Ngủ trưa giúp cho tăng cường sự tỉnh táo và hiệu suất lao động, song nếu thực hiện không đúng cách có thể gây ra không dễ dàng vào giấc lúc buổi tối.
Theo Talar Moukhtarian, trợ lý giáo sư về sức khỏe tâm thần tại Trường Y khoa Warwick, ngủ trưa từ lâu từng được xem là một cách hữu hiệu để tăng cường sự tỉnh táo, tăng cao tâm trạng, tăng cường trí nhớ và nâng cao năng suất. Tuy nhiên, với một vài người, ngủ trưa có thể tác động tiêu cực tới giấc ngủ buổi tối.
“Ngủ trưa không khác như một con dao hai lưỡi. Thực hiện đúng cách có thể giúp cho não bộ tái tạo năng số lượng, tăng cao sự tập trung và hỗ trợ sức khỏe tinh thần và thể dinh dưỡng. Thực hiện sai có thể gây ra cảm giác lờ đờ, mất phương hướng và tác động tới giấc ngủ buổi tối”, bà Moukhtarian nhấn mạnh.
Phần lớn tất cả người cảm xuất hiện mệt mỏi tự nhiên vào khoảng tầm đầu giờ chiều, thường từ 13h tới 16h. Điều này không những do bữa trưa quá no, mà còn mối quan hệ tới nhịp sinh học – đồng hồ sinh học bên trong cơ thể tạo ra các chu kỳ thức và mệt mỏi suốt cả ngày.
“Sự uể oải vào đầu giờ chiều là một phần của nhịp sinh học này, đó là nguyên do tại sao nhiều người cảm xuất hiện buồn ngủ vào thời điểm đó”, bà Moukhtarian giải thích.
Các nghiên cứu cho xuất hiện giấc ngủ ngắn trong thời điểm này, đặc biệt khi tiếp xúc với ánh sáng mạnh sau đó, có thể giúp cho suy giảm mệt mỏi, tăng cường sự tỉnh táo và tăng cao nguy cơ nhận thức mà không thực hiện gián đoạn giấc ngủ buổi tối. Những “giấc ngủ ngắn tăng lực” này giúp cho não được nghỉ ngơi mà không đi vào giấc ngủ sâu, giúp cho bạn đơn giản thức dậy với cảm giác tỉnh táo.
Tuy nhiên, theo bà Moukhtarian, nếu ngủ trưa quá lâu, người ngủ có thể rơi vào trạng thái “quán tính giấc ngủ”, cảm giác lờ đờ và mất phương hướng khi thức dậy.
“Khi giấc ngủ trưa quá lâu hơn 30 phút, não bộ chuyển sang giấc ngủ sóng trễ, thực hiện cho việc thức dậy trở nên không dễ dàng khăn hơn nhiều. Thức dậy từ giấc ngủ sâu có thể thực hiện cho tất cả người cảm xuất hiện uể oải tới một giờ sau đó”, bà cho thấy.
Điều này đặc biệt cần phải thiết với những người thực hiện công việc yêu cầu sự tập trung cao, ví như vận hành máy móc hoặc đưa ra quyết định quan trọng. Ngủ trưa quá muộn trong ngày có thể thực hiện suy giảm “áp lực giấc ngủ tích tụ”, cơ chế tự nhiên thúc đẩy giấc ngủ vào buổi tối, thực hiện cho việc ngủ vào buổi tối trở nên không dễ dàng khăn hơn.
Một người phụ nữ đang ngủ trưa. Ảnh: Pexel
với một vài người, ngủ trưa là điều cần phải thiết. Những người lao động theo ca thường xuyên gặp phải tình trạng giấc ngủ gặp phải phân mảnh do lịch trình không đều, và một giấc ngủ ngắn trước ca đêm có thể giúp cho họ giữ sự tỉnh táo, suy giảm nguy cơ sai sót và tai nạn. Tương tự, những người không thể ngủ đủ giấc vào buổi tối do công việc hoặc trách nhiệm cá nhân có thể hưởng lợi từ giấc ngủ ngắn để bù đắp sự thiếu hụt giấc ngủ.
Tuy nhiên, bà Moukhtarian lưu ý ngủ trưa nhiều thế vì tăng cao giấc ngủ buổi tối chỉ là giải pháp tạm thời, không phải phương án lâu dài. Những người mắc chứng mất ngủ mạn tính thường được khuyến cáo tránh ngủ trưa hoàn toàn, vì giấc ngủ ban ngày có thể thực hiện suy giảm động lực ngủ vào buổi tối của họ.
một vài người sử dụng ngủ trưa như một công cụ nâng cao hiệu suất. Vận động viên thường phối hợp ngủ trưa vào lịch trình tập luyện để tăng tốc độ phục hồi cơ bắp và tăng cao các thông số mối quan hệ tới thể thao như thời gian phản ứng và sức bền.
“Nghiên cứu cũng cho xuất hiện những người thực hiện công việc đòi hỏi sự tập trung cao, ví như nhân viên y tế và phi hành đoàn, có thể giữ sự tỉnh táo và suy giảm sai lầm do mệt mỏi nhờ vào những giấc ngủ ngắn có kế hoạch”, bà Moukhtarian cho thấy.
Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) từng phát hiện, một giấc ngủ ngắn quá lâu 26 phút có thể tăng cao hiệu suất lao động của nhân viên vận hành chuyến bay đường dài lên 34% và sự tỉnh táo lên 54%.
Theo bà Moukhtarian, để ngủ trưa hữu hiệu, thời gian và môi trường rất quan trọng. “Giữ giấc ngủ ngắn trong khoảng tầm 10-20 phút giúp cho ngăn ngừa cảm giác lờ đờ. Thời gian lý tưởng là trước 14h, vì ngủ trưa quá muộn có thể thực hiện gián đoạn nhịp sinh học tự nhiên của cơ thể”, bà khuyến nghị.
Những giấc ngủ trưa hữu hiệu thường tiếp diễn trong môi trường mát mẻ, tối và yên tĩnh, tương tự điều kiện ngủ buổi tối. thiết gặp phải như bịt mắt và tai nghe chống ồn có thể giúp cho tăng cao tin cậy giấc ngủ trưa, đặc biệt với những người ngủ trong môi trường nhiều ánh sáng hoặc tiếng ồn.
Mặc dù có nhiều lợi ích, ngủ trưa không phù hợp với tất cả tất cả người. Theo bà Moukhtarian, tuổi tác, thói quen sống và tình trạng giấc ngủ có thể tác động tới việc ngủ trưa có mang lại lợi ích thường hay không. “Một giấc ngủ trưa hữu hiệu cần phải có chiến lược, biết khi nào, như thế nào và có thực sự cần phải thiết thường hay không”, bà nhấn mạnh.
với một vài người, ngủ trưa giúp cho tăng cao sự tập trung và tăng cường năng số lượng. Tuy nhiên, với những người không không khác, nó có thể gây ra gián đoạn giấc ngủ buổi tối. Điều quan trọng là theo dõi tác động của giấc ngủ ngắn với tin cậy giấc ngủ tổng thể.
“Nếu được thực hiện đúng cách, ngủ trưa có thể trở thành một công cụ hữu ích. Nếu thực hiện không đúng, nó có thể là nguyên nhân thực hiện cho bạn thức trắng vào buổi tối”, bà Moukhtarian kết luận.
Thục Linh (Theo Conversation)
