Nguyên nhân, dấu hiệu, chẩn đoán và phòng tránh

Hắc lào là căn bệnh da liễu do vi nấm gây ra ra, phát ban theo kiểu hình vòng cung kèm theo ngứa ngáy. Vậy nguyên nhân, dấu hiệu, chẩn đoán và phòng tránh căn bệnh hắc lào là như thế nào? Bác sĩ nội trú chuyên khoa I Lý Thiên Phúc, chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da, phòng kiểm tra Đa khoa Hưng Thịnh TP.HCM sẽ giải thích chi tiết qua bài viết dưới đây.

Hắc lào là căn bệnh gì?

Hắc lào (lác đồng tiền hoặc nhiễm nấm da) là căn bệnh do nấm hắc lào gây ra ra, không phải do nhiễm giun hoặc sán như nhiều người thường lầm tưởng. Đây là loại căn bệnh viêm da do nấm sợi thuộc các chi trychophyton, microsporum và epidermophyton gây ra ra. căn bệnh có nhiều tên gọi không tương tự nhau tùy thuộc vào vùng gặp phải nhiễm nấm, căn bệnh xuất trên cơ thể thường được gọi là nấm thân mình, nếu trên da đầu chúng được gọi là nấm da đầu.

Có hơn 40 loại vi nấm không tương tự nhau gây ra ra căn bệnh hắc lào. Hắc lào tương đối thường gặp do con người có thể gặp phải lây lan nhiễm nấm từ nhiều nguồn không tương tự nhau, như từ môi trường (đất), từ động vật thường lây lan từ người sang người. Đặc biệt, môi trường ướt át và có sự tiếp xúc của nhiều người như phòng gym, phòng thế đồ, nhà tắm công cộng là những nơi có điều kiện thuận lợi cho vi nấm tiến triển và lây lan nhiễm. (1)

Nguyên nhân gặp phải hắc lào

Hắc lào tiến triển khi nấm sợi xâm nhập vào các lớp tế bào sừng thường còn gọi là các lớp tế bào chết trên da. Vậy vì sao gặp phải hắc lào? Dưới đây là các nguyên nhân thường gặp gây ra ra:

• Nhiễm nấm sợi: hơn 40 loài nấm không tương tự nhau có thể gây ra căn bệnh hắc lào, trong số đó thường gặp nhất là các loài thuộc ba chi Trichophyton, Microsporum và Epidermophyton. Những loài nấm này thường tồn tại trên da, tóc, móng, đồ vật và môi trường ướt át.
• Khí hậu và vệ sinh môi trường: căn bệnh thường gặp ở các vùng nhiệt đới và khí hậu nóng ẩm, nơi nấm tiến triển mạnh. Tiếp xúc với đất ô nhiễm, đi chân trần hoặc sống trong môi trường ẩm thấp thực hiện tăng nguy cơ mắc căn bệnh. (2)
• Tiếp xúc với nguồn lây lan nhiễm: vi nấm có thể lây lan nhiễm từ người sang người, động vật sang người, đất sang người hoặc qua bề mặt vật dụng gặp phải nhiễm nấm. Do đó, nếu bạn tiếp xúc phải hoặc dùng chung đồ vật nhiễm nấm, nguy cơ mắc căn bệnh là tương đối cao.
• Vệ sinh cá nhân kém: mồ hôi tích tụ và quần áo ướt át tạo điều kiện cho nấm tiến triển.
• Hệ miễn dịch suy yếu: những người có hệ miễn dịch yếu (béo phì, tiểu đường, HIV/AIDS) hoặc đang mang thai dễ gặp phải nhiễm căn bệnh hơn.

Dấu hiệu hắc lào trên cơ thể

Triệu chứng hắc lào triệu chứng rõ ràng qua hai thời kỳ:

1. triệu chứng trước hết

trước hết, triệu chứng của căn bệnh hắc lào thường không quá rõ rệt, tùy vào cơ địa mỗi người, có thể mất 1-3 tuần để các dấu hiệu xuất hiện rõ ràng hơn. Thế tuy nhiên, trong thời kỳ đầu đa số là xuất hiện vùng đỏ da, bong vảy và ngứa ngáy ngáy, không dễ chịu.

