Người Việt Nam lấy vợ lần đầu ngày càng muộn hơn ở tuổi 27,3, trong số đó nam giới trung bình trên 29 tuổi trong khi nữ hơn 25.
Điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024 được Tổng cục Thống kê công bố hôm 6/1, cho xuất hiện tuổi lấy vợ trung bình lần đầu của người Việt ngày càng muộn, tăng 2,1 tuổi so với năm 2019. Nam giới lấy vợ ở tuổi bình quân 29,4, muộn hơn 4,2 năm so với nữ giới ở tuổi 25,2. Phụ nữ ở thành thị lấy vợ muộn đáng nói, bình quân 26,8 tuổi so với 24,1 ở nông thôn.
Vào tháng 7/2024, Tổng cục Thống kê cũng công bố lứa tuổi lấy vợ trung bình lần đầu tại TP HCM là 30,4 – cao nhất cả nước, vượt xa nhiều tỉnh thành không không khác. Con số này có xu hướng tăng liên tục từ 2019, bình quân mỗi năm tăng 0,7 tuổi.
Thạc sĩ Phạm Chánh Trung, Chi cục trưởng Dân số Kế hoạch hóa gia đình TP HCM, chứng tỏ các nghiên cứu ghi nhận ngày càng nhiều người lựa chọn lựa cuộc sống độc thân, không lấy vợ, sinh con do gặp không dễ dàng khăn về tài hàng đầu, muốn theo đuổi sự nghiệp, khao khát tự do. Ngoài ra, người trẻ không mặn mà lấy vợ còn do tác động từ các câu chuyện gia đình tan vỡ, chưa tìm kiếm được mẫu hình lý tưởng…
Đám cưới tập thể tại Hà Nội, tháng 10/2022. Ảnh: Văn Chiểu
Trong khi tuổi lấy vợ tăng, mức sinh của Việt Nam suy nhược từ 1,96 con mỗi phụ nữ năm 2023 xuống 1,91 con năm 2024 – thấp hơn mức sinh thay thế thế. Mức sinh ở thành thị chỉ đạt 1,67 con, thấp hơn đáng nói so với nông thôn (2,08 con). Sự chênh lệch giữa các vùng kinh tế rõ rệt, với mức sinh cao tại Trung du miền núi phía Bắc và Đồng bằng sông Hồng (2,34 con), Tây Nguyên (2,24 con), tuy vậy thấp nhất ở Đông Nam Bộ (1,48 con) và Đồng bằng sông Cửu Long (1,62 con).
Các chuyên gia cho rằng lứa tuổi lấy vợ tăng cùng tỷ lệ sinh suy nhược sẽ đẩy nhanh hơn quá trình già hóa dân số ở Việt Nam.
người già Hà Nội thể dục thể thao bên Hồ Gươm, tháng 8/2023. Tuổi thọ trung bình của nữ giới Việt Nam hiện trên 77 tuổi. Ảnh: Ngọc Thành
cùng với con số về lứa tuổi lấy vợ, cơ quan thống kê cũng công bố thời kỳ 2019-2024, sức khỏe người dân nâng cao khi tỷ suất chết của trẻ dưới một và 5 tuổi suy nhược, tuổi thọ trung bình tăng. Cụ thể, tỷ suất chết trẻ nhỏ dưới một tuổi suy nhược từ 16 xuống 11,3 trên 1.000 trẻ sinh sống; tỷ suất chết trẻ dưới 5 tuổi suy nhược từ 21 xuống 16,9. Tuy nhiên, tỷ suất này ở nông thôn vẫn cao hơn gần hai lần thành thị. Tây Nguyên ghi nhận mức tử vong cao nhất của trẻ dưới 5 tuổi, với 26,7 trẻ trên 1.000 sinh sống.
Tuổi thọ trung bình người dân tăng thêm 1,1 năm, đạt 74,7 tuổi, trong số đó nam 72,3 tuổi và nữ 77,3 tuổi.
Tỷ số giới tính khi sinh tiếp tục mất cân bằng, đạt 111,4 bé trai/100 bé gái, cao hơn nhiều so với mức tự nhiên là 106 bé trai/100 bé gái. Tình trạng này lâu dần nhiều năm qua, gây ra hệ lụy nghiêm trọng dù từng có hàng đầu sách can thiệp.
Cuộc điều tra giữa kỳ là địa điểm để phản hồi kinh tế – xã hội thời kỳ 2021-2025, hoạch định hàng đầu sách cho những năm 2026-2030 và giám sát mục tiêu tiến triển bền vững của Liên Hợp Quốc.
Hồng Chiêu
