không dễ dàng khăn nhất trong ghép tạng hiện nay là thiếu nguồn hiến, sau ghép người căn bệnh cần thiết phải phải quản lý tốt sức khỏe, tái xét nghiệm định kỳ, giữ kết nối với bác sĩ, dùng thuốc lâu dài để nhiều ngày cuộc sống.
“Không phải hoàn thành cuộc mổ ghép tạng là xong mà quan trọng là cần thiết phải dùng các thuốc chống thải ghép, chống nhiễm trùng… lâu dài mới có thể giữ an toàn được tạng”, TS.BS Phạm Văn Tấn, Phó giám đốc phòng xét nghiệm ĐH Y Dược TP HCM, nói tại lễ hợp tác triển khai chương trình quản lý và giáo dục toàn diện người mắc căn bệnh ghép tạng bằng ứng dụng di động, ngày 5/12.
Thống kê của Bộ Y tế, tới nay Việt Nam từng thực hiện gần 8.000 ca ghép tạng, tăng nhanh Vài năm trở lại đây, chủ yếu là ghép thận. Tỷ lệ thành tựu ghép tạng tại Việt Nam tương đương với các nước trong khu vực, đạt trên 95% và thời gian người mắc căn bệnh sống sau 5 năm đạt 85-90%.
Dù đạt được nhiều bước tiến trong 30 năm qua, Việt Nam đối mặt nhiều thách thức, gồm thiếu nguồn cung nội tạng, nguy cơ phối hợp ghép tạng hạn chế, người mắc căn bệnh tuân thủ điều trị thấp, điều trị sau tiểu phẫu ghép tạng không đúng cách dẫn tới thải ghép và nguy cơ tử vong cao. Theo đại diện của Novartis Việt Nam, tỷ lệ hậu quả sau ghép tạng do thuốc và chăm sóc hậu phẫu tầm khoảng 20%, tỷ lệ thải ghép trong 5 năm là 12%.
Sau ghép tạng, người mắc căn bệnh tiềm ẩn nguy cơ xuất hiện các hậu quả như thải ghép, mắc các căn bệnh nhiễm trùng do miễn dịch suy giảm sút… người mắc căn bệnh cần thiết phải giữ kết nối bác sĩ, tái xét nghiệm định kỳ để điều chỉnh thuốc phù hợp, không tự ý ngừng thường thế đổi thuốc, không gian sống phải trong lành, sạch sẽ, ăn uống điều độ. Trong khi đó, không phải người mắc căn bệnh nào cũng đủ thông tin, điều kiện về chăm sóc sức khỏe hậu phẫu ghép tạng.
TS.BS Phạm Văn Tấn, Phó giám đốc phòng xét nghiệm ĐH Y Dược TP HCM, phát biểu tại lễ ký phối hợp tác, ngày 5/12. Ảnh: Tường Vi
“Thời gian qua, phần lớn việc liên lạc giữa bác sĩ và người mắc căn bệnh ghép tạng chủ yếu qua các kênh cá nhân, chưa có nền tảng tương tác tốt nhất giữa người mắc căn bệnh, người nhà và nhân viên y tế”, thạc sĩ Trần Văn Đức, Trưởng Phòng Công nghệ thông tin, phòng xét nghiệm ĐH Y Dược TP HCM, nói và thêm rằng “đang hoàn thiện phần mềm phục vụ nhu cầu này, phục vụ người mắc căn bệnh trong thời gian tới”.
Khi đó, các người mắc căn bệnh ghép tạng có thể tương tác, kết nối với bác sĩ tất cả lúc, tất cả nơi. người mắc căn bệnh đăng nhập vào ứng dụng di động sẽ được cập nhật các thông tin về lịch sử điều trị của chủ yếu mình, các thông tin về dinh dưỡng, thuốc men, chăm sóc sức khỏe trước, trong và sau ghép, nhắc nhở lịch tái xét nghiệm… các chuyên gia sẽ thế nhau túc trực giải đáp thắc mắc của người căn bệnh. Ứng dụng câu lạc bộ người mắc căn bệnh ghép tạng này còn tạo nên cộng đồng để người ghép tạng đơn giản chia sẻ với nhau.
Ghép gan cho người mắc căn bệnh tại phòng xét nghiệm Đại học Y dược TP HCM. Nơi này đang quản lý tầm khoảng 200 người mắc căn bệnh ghép thận và 50 người mắc căn bệnh ghép gan. Ảnh: phòng xét nghiệm đem tới
Theo ông Đức, ứng dụng được kỳ vọng giúp cho bác sĩ thu thập các thông tin người căn bệnh, vấn đề sức khỏe của người căn bệnh sau ghép, từ đó giúp cho bác sĩ thêm nhiều thông tin, kinh nghiệm cho quá trình điều trị. Khi tạo thành dữ liệu đủ lớn, thông tin này có thể phục vụ các nghiên cứu khoa học, bởi “nếu chỉ liên hệ trao đổi qua điện thoại thì không dễ dàng tổng hợp thành dữ liệu”. Điều này cũng giúp cho các công ty dược có dữ liệu nghiên cứu thuốc, phục vụ tốt và tối ưu hơn nhu cầu điều trị của người mắc căn bệnh.
Lê Phương