2. Triệu chứng tiến triển

Triệu chứng của căn bệnh sẽ trở nên rõ rệt hơn theo thời gian, những mảng đỏ da dần dần lan rộng ra tạo thành hình nhẫn hoặc hình tròn, rìa ngoài tổn hại có bờ nhô cao, tróc vảy và gây ra ngứa ngáy dữ dội. Nếu không được điều trị, tổn hại có thể tiếp tục tiến triển tạo lập các mụn mủ trên bề mặt hoặc lan rộng hơn sang các vùng da không tương tự.

căn bệnh hắc lào tùy thuộc vào vị trí xuất hiện tổn hại sẽ có những triệu chứng không tương tự nhau, nếu xuất hiện ở vùng da đầu, căn bệnh có thể gây ra rụng tóc. Nếu vi nấm gây ra căn bệnh ở móng tay, móng sẽ gặp phải đổi màu, giòn và dễ gãy còn ở vùng bẹn, bạn có thể gặp phải đau đớn rát, không dễ chịu. (1)

3. Vị trí thường gặp của hắc lào

tổn hại căn bệnh hắc lào có thể xuất hiện ở bất kỳ đâu, gồm:

• Chân: căn bệnh hắc lào ở chân có thể gây ra ra tình trạng ngứa ngáy, nóng rát giữa các ngón chân và lòng bàn chân, vùng da tổn hại có thể tróc vảy, nổi mụn nước, mụn mủ, phồng rộp gây ra ra mùi hôi không dễ chịu.
• Bẹn: Vùng da tổn thương có viền đỏ rõ rệt, có thể lan xuống đùi, mông hoặc vùng sinh dục. Hắc lào ở bẹn thường gây ra ngứa ngáy ngáy không dễ chịu, đặc biệt tăng lên khi ra mồ hôi do vận động hoặc thời tiết nóng ẩm.
• Da đầu: Nhiễm nấm vùng da đầu gây ra tróc vảy, đỏ, ngứa ngáy. Tóc ở vùng gặp phải căn bệnh có thể gãy sát da đầu, tạo nên các mảng mất tóc rải rác. Nếu không được điều trị sớm, các tổn hại có thể viêm nhiễm nghiêm trọng, tạo thành mụn, gây ra sưng đau đớn nhiều và có thể để lại sẹo trên da đầu.
• Tay: Tổn thương đỏ da tróc vảy kiểu hình đồng tiền ở tay gây ra khô, nứt nẻ và ngứa ngáy ngáy.
• Mặt: Nấm xuất hiện ở cổ, cằm và má (nhất là khu vực mọc râu) tạo thành mảng da đỏ, đóng vảy, có thể tạo thành các nốt mụn mủ tại vị trí nang lông gây ra không dễ chịu và mất thẩm mỹ.
• Móng: Nấm xuất hiện ở móng chân hoặc móng tay khiến cho móng trở nên dày, đổi màu và dễ biến kiểu, dễ gãy. (3)

hệ lụy của căn bệnh hắc lào

Hắc lào tuy thường không nguy hiểm tuy nhiên vẫn có thể để lại những hệ lụy nghiêm trọng nếu không được điều trị sớm. Các hệ lụy mà căn bệnh có thể gây ra ra có thể nhắc tới:

• Nấm da đầu: căn bệnh hắc lào ở da dầu có thể diễn tiến thành tình trạng viêm nặng nề, tạo nên những vùng sưng đỏ mưng mủ, các ổ áp xe chảy mủ trên da đầu, nếu không điều trị sớm sẽ dẫn tới rụng tóc vĩnh viễn và để lại sẹo. Những triệu chứng toàn thân đi kèm như hạch vùng sưng to, sốt, mệt mỏi, ngứa ngáy thường đau đớn tức, không dễ chịu.
• Tăng sắc tố: sau khi các tổn hại hắc lào khỏi hoàn toàn thường sẽ để lại các vết thâm trên da, đây là triệu chứng của sự tăng sắc tố sau tổn thương viêm da và thường tồn tại nhiều tháng.
• Biến kiểu móng: căn bệnh hắc lào ở móng nếu thực hiện tổn thương mầm sinh móng có thể khiến cho móng biến kiểu.
• Nhiễm trùng: nếu da nứt nẻ trong quá trình gặp phải hắc lào mà không được điều trị sớm và đúng cách có thể khiến cho vi khuẩn xâm nhập, gây ra nhiễm trùng thứ phát. Nhiễm trùng nấm hiếm khi lan rộng gây ra nghiêm trọng, tuy nhiên những người có hệ miễn dịch yếu hoặc đang mắc căn bệnh tiểu đường, béo phì, HIV/AIDS dễ gặp phải nặng hơn.
• U hạt (majocchi granuloma): đây là tổn hại nhiễm nấm sâu tại vị trí nang lông thường ở lớp hạ bì và gây ra ra phản ứng viêm kiểu hạt. Tuy đây là tình trạng thường ít gặp tuy nhiên có thể xuất hiện ở những người có tổn hại da hoặc suy suy giảm miễn dịch gây ra nên những sẩn, mụn mủ hoặc các nốt đỏ quanh các nang lông. Trường hợp nặng có thể tạo thành các u hạt viêm lớn hoặc áp-xe.

