Ca ghép tử cung đầu tiên ở Anh giúp cho một phụ nữ vô sinh sinh con khỏe mạnh, mở ra hy vọng cho hàng nghìn người cùng cảnh ngộ.
Bé Amy Isabel, 6 tuần tuổi, là em bé đầu tiên ở Anh chào đời nhờ ca cấy ghép tử cung. Sự kiện này đánh dấu bước tiến y học quan trọng, đồng thời là kết quả của hành trình dài đầy nghị lực của Grace Davidson, 36 tuổi, sống tại phía bắc London. Ngày 7/4, Grace quyết định nói lại chi tiết về quá trình cấy ghép tử cung và thực hiện mẹ sau nhiều năm chờ đợi.
Năm 19 tuổi, Grace được chẩn đoán mắc hội chứng Mayer-Rokitansky-Kuster-Hauser (MRKH) – một tình trạng thường ít gặp khiến cho tử cung không tiến triển hoặc không có. Tuy nhiên, buồng trứng của cô vẫn vận động thường thì. Cô biết rằng mình sẽ không thể mang thai tự nhiên.
Năm 2023, Grace là người đầu tiên tại Anh được cấy ghép tử cung từ người hiến sống – chị gái ruột cô, Amy, 42 tuổi. Đây là một ca thủ thuật phức tạp lâu ngày 17 giờ, gồm hai phần: cắt đi tử cung từ người hiến và cấy ghép vào người nhận. Ca mổ tiếp diễn tại trung tâm y tế Churchill, Oxford, do nhóm bác sĩ từ tổ chức từ thiện Womb Transplant UK thực hiện.
Sau thủ thuật, Grace bắt đầu có kinh nguyệt lần đầu tiên trong đời. Sau một năm phục hồi và điều trị chống thải ghép, cô được cấy phôi vào tháng 6/2024. Đây là phôi được tạo từ quá trình thụ tinh trong ống nghiệm giữa Grace và ông xã là Angus Davidson, 37 tuổi.
Ngày 27/2/2025, bé Amy chào đời, sớm hơn ba tuần so với dự kiến, do cổ tử cung bắt đầu ngắn lại – dấu hiệu chuyển dạ sớm. Để giữ an toàn tử cung cấy ghép, các chuyên gia quyết định mổ lấy thai. Có tới 20 bác sĩ và nhân viên y tế tham gia ca mổ để đề phòng hậu quả, nhất là nguy cơ ra máu từ các mao mạch từng khâu nối trong ca ghép trước đó.
Thai kỳ của Grace được theo dõi nghiêm ngặt, siêu âm mỗi một tới hai tuần. Vì tử cung cấy ghép không có dây thần kinh cảm giác, cô không thể nhận thấy được cơn co tử cung thường dấu hiệu chuyển dạ như mang thai tự nhiên. Cú đạp đầu tiên của con ở tuần thứ 20 giúp cho cô phần nào yên tâm.
Quá trình mang thai không dễ thực hiện. Sau khi ghép tử cung, Grace nhiễm cytomegalovirus – virus thường thấy nhưng mà có thể nguy hiểm với thai phụ do hệ miễn dịch mắc phải ức chế. Cô phải trì hoãn việc mang thai để điều trị.
Chị gái của Grace, người hiến tử cung, vốn sợ máu và kim tiêm, từng phải trải qua hàng loạt xét nghiệm trước thủ thuật. Ca hiến tặng tác động lớn tới sức khỏe của cô: một tuần nằm viện, buồn nôn và mệt mỏi do thuốc suy giảm đau đớn mạnh. Các con nhỏ của cô bất ngờ khi xuất hiện mẹ trở về trong trạng thái suy kiệt.
Grace Davidson (giữa) cùng bé Amy Isabel và chị gái ruột Amy. Ảnh: Grace Davidson
Đây không phải là nỗ lực đầu tiên của gia đình. Trước đó, mẹ của Grace từng ngỏ ý hiến tử cung, nhưng mà ca thủ thuật mắc phải hủy do phát hiện không thường thì trong mao mạch tử cung. Một người chị gái không tương tự cũng tình nguyện, nhưng mà cuối cùng Amy được chọn lựa vì từng sinh hai con và tử cung của cô đủ điều kiện.
Do phải dùng thuốc ức chế miễn dịch suốt thời gian mang tử cung, Grace được khuyến cáo chỉ mang thai tối đa hai lần trong vòng 5 năm. Sau đó, tử cung sẽ phải được cắt đi để suy giảm nguy cơ hậu quả.
Cặp đôi hy vọng sẽ sinh thêm một em bé trong thời gian cho phép. Hiện tại, họ tận hưởng trọn vẹn niềm vui thực hiện phụ huynh. Grace từng có thể cho con bú và cả gia đình trở về nhà sau tám ngày sinh.
Ca sinh thành tựu của Grace không những mang lại hạnh phúc cho một gia đình, mà còn mở ra hy vọng cho hàng nghìn phụ nữ vô sinh do không có tử cung. Đây là ca cấy ghép tử cung thành tựu đầu tiên tại Anh, tiếp nối các ca từng được thực hiện ở Thụy Điển và một vài quốc gia không tương tự.
Trong khi nhiều ca ghép sử dụng tử cung từ người hiến từng qua đời, trường hợp của Grace là một trong số ít được thực hiện với người hiến sống, giúp cho suy giảm thời gian chờ và tăng nguy cơ thành tựu. Bác sĩ Isabel Quiroga, người phụ trách ca ghép, cho rằng họ sẽ tiếp tục chương trình thử nghiệm để nhận xét hữu hiệu lâu dài của phương pháp này.
Sự ra đời của bé Amy không những là kỳ tích y học, mà còn là minh chứng cho tình thân và khát vọng thực hiện mẹ mãnh liệt.
Thục Linh (Theo Daily Mail)
