Phụ nữ mang thai có hệ miễn dịch suy giảm sút nên rất dễ mắc phải các chứng bệnh lý truyền nhiễm, trong số đó có chứng bệnh sởi. ThS.BS Lê Nhất Nguyên, Trưởng khoa Sản Phụ địa điểm y tế Đa khoa Hưng Thịnh – Quận 8 chia sẻ, phụ nữ mang thai gặp phải sởi nếu không được phát hiện sớm và điều trị sớm có thể gây nên nhiều hậu quả nguy hiểm tới cả mẹ và thai nhi. Vậy các triệu chứng của chứng bệnh sởi khi mang thai là như thế nào? Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
cần thiết phải biết gì về chứng bệnh sởi?
Sởi là căn chứng bệnh lây lan truyền cao do virus gây nên ra, lây lan lan dễ thực hiện từ người chứng bệnh sang người lành khi nói chuyện hoặc hít phải các hoạt chất dịch tiết mũi họng văng ra khi người chứng bệnh ho, hắt hơi. Người mắc chứng bệnh sởi có nguy cơ diễn tiến nặng, gặp các hậu quả, thậm chí là tử vong. (1)
chứng bệnh sởi có thể xảy ra ở bất kỳ tất cả lứa tuổi, nhưng mà phổ quát nhất là ở trẻ nhỏ. Theo số liệu báo cáo của Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), năm 2024 cả nước ghi nhận 6.725 ca dương tính với sởi, tăng hơn 130 lần so với năm 2023, trong số đó có 13 ca tử vong chủ yếu là trẻ có “chứng bệnh ông xã chứng bệnh” và người già có chứng bệnh lý nền.
Ông Nguyễn Lương Tâm, Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng cho thấy, nguyên nhân gia tăng các ca mắc sởi là do miễn dịch cộng đồng không đạt yêu cầu, tỷ lệ tiêm vắc xin sau đại dịch Covid-19 ở mức thấp. Tại các thành phố lớn, không ít bà mẹ “anti” vắc xin nên dịch sởi ở một vài thành phố xuất hiện nhiều hơn.
Tiêm vắc xin là cách tốt nhất để phòng ngừa trường hợp phụ nữ mang thai gặp phải sởi và hạn chế nguy cơ lây lan chứng bệnh cho người không tương tự. Những người chưa có miễn dịch đầy đủ, gồm người chưa tiêm vắc xin hoặc đã từng tiêm vắc xin nhưng mà chưa đủ mũi, vẫn có thể mắc chứng bệnh. trong số đó, trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai chưa được tiêm vắc xin có nguy cơ cao nhất gặp các hậu quả sởi nghiêm trọng.
Triệu chứng khi phụ nữ mang thai gặp phải sởi
Bác sĩ Nguyên cho thấy, phụ nữ mang thai có nguy cơ mắc sởi nếu tiếp xúc với người chứng bệnh. Các triệu chứng của sởi thường tiến triển trong tầm khoảng 8-12 ngày sau khi phụ nữ mang thai tiếp xúc với nguồn lây lan nhiễm chứng bệnh, nhưng mà cũng có những trường hợp phải mất tới 21 ngày mới tiến triển các triệu chứng. (2)
Khi phụ nữ mang thai gặp phải sởi, phụ nữ mang thai có thể lây lan nhiễm ngay trước khi bắt đầu cảm xuất hiện cơ thể không được khỏe. Theo nghiên cứu, người mắc chứng bệnh sởi vẫn có thể lây lan nhiễm cho tới 4 ngày sau khi phát ban. (3)
Nếu gặp phải sởi khi mang thai, phụ nữ mang thai có thể gặp các triệu chứng sau:
1. thời kỳ khởi phát
Các triệu chứng đầu tiên của sởi trông tương tự như cảm lạnh, phụ nữ mang thai có thể gặp phải:
- Sốt cao tới 39-40 độ C, mệt mỏi, đau đớn đầu, chán ăn.
- Viêm long đường hô hấp trên (hắt hơi, ngạt mũi, chảy nước mũi…).
- Khàn tiếng do viêm thanh quản.
- Xuất hiện những nốt trắng nhỏ có kích thước tầm khoảng 0,5-1mm, có quầng ban đỏ nổi gồ trên bề mặt niêm mạc má phía trong miệng hoặc răng hàm trên (còn gọi là hạt Koplik). Những nốt này thường lâu ngày trong một vài ngày.