Khi nào cần phải gặp bác sĩ?

Bạn cần phải tới gặp bác sĩ khi xuất hiện những tổn hại da nghi ngờ bởi vì căn bệnh hắc lào có triệu chứng đa kiểu và có thể gặp ở bất kỳ cơ quan nào trên cơ thể. hàng đầu vì vậy khi có bất kỳ dấu hiệu thất thường trên cơ thể bạn nên tới thăm kiểm tra với bác sĩ chuyên khoa để được bác sĩ thăm kiểm tra toàn diện và đưa ra chẩn đoán chuẩn xác cùng quy trình điều trị phù hợp.

Phương pháp chẩn đoán căn bệnh hắc lào

Để xác định chẩn đoán sau khi từng thực hiện thăm kiểm tra lâm sàng tổn hại da nghi ngờ căn bệnh hắc lào, bác sĩ có thể sử dụng các xét nghiệm sau:

• Kiểm tra dưới đèn cực tím: đèn cực tím thường còn gọi là đèn Wood dùng để chẩn đoán tình trạng da được nhà vật lý Robert Wood tiến triển. Để kiểm tra tình trạng da, bác sĩ sẽ tắt hết đèn chiếu sáng sau đó sử dụng ánh sáng cực tím soi vào, nếu ánh sáng đổi màu chứng tỏ vùng da từng gặp phải nhiễm nấm. Tuy nhiên vài chủng nấm sẽ không thực hiện đổi màu ánh sáng đèn Wood.
• Vi nấm soi tươi: bác sĩ cạo nhẹ vùng da tổn hại để thu thập mẫu, vảy da. Mẫu căn bệnh phẩm được soi dưới kính hiển vi và nhỏ dung dịch kali hydroxit (KOH) lên. Lúc này, KOH sẽ phá vỡ tế bào da thông thường, các thành phần nấm sẽ hiện ra đơn giản giúp cho quá trình kiểm tra chẩn đoán mang tính chuẩn xác cao.
• Nuôi cấy nấm: nếu cần phải xác định loại nấm gây ra căn bệnh chuẩn xác, bác sĩ sẽ cho thực hiện nuôi cấy nấm trên mẫu da tổn hại ở môi trường thích hợp.
• Sinh thiết da: hiếm khi cần phải thiết tuy nhiên có thể được chỉ định trong các trường hợp không điển hình hoặc khi nghi ngờ căn bệnh không tương tự.

Cách điều trị hắc lào hữu hiệu 

Hắc lào có thể điều trị hữu hiệu nếu được phát hiện sớm và dùng đúng phương pháp. Việc điều trị căn bệnh phụ thuộc vào vị trí tổn thương, tình trạng nghiêm trọng, cơ địa từng người. Dưới đây là các cách điều trị hắc lào thường gặp và hữu hiệu nhất.

1. Điều trị hắc lào bằng thuốc

1.1. Hắc lào ở tay và chân

Trong các trường hợp nhẹ, bác sĩ thường khuyến nghị sử dụng thuốc thoa kháng nấm không kê đơn (OTC) như clotrimazole (lotrimin, mycelex) hoặc miconazole (monistat-derm, desenex). Các thuốc này có tác dụng tiêu diệt nấm và suy giảm các triệu chứng ngứa ngáy, đỏ, hoặc bong tróc da.

Tuy nhiên, người căn bệnh cần phải nhẫn lại thoa thuốc trong 2-4 tuần để giữ gìn tiêu diệt hoàn toàn vi nấm, làm suy giảm nguy cơ tái phát. Lưu ý quan trọng là cần phải điều trị đồng thời tất cả các vùng gặp phải nấm, ngay cả khi triệu chứng ở các khu vực không rõ ràng, bởi vì nấm rất dễ lây lan lan sang các vùng da không tương tự.

1.2. Hắc lào ở da đầu

Da đầu là vị trí không dễ điều trị hơn so với các vùng không tương tự trên cơ thể vì nấm có thể ăn sâu vào nang tóc. Các trường hợp này thường cần phải sử dụng thuốc kháng nấm kiểu uống như fluconazole, itraconazole, griseofulvin, hoặc terbinafine. Thời gian điều trị bằng thuốc uống nhiều ngày từ 1–3 tháng, tùy thuộc vào đáp ứng của người mắc căn bệnh.

