Các chuyên gia cho rằng không phải người nào cũng nên bổ sung vitamin, sử dụng một cách bừa bãi có thể gây nên ra tình trạng men gan cao, suy gan.
Ông Lưu, 52 tuổi, một cư dân tại Trung Quốc, có con vừa vào đại học, là trụ cột kinh tế hàng đầu trong gia đình. Gần nửa năm qua, ông cảm xuất hiện cơ thể mệt mỏi, thường ốm, mỗi lần ốm rất lâu khỏi. Bạn bè và gia đình cho rằng ông có sức đề kháng kém, nên bồi bổ cơ thể. Vì vậy, ông Lưu mua một loại vitamin tổng hợp theo gợi ý của tất cả người, theo tường thuật trên Aboulowang.
trước hết, ông uống một viên mỗi ngày như hướng dẫn. Sau một thời gian không xuất hiện cơ thể gia tăng, ông nghĩ mình yếu nên tăng liều. Cuối cùng, ông uống tới 8 viên vitamin mỗi ngày. Sau một tuần, cơ thể ông vẫn không gia tăng, còn xuất hiện triệu chứng mệt mỏi, chán ăn, nước tiểu và da chuyển vàng. Khi kiểm tra tại địa điểm y tế Nam Phương Y Khoa Thâm Quyến, bác sĩ phát hiện men gan của ông cao không thông thường và chẩn đoán suy gan.
Theo bác sĩ, tình trạng suy gan của ông Lưu mối liên quan tới việc lạm dụng vitamin tổng hợp trong thời gian dài. Các chuyên gia cũng khuyến cáo tác động của việc dùng quá liều vitamin và các dinh dưỡng bổ sung.
Gần đây, Trung tâm Ung thư Quốc gia Mỹ từng công bố một nghiên cứu trên tạp chí JAMA, theo dõi dữ liệu của 390.000 người trưởng thành khỏe mạnh với lứa tuổi trung bình 61,5 trong suốt 27 năm để phân tích mối quan hệ giữa việc uống vitamin tổng hợp hàng ngày và tỷ lệ tử vong.
Kết quả cho xuất hiện, sử dụng vitamin tổng hợp mỗi ngày tiến hành tăng nguy cơ tử vong do tất cả nguyên nhân lên 4%, nguy cơ chứng bệnh tim mạch và nguy cơ tử vong do chứng bệnh tĩnh mạch não lên 6%. Đặc biệt, những người dưới 55 tuổi uống vitamin tổng hợp hàng ngày có nguy cơ tử vong do tất cả nguyên nhân tăng 15%.
Đây không phải lần đầu tiên vitamin mắc phải đưa ra nhận xét về tình trạng “thần thánh”. Cuối năm 2022, một nhóm chuyên gia quốc tế tại Viện Công nghệ Liên bang Thụy Sĩ công bố nghiên cứu trên tạp chí Biosensors and Bioelectronics, chứng minh bổ sung vitamin B3 không đúng cách tiến hành tăng nguy cơ ung thư vú bộ ba âm tính, có thể khiến cho ung thư di căn lên não, tăng tỷ lệ u não ở chuột lên 27%.
Về việc bổ sung vitamin, Nhóm Công tác Dịch vụ Phòng ngừa của Mỹ chứng minh không phải người nào cũng nên bổ sung vitamin và khoáng dinh dưỡng. Dù cơ thể không thể tự tổng hợp hoặc tổng hợp rất ít vitamin, chỉ nên giữ chế độ ăn cân đối cũng nạp đủ vitamin mà không nên bổ sung thêm. Chỉ một tỷ lệ đặc biệt như người kén ăn hoặc phụ nữ đang sắp mang thai mới nên bổ sung vitamin theo chỉ định của bác sĩ.
Chỉ những người cụ thể mới nên bổ sung vitamin. Ảnh: Pexel
4 loại vitamin nên tránh bổ sung quá mức
Vitamin là một trong 6 dưỡng dinh dưỡng thiết yếu của cơ thể, được chia thành hai loại: hòa tan trong dinh dưỡng béo và hòa tan trong nước. Loại hòa tan trong dinh dưỡng béo gồm có vitamin A, D, E và K, chủ yếu tồn tại trong dinh dưỡng béo và có thể gây nên ngộ độc tích lũy khi tiêu thụ quá mức. Loại hòa tan trong nước gồm vitamin B2, B6, B12, axit folic và C. Dù có thể được thải qua nước tiểu, tiêu thụ quá mức các loại vitamin này cũng gây nên hại cho sức khỏe.