2. thời kỳ toàn phát
Sau các triệu chứng như cảm lạnh một vài ngày, phụ nữ mang thai gặp phải mắc sởi sẽ bắt đầu xuất hiện triệu chứng phát ban. Phát ban của chứng bệnh sởi là các đốm đỏ, hơi nổi và có thể loang lổ nhưng mà không ngứa ngáy.
Tình trạng phát ban bắt đầu trước tiên ở mặt và sau tai, sau đó lan ra các phần còn lại của cơ thể. Khi phát ban hết toàn thân, triệu chứng sốt sẽ giảm sút dần. Phát ban có thể lâu ngày tới 7 ngày.
3. thời kỳ khôi phục
- Các nốt ban nhạt dần và chuyển sang màu xám, bong vảy phấn sẫm màu và để lại vết thâm vằn da hổ. Nốt ban sẽ dần tan biến theo thứ tự xuất hiện. Nếu không xuất hiện hậu quả chứng bệnh sởi sẽ tự khỏi.
- Người chứng bệnh có thể gặp phải ho lâu ngày từ 1-2 tuần sau khi hết tình trạng phát ban.
Nguyên nhân gặp phải sởi khi mang thai
tương tự như các thành phần không tương tự, chứng bệnh sởi khi mang thai là do virus Polinosa Morbillarum gây nên ra. Virus sởi có thể lây lan lan dễ thực hiện từ người chứng bệnh sang người lành thông qua những tiếp xúc thông thường như:
- Tiếp xúc gần với người chứng bệnh như nói chuyện, hôn,…
- Chạm phải các hoạt chất dịch tiết mũi họng văng ra khi người chứng bệnh ho, hắt hơi sau đó đưa lên mắt, mũi, miệng.
- Dùng chung thực phẩm hoặc thức uống với người chứng bệnh.
Ngoài ra, một vài yếu tố tiến hành tăng nguy cơ phụ nữ mang thai gặp phải sởi gồm:
- Chưa tiêm vắc xin: phụ nữ mang thai chưa được tiêm vắc xin phòng chứng bệnh sởi sẽ có nguy cơ mắc chứng bệnh cao hơn nhóm phụ nữ mang thai đã từng được tiêm ngừa. Hiện nay chứng bệnh sởi vẫn chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu, do đó việc chủ động tiêm vắc xin phòng chứng bệnh trước khi mang thai là điều vô cùng cần thiết phải thiết.
- Hệ miễn dịch suy giảm sút: Sự thế đổi nội tiết tố trong thai kỳ khiến cho hệ miễn dịch của phụ nữ mang thai suy giảm sút, không thể chống chọi lại virus gây nên chứng bệnh sởi.
- Chế độ dinh dưỡng kém: chế độ dinh dưỡng nghèo nàn dinh dưỡng, nhất là vitamin A có thể khiến cho virus Polinosa Morbillarum dễ thực hiện xâm nhập và gây nên chứng bệnh. Khi mắc chứng bệnh cũng có nguy cơ gặp hậu quả nghiêm trọng hơn.
- Di chuyển tới vùng đất mới: Tỷ lệ tiêm ngừa chứng bệnh sởi ở mỗi địa phương thường hay mỗi quốc gia là không tương tự nhau, một vài nơi vẫn còn tương đối thấp. Do đó, nguy cơ phụ nữ mang thai gặp phải sởi khi đi du lịch hoặc công tác ở vùng đất mới là có thể xảy ra.
hậu quả có thể gặp phải
gặp phải sởi khi mang thai có thể gây nên ra nhiều vấn đề cho cả phụ nữ mang thai và thai nhi. với phụ nữ mang thai, việc nhiễm trùng sởi tăng nguy cơ nhập viện và viêm phổi. Thai nhi có mẹ nhiễm trùng sởi có nguy cơ sảy thai, thai chết lưu, sinh non hoặc trẻ nhẹ cân khi sinh. (4)
Bác sĩ Nguyên cho thấy, tùy vào thời điểm phụ nữ mang thai gặp phải sởi mà tình trạng tác động lên thai nhi là không tương tự nhau, cụ thể như sau:
- Trong tam cá nguyệt thứ nhất (3 tháng đầu): Nguy cơ sảy thai hoặc thai lưu là rất cao.
- Trong tam cá nguyệt thứ hai (3 tháng giữa): Vẫn có nguy cơ sảy thai hoặc thai lưu nhưng mà ít hơn.