Ngoài ra, bác sĩ có thể kê thêm dầu gội chống nấm chứa các hoạt dinh dưỡng như ketoconazole hoặc selenium sulfide để hỗ trợ thực hiện sạch da đầu, ngăn ngừa lây lan lan nấm sang người không tương tự. Gia đình và người thân sống cùng cũng nên dùng dầu gội này để phòng căn bệnh.

1.3. Hắc lào trong thời kỳ mang thai

Mặc dù hắc lào không gây ra nguy hiểm trực tiếp cho thai nhi, tuy nhiên việc điều trị ở phụ nữ mang thai hoặc cho con bú cần phải đặc biệt thận trọng. những thuốc kháng nấm kiểu uống có nguy cơ gây ra dị tật bẩm sinh hoặc tác động xấu tới thai kỳ nếu sử dụng sai cách. Do đó, phụ nữ trong nhóm người này nên tới bác sĩ chuyên khoa để được chỉ định quy trình điều trị phù hợp và an toàn.

2. Điều trị hắc lào tại nhà

Các giải pháp tại nhà như sử dụng mật ong, dầu dừa, hoặc lô hội chỉ có tác dụng thực hiện dịu triệu chứng ngứa ngáy và viêm, giúp cho người căn bệnh cảm xuất hiện thoải mái hơn. Tuy nhiên, các phương pháp này không có nguy cơ tiêu diệt nấm gây ra căn bệnh nên không thể điều trị tận gốc hắc lào. Vì vậy, người căn bệnh không nên tự ý dùng các phương pháp dân gian này mà cần phải hỏi ý kiến bác sĩ trước khi thực hiện để tránh tình trạng tổn thương da nặng hơn.

3. Lưu ý khi điều trị

Không sử dụng kem corticosteroid: mặc dù corticosteroid có tác dụng suy giảm nhanh triệu chứng đỏ, ngứa ngáy, tuy nhiên nó không thể tiêu diệt vi nấm. Hơn nữa, việc sử dụng sai cách còn có thể thực hiện tổn thương lan rộng hơn và gây ra không dễ khăn trong điều trị.

Vệ sinh cá nhân và vật dụng hàng ngày: vật dụng cá nhân như quần áo, khăn tắm, chăn ga gối nên được giặt sạch bằng nước nóng và xà phòng. Nếu người căn bệnh gặp phải nấm chân, giày dép cần phải được khử trùng bằng tia cực tím hoặc tủ ozone, vứt bỏ nếu không thể vệ sinh.

Cách phòng tránh căn bệnh hắc lào

Hắc lào là căn bệnh dễ lây lan lan, tuy nhiên bạn có thể suy giảm nguy cơ mắc căn bệnh bằng việc thực hiện các cách phòng căn bệnh hắc lào sau:

• Giữ gìn vệ sinh cá nhân bằng cách tắm rửa hàng ngày, đặc biệt sau khi tập thể thao hoặc lao động nặng nhọc.
• Rửa tay thường xuyên, nhất là sau khi tiếp xúc với động vật hoặc đất cát.
• Tránh dùng chung đồ cá nhân như quần áo, khăn tắm, lược chải đầu, và giày dép.
• Nếu nuôi thú cưng, hãy đưa chúng đi kiểm tra thú y định kỳ để phát hiện và điều trị sớm nếu chúng gặp phải nhiễm nấm.

Ngoài ra, những nơi công cộng như phòng tập, hồ bơi, hoặc phòng thế đồ cần phải được đảm giữ an toàn sinh sạch sẽ. Nếu tham gia các môn thể thao đối kháng, hãy tắm ngay sau khi thi đấu và giặt sạch đồng phục để loại bỏ vi nấm bám trên da hoặc quần áo. (4)

thắc mắc sự liên quan

1. Hắc lào có nguy hiểm không?

căn bệnh hắc lào thường không nguy hiểm và có thể khỏi hoàn toàn nếu được phát hiện và điều trị sớm. Tuy nhiên, nếu không tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ sẽ có thể gây ra ra các hệ lụy như nhiễm trùng lan rộng, lở loét da, để lại sẹo vĩnh viễn.

