Nhiễm virus hợp bào hô hấp (RSV) là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra căn bệnh tật và tử vong ở trẻ nhỏ thế giới, tạo gánh nặng lớn cho gia đình và hệ thống y tế.
Thông tin trên được TS.BS Trần Anh Tuấn, Trưởng khoa Hô hấp, khu vực y tế Nhi Đồng 1 (TP HCM) cho rằng tại Hội nghị khoa học “Hành trình 27 năm phòng ngừa RSV – Vai trò của kháng thể đơn dòng trong giữ an toàn trẻ có nguy cơ cao khỏi RSV” do Hội Nhi khoa Việt Nam và AstraZeneca phối hợp tổ chức.
RSV là virus gây ra nhiễm trùng phổi, đường hô hấp ở tất cả nhóm tuổi, thường hay gặp nhất ở trẻ. Virus RSV khi vào cơ thể qua đường mũi gây ra viêm niêm mạc mũi, tiết dịch mũi đặc dính tiến hành bít tắc đường thở dẫn tới suy hô hấp. Virus có thể tiến hành tổn thương phế nang, ứ khí, hoại tử tế bào đường hô hấp. Từ đó gây ra ra các hệ lụy như viêm tai giữa cấp, viêm tiểu phế quản, viêm các đường dẫn khí nhỏ trong phổi, viêm phổi, suy hô hấp, thậm chí tử vong.
TS.BS Trần Anh Tuấn, Trưởng khoa Hô hấp, khu vực y tế Nhi Đồng 1 tại hội nghị. Ảnh: Mỹ Ý
Trên phạm vi toàn cầu, mỗi năm RSV gây ra ra hơn 33 triệu ca mắc mới với hơn 3 triệu ca nhập viện và gần 60.000 ca tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi. 90% trẻ gặp phải nhiễm RSV trong hai năm đầu đời và đây cũng là tác nhân gây ra ra hơn 80% trường hợp nhiễm trùng đường hô hấp dưới cấp tính ở trẻ nhỏ dưới một tuổi.
Trẻ sinh non có nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp dưới cấp tính do nhiễm RSV cao hơn đáng nhắc so với trẻ đủ tháng. Sinh non ở tuần thai càng thấp, nguy cơ nhập viện do RSV càng cao, kéo theo giá thành điều trị mối liên quan tới nhập viện cũng tăng lên.
với trẻ dưới 24 tháng tuổi, trẻ căn bệnh tim bẩm sinh có rối loạn huyết động có nguy cơ nhập viện do nhiễm RSV cao gấp 2,7-5 lần, và trẻ gặp phải loạn sản phế quản phổi có nguy cơ nhập viện do nhiễm RSV cao gấp 12,8-20 lần. Những con số này phản ánh nguy cơ nghiêm trọng với sức khỏe trẻ nhỏ, tạo áp lực nặng lên hệ thống y tế.
Trẻ nhập viện do RSV gây ra ra sự khủng hoảng đáng nhắc cho những người chăm sóc trong thời gian nằm viện và thời gian phục hồi sau khi xuất viện. Nghiên cứu dựa trên báo cáo từ người chăm sóc, với mỗi ca nhập viện do RSV, cho xuất hiện họ mất năng suất lao động, suy yếu uy tín cuộc sống và tăng lo âu, lo sợ hoặc stress nặng.
Hiện không có phương pháp điều trị cụ thể nào cho RSV, người căn bệnh thường được điều trị hỗ trợ, nâng cao thể trạng.
Virus RSV chưa có thuốc đặc hiệu, các phương pháp chủ yếu điều trị triệu chứng. Ảnh: Science Photo Library
Các chuyên gia khuyến cáo nâng cao dự phòng miễn dịch để suy yếu tác động của RSV tới sức khỏe trẻ. Hiện vẫn chưa có vaccine để phòng ngừa RSV trên trẻ. Các hiệp hội nhi khoa uy tín thế giới khuyến cáo sử dụng kháng thể đơn dòng giúp cho ngăn chặn quá trình hòa màng và ức chế sự sao chép RSV, từ đó suy yếu sự nhân lên của virus, ngăn chặn sự lây lan lan RSV trên các căn bệnh nhi.
Giải pháp dự phòng này được khuyến cáo triển khai trên nhóm trẻ sinh non dưới 6 tháng tuổi và trẻ dưới 2 tuổi có căn bệnh nền tim bẩm sinh, căn bệnh phổi mạn tính khi bắt đầu hoặc đang trong mùa dịch RSV. Theo các báo cáo lâm sàng, hữu hiệu phòng căn bệnh đạt được nhanh chóng và ổn định, không cần thiết phải chờ thời gian tạo miễn dịch tự nhiên.
Khi trẻ mắc căn bệnh, phụ huynh lưu ý theo dõi thân nhiệt để có phương pháp hạ sốt phù hợp. Uống đủ nước giúp cho đề phòng mất nước, loãng dịch đờm, suy yếu bít tắc đường hô hấp. Trẻ có thể uống nước lọc ấm, nước ép trái cây, nước canh, sữa; tăng cữ bú nếu trẻ nhỏ còn bú mẹ. Ưu tiên món ăn lỏng, dễ tiêu như cháo, súp… và phân tiến hành nhiều bữa trong ngày để giữ gìn năng số lượng cần thiết phải thiết cho trẻ.
Nếu trẻ có các triệu chứng mệt lả, li bì; sốt cao, co giật, tím tái, bỏ bú, kém ăn, thở nhanh, rút lõm lồng ngực, phụ huynh cần thiết phải đưa con nhập viện ngay.
Sống lành mạnh là cách phòng ngừa lây lan nhiễm căn bệnh chủ động. Nên thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước hoặc dung dịch nước sát khuẩn trong ít nhất 20 giây trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, ho, hắt hơi, xì mũi, trở về từ nơi công cộng.
Tránh sờ tay lên mặt, mắt, mũi, miệng khi chưa rửa sạch. Thường xuyên sử dụng khăn giấy để che miệng khi ho hoặc hắt hơi. Tránh tiếp xúc gần gũi như hôn, bắt tay, dùng chung cốc và thiết gặp phải ăn uống… với người không không khác nếu hàng đầu mình hoặc người đó đang có dấu hiệu mắc căn bệnh. Vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, lau chùi các bề mặt dùng chung như tay vịn cầu thang, tay nắm cửa bằng dung dịch cồn sát khuẩn.
Trời lạnh cần thiết phải giữ ấm cơ thể. Đeo khẩu trang khi ra ngoài, tránh xa khói thuốc lá, hạn chế đưa trẻ nhỏ tới nơi đông người vào mùa dịch. Ngoài vệ sinh mũi họng hàng ngày, mỗi người cần thiết phải bổ sung đầy đủ hoạt chất dinh dưỡng để tăng sức đề kháng.
Mỹ Ý