- Trong tam cá nguyệt thứ ba (3 tháng cuối): Nguy cơ sinh non hoặc thai chết lưu. Ngoài ra, nếu phụ nữ mang thai gặp phải mắc sởi vào cuối thai kỳ, virus gây nên chứng bệnh có thể xâm nhập qua gai rau đi vào cơ thể thai nhi, khiến cho thai nhi gặp phải nhiễm sởi tiên phát. Tỷ lệ tử vong sơ sinh do hậu quả viêm màng não bán cấp tương đối cao.
Khi nào cần thiết phải gặp bác sĩ?
Khi mắc sởi, phụ nữ mang thai thường nổi phát ban điển hình, nhưng mà cũng có một tỷ lệ không điển hình có thể chỉ sốt nhẹ thoáng qua, viêm long đường hô hấp nhẹ và phát ban ít, nên coi nhẹ nghĩ rằng chứng bệnh cúm hoặc sốt phát ban thông thường. Bác sĩ Nguyên khuyến cáo, thời kỳ thai kỳ rất nhạy cảm, tất cả vấn đề ở mẹ đều tiềm ẩn nguy cơ gây nên hại tới sự tiến triển khỏe mạnh và thường thì của thai nhi.
Vì thế, ngay khi nhận xuất hiện cơ thể có những dấu hiệu thất thường dù chỉ ở tình trạng nhẹ, phụ nữ mang thai cũng nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được thăm thăm khám, kiểm tra tìm nguyên nhân, loại trừ được những chứng bệnh lý nghiêm trọng hoặc chứng bệnh truyền nhiễm, can thiệp xử trí sớm giữ gìn an toàn cho cả mẹ và thai nhi.
Phụ nữ mang thai gặp phải sởi được chẩn đoán như thế nào?
Để chẩn đoán chứng bệnh sởi, đầu tiên bác sĩ sẽ dựa vào các dấu hiệu lâm sàng như sốt, viêm long đường hô hấp, viêm thanh quản cấp, viêm kết mạc mắt, hạt Koplik và dấu hiệu điển hình nhất là phát ban hồng dát sẩn. Tuy nhiên, một tỷ lệ chứng bệnh sởi không điển hình, các dấu hiệu nhẹ thoáng qua nên cần thiết phải thêm một vài kiểm tra chẩn đoán.
Bác sĩ có thể chỉ định một vài phương pháp chẩn đoán cận lâm sàng như:
- Xét nghiệm công thức máu.
- Xét nghiệm dịch tiết mũi và vùng họng.
- Xét nghiệm huyết thanh học.
- Phân lập virus, phản ứng khuếch đại gen (RT-PCR) khi có điều kiện.
Phương pháp điều trị chứng bệnh sởi khi mang thai
Hiện nay vẫn chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu cho chứng bệnh sởi, chủ yếu là hỗ trợ điều trị triệu chứng gồm:
- Nghỉ ngơi.
- Uống nhiều nước.
- giữ gìn chế độ dinh dưỡng.
- Uống thuốc hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ. Tuyệt đối tránh tự ý sử dụng các loại thuốc giảm sút đau đớn không tương tự trong khi mang thai mà không có chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ.
Bác sĩ sẽ có những hướng dẫn điều trị thích hợp nhất để giữ gìn thai kỳ khỏe mạnh và an toàn cho cả hai mẹ con.
Cách phòng ngừa sởi khi mang thai
Cách tốt nhất để giữ an toàn chủ yếu mình khỏi chứng bệnh sởi là tiêm vắc xin trước khi mang thai. Vắc xin sởi được tiêm dưới loại vắc xin sởi đơn (MVVAC) hoặc vắc xin loại phối hợp sởi – quai gặp phải – rubella (MMR). Tối ưu nhất, phụ nữ nên tiêm ngừa ít nhất 3 tháng trước khi mang thai để cơ thể tạo kháng thể ngăn ngừa virus. Tuy nhiên, nếu vô tình tiêm vắc xin trong thời kỳ thụ thai hoặc thời kỳ đầu thai kỳ, việc này không được xem là chỉ định chấm dứt thai kỳ.
Không tiêm vắc xin sởi trong thai kỳ vì những loại vắc xin này là vắc xin sống giảm sút độc lực, có thể gây nên tác động tới sức khỏe của thai nhi.