2. Hắc lào có phải căn bệnh mạn tính không?

Đây không phải là căn bệnh mạn tính, chỉ là căn bệnh ngoài da do nấm gây ra ra và có thể điều trị khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, không điều trị trị sớm và triệt để, căn bệnh có thể tái phát nhiều lần tạo cảm giác như căn bệnh mạn tính. Do đó, bạn nên chăm sóc da đúng cách để tránh tình trạng này.

3. Hắc lào có gây ra vô sinh không?

Hắc lào là căn bệnh ngoài da, vì vậy không gây ra vô sinh. Tuy nhiên, căn bệnh có thể gây ra ra những triệu chứng không dễ chịu như ngứa ngáy ngáy triền miên, tổn thương da, nhiễm trùng, thậm chí tác động tới giấc ngủ và khiến cho cơ thể suy nhược. Mặc dù không gây ra vô sinh, tuy nhiên việc điều trị sớm là cần phải thiết để ngăn ngừa các hệ lụy và tăng cường tin cậy cuộc sống.

4. Hắc lào có lây lan không?

Hắc lào thường lác đồng tiền rất dễ lây lan lan và có thể lây lan sang người theo bốn cách:

• Lác đồng tiền lây lan truyền từ người: căn bệnh thường lây lan qua các tiếp xúc trực tiếp da kề da với người nhiễm căn bệnh.
• Lác đồng tiền lây lan truyền từ động vật: chạm vào động vật nhiễm căn bệnh hoặc các đồ vật mà chúng tiếp xúc cũng có thể thực hiện bạn gặp phải lây lan. Mèo và chó là nguồn lây lan thường gặp, tuy nhiên các loài vật không tương tự như gia súc cũng có nguy cơ phát tán nấm. Nấm từ môi trường bám vào lông động vật và đơn giản truyền tới những nơi chúng chạm vào.
• Lác đồng tiền lây lan truyền từ đồ vật: những bề mặt hoặc đồ vật như điện thoại, sàn nhà phòng tắm công cộng có chứa nấm cũng có thể trở thành nguồn lây lan nếu bạn tiếp xúc. Các loại nấm này đặc biệt tiến triển tốt ở những nơi ướt át.
• Lác đồng tiền lây lan truyền từ đất: tiếp xúc trực tiếp với đất chứa nấm, đây cũng là nguyên nhân gây ra căn bệnh cho người lẫn động vật.

5. nguy cơ tái phát của hắc lào là bao nhiêu?

nguy cơ tái phát của căn bệnh hắc lào là hoàn toàn cao nếu không được điều trị đúng cách và tận gốc. Để giữ gìn khỏi căn bệnh hoàn toàn, bạn cần phải tuân thủ nghiêm ngặt quy trình điều trị mà bác sĩ đưa ra. Tự ý sử dụng thuốc không kê đơn hoặc ngừng điều trị sớm có thể khiến cho nấm vẫn tồn tại dẫn tới tái phát. Vì vậy, ngay cả khi các triệu chứng từng suy giảm hãy tiếp tục điều trị cho tới khi căn bệnh được kiểm soát hoàn toàn. Điều trị đúng cách không những giúp cho khỏi căn bệnh mà còn suy giảm nguy cơ tái phát hữu hiệu.

6. phòng kiểm tra Hưng Thịnh có điều trị hắc lào không?

phòng kiểm tra Đa khoa Hưng Thịnh có điều trị hắc lào, sở hữu khu vực y tế tiên tiến, bác sĩ chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da giàu kinh nghiệm, “mát tay” trong việc điều trị các căn bệnh về da. Khi tới với Hưng Thịnh, khách hàng được kiểm tra, tư vấn, giải thích tận tâm về tình trạng căn bệnh, sau đó bác sĩ sẽ đưa ra quy trình điều trị thích hợp giúp cho bạn yên tâm. Nếu bạn nghi ngờ mình mắc căn bệnh hoặc có các triệu chứng từng nhắc trên, hãy tới gặp bác sĩ sớm để được chẩn đoán, điều trị sớm, giúp cho ngăn ngừa căn bệnh tái phát và suy giảm nguy cơ hệ lụy.

Hắc lào có thể gây ra không dễ chịu và tác động tới thẩm mỹ tuy nhiên hoàn toàn có thể được kiểm soát nếu phát hiện và điều trị đúng cách. Để giữ an toàn sức khỏe làn da, bạn nên giữ gìn vệ sinh cá nhân sạch sẽ và tránh các nguồn lây lan nhiễm. Nếu gặp phải bất kỳ dấu hiệu nào của căn bệnh, hãy tới gặp bác sĩ sớm để được tư vấn và hướng dẫn điều trị.