thời với nổi mề đay, có thể đe dọa tính mạng).
- Lo lắng.
- Trầm cảm.
Bảo Bảo (Theo Everyday Health, Healthline)