Bác sĩ Nguyên chia sẻ thêm, với những phụ nữ mang thai không có bằng chứng miễn dịch với chứng bệnh sởi nên tiêm vắc xin phòng chứng bệnh sau sinh, lý tưởng nhất là trước khi xuất viện về nhà.
Ngoài ra, phụ nữ mang thai cần thiết phải lưu ý những điều sau:
- Tránh tiếp xúc trực tiếp với người chứng bệnh hoặc người có triệu chứng nghi ngờ chứng bệnh sởi.
- Giữ vệ sinh cơ thể và môi trường sống xung quanh để ngăn ngừa chứng bệnh sởi nói riêng, các chứng bệnh truyền nhiễm nói chung.
- Rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng và nước sạch hoặc sử dụng dung dịch sát trùng.
- Vệ sinh sát trùng mũi họng hàng ngày bằng nước muối sinh lý.
- Dùng tay hoặc khăn sạch che mũi miệng khi ho, hắt hơi.
- Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học để bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cần thiết phải thiết.
- Luôn đeo khẩu trang khi ra khỏi nhà và tới nơi đông người.
vấn đề thường gặp
1. Tiêm phòng sởi khi mang thai có tác động gì không?
Nếu đang mang thai, phụ nữ mang thai không nên tiêm vắc xin phòng chứng bệnh sởi cho tới khi sinh con bởi vắc xin phòng chứng bệnh sởi là vắc xin sống giảm sút độc lực, có thể gây nên tác động tới sức khỏe của thai nhi. Sau khi tiêm vắc xin, phụ nữ nên sử dụng các công nghệ tránh thai trong một thời điểm tùy theo loại vắc xin và hướng dẫn của bác sĩ vì những lo ngại với thai nhi khi tiêm vắc xin sống. Tốt nhất, phụ nữ có kế hoạch mang thai nên tiêm vắc xin phòng chứng bệnh sởi trước khi mang thai 3 tháng để mang lại miễn dịch tối ưu.
2. Tiêm phòng sởi trước khi mang thai ở đâu?
Lựa chọn lựa đơn vị tiêm chủng là rất quan trọng để giữ gìn việc tiêm vắc xin trong thai kỳ được tốt nhất và an toàn. Hệ thống địa điểm y tế Đa khoa Hưng Thịnh đem tới đầy đủ các loại vắc xin cần thiết phải thiết cho trẻ nhỏ và người lớn, có nguồn gốc rõ ràng, nhập khẩu chủ yếu hãng từ các hãng vắc xin hàng đầu thế giới như Glaxosmithkline – Bỉ (GSK), Sanofi Pasteur (Pháp), Pfizer (Pháp), Merck Sharp and Dohme (Mỹ)…
Toàn bộ vắc xin được bảo quản trong điều kiện tối ưu của hệ thống dây chuyền lạnh đạt chuẩn quốc tế, giữ gìn bảo quản vắc xin trong nhiệt độ chuẩn theo yêu cầu của nhà sản xuất. Khách hàng được thăm khám sàng lọc kỹ càng trước tiêm chủng, đồng thời theo dõi sức khỏe sau tiêm, giữ gìn tính an toàn và tốt nhất tiêm chủng.
Đặc biệt, Trung tâm Sản Phụ khoa Hệ thống địa điểm y tế Đa khoa Hưng Thịnh quy tụ hệ thống chuyên gia – bác sĩ giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm, sở hữu hệ thống máy móc tiên tiến, quy trình thăm thăm khám và điều trị cá thể hóa, tùy từng trường hợp chứng bệnh sởi cụ thể mà bác sĩ sẽ tư vấn và hướng dẫn cho phụ nữ mang thai quy trình phù hợp, giữ gìn thai kỳ khỏe mạnh, an toàn.
Để đặt hẹn thăm thăm khám với các chuyên gia – bác sĩ Sản Phụ khoa tại Hệ thống địa điểm y tế Đa khoa Hưng Thịnh, quý khách hàng vui lòng liên hệ tới:
HỆ THỐNG địa điểm y tế ĐA KHOA Hưng Thịnh
Vừa rồi là thông tin tổng quát về tình trạng phụ nữ mang thai gặp phải sởi. Khi nhận xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ chứng bệnh sởi khi mang thai, phụ nữ mang thai hãy tới ngay địa điểm y tế uy tín để được bác sĩ thăm thăm khám, kiểm tra và hướng dẫn can thiệp điều trị sớm, giữ an toàn thai kỳ khỏe mạnh và an toàn!