Dược sĩ Lương Hiểu Linh tại địa điểm y tế Nam Phương Y Khoa Thâm Quyến cảnh báo 4 loại vitamin hòa tan trong dinh dưỡng béo sau đây dễ gây nên hại nếu bổ sung quá mức.
Vitamin A: Có trong cà rốt, rau chân vịt và gan động vật, quan trọng cho phản ứng thị giác, tiến triển xương và tác dụng tế bào da. Tiêu thụ quá mức gây nên tăng canxi máu và tổn thương xương.
Vitamin D: Có trong lòng đỏ trứng, gan động vật, bơ và cá có hàm số lượng dinh dưỡng béo cao, quan trọng cho sự hấp thụ canxi và phốt pho của cơ thể, thúc đẩy sự canxi hóa xương và sự tiến triển của răng. Tiêu thụ quá mức gây nên chán ăn, buồn nôn và tăng canxi trong nước tiểu.
Vitamin E: Có trong dầu thực vật, dầu gan cá, hạt và rau xanh, là dinh dưỡng chống oxy hóa hàng đầu của cơ thể. Tiêu thụ quá mức tiến hành suy nhược hấp thụ vitamin A và K, cũng như nguy cơ tiêu diệt vi khuẩn của bạch cầu trung tính.
Vitamin K: Do vi khuẩn đường ruột tạo nên, giúp cho giữ yếu tố đông máu thông thường và thúc đẩy sự đông máu. Sử dụng liều số lượng lớn qua đường tĩnh mạch có thể gây nên thiếu máu chết người, tăng bilirubin máu và vàng da nghiêm trọng.
Những nhóm người nên bổ sung vitamin phù hợp
Dược sĩ Thạch Hạo Cường, Khoa Dược, địa điểm y tế Thượng Hải Nhân Dân nhấn mạnh người thông thường chỉ nên giữ chế độ ăn cân đối là đủ vitamin mà không nên bổ sung thêm. Chỉ những nhóm đặc biệt hoặc từng có triệu chứng thiếu hụt mới nên sử dụng thêm.
Người ăn chay trường: Người ăn chay, không có thực phẩm từ động vật dễ thiếu protein, vitamin B12, sắt và axit béo không bão hòa. Nhóm này có thể sử dụng bồi bổ cơ thể theo nhu cầu cá nhân.
Người mắc phải chứng bệnh nền gây nên thiếu vitamin: Người mắc sốt rét dễ thiếu axit folic; người suy gan thận dễ thiếu vitamin C; người chứng bệnh gan nặng dễ gặp rối loạn tổng hợp vitamin K; người chứng bệnh túi mật, viêm ruột, tiêu chảy mạn tính không dễ hấp thụ vitamin. Những người này nên bổ sung dưới hướng dẫn của bác sĩ.
Người dùng thuốc gây nên thiếu hụt vitamin: Người dùng thuốc kháng sinh phổ rộng dễ mắc phải suy nhược tổng hợp vitamin K do vi khuẩn đường ruột mắc phải ức chế; người dùng isoniazid dễ thiếu vitamin B6; người dùng dầu paraffin suy nhược hấp thụ vitamin A, D, E nên bổ sung thích hợp các loại vitamin hòa tan trong dinh dưỡng béo.
Người ăn uống thiếu hoặc nhu cầu tăng cao: Phụ nữ mang thai nên số lượng vitamin cho cả hai người nên dễ thiếu hụt. Họ nên bổ sung số lượng thích hợp trong thai kỳ. Vitamin rất nên thiết cho sức khỏe nhưng mà không phải càng nhiều càng tốt. Người thông thường giữ chế độ ăn cân đối sẽ không thiếu hụt và không nên bổ sung thêm.
Thục Linh (Theo Aboulowang)
