Phá thai có dẫn tới vô sinh không? Nguyên nhân vì sao?

Dù thực hiện bằng phương pháp nội khoa thường hay ngoại khoa, phá thai đều tiềm ẩn nguy cơ hệ lụy, có thể tác động tới sức khỏe sinh sản của người phụ nữ. Vậy phá thai có dẫn tới vô sinh không và nguyên nhân là như thế nào? Bác sĩ Trần Ngọc Hà Giang, Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, trung tâm y tế Đa khoa Hưng Thịnh – Quận 8 sẽ giải đáp chi tiết trong bài viết sau.

những phương pháp phá thai thường thấy

Hiện nay, hai phương pháp phá thai thường thấy được dùng gồm phá thai nội khoa (phá thai bằng thuốc) và phá thai ngoại khoa. Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe, tiền sử y khoa, bác sĩ sẽ tư vấn phương pháp phá thai phù hợp, hữu hiệu nhất cho người mang thai. (1)

1. Phá thai nội khoa

Đây là phương pháp không can thiệp thủ thuật, được dùng với các trường hợp thai nhỏ, dưới 10 tuần tuổi. Đầu tiên, người mang thai sẽ uống Mifepristone có tác dụng ngăn chặn hormone progesterone khiến cho thai ngừng tiến triển. Sau 24-hai ngày, người mang thai tiếp tục dùng Misoprostol có tác dụng kích thích co bóp tử cung để tống xuất thai ra ngoài.

Phá thai nội khoa thường hay phá thai bằng thuốc có thể được thực hiện tại nhà hoặc khu vực y tế, trung tâm y tế dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Khi sử dụng thuốc, chị em có thể gặp các triệu chứng như đau đớn bụng, co thắt và có máu bộ phận sinh dục nữ tương tự những ngày kinh nguyệt nguyệt.

Bác sĩ Trần Ngọc Hà Giang cho rằng phá thai nội khoa có độ an toàn cao khi thực hiện đúng quy trình tại khu vực y tế chuyên khoa, với tỷ lệ hệ lụy thấp và ít tác động tới nguy cơ sinh sản sau này.

Lưu ý: Phá thai nội khoa chỉ được thực hiện khi có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Chị em tuyệt đối không tự ý mua thuốc phá thai và sử dụng tại nhà do tiềm ẩn nguy cơ thiếu máu, hệ lụy sức khỏe lâu dài, thậm chí nguy hiểm tới tính mạng.

Có thể bạn quan tâm: Phá thai bằng thuốc có gây nên vô sinh không

2. Phá thai ngoại khoa

Phá thai ngoại khoa là hình thức can thiệp vào tử cung để lấy thai ra ngoài, thường được dùng với trường hợp thai lớn hơn 10 tuần tuổi hoặc không thể dùng phương pháp phá thai nội khoa. Hiện nay, hai loại can thiệp đình chỉ thai kỳ được dùng gồm:

• Hút thai chân không: Bác sĩ sử dụng thiết mắc phải chuyên dụng để lấy phôi thai ra khỏi tử cung qua đường bộ phận sinh dục nữ. Thủ thuật lâu ngày khoảng tầm 10-15 phút, có thể gây nên tê tại chỗ hoặc gây nên mê. Sau thủ thuật, chị em có thể cảm xuất hiện đau đớn bụng nhẹ và có máu ít.
• Nong và gắp: Kỹ thuật thường được dùng với trường hợp thai 13 – 18 tuần tuổi. Để thực hiện, bác sĩ sẽ nong rộng cổ tử cung, sau đó dùng các dung cụ chuyên khoa để gắp mô thai ra ngoài.

Lưu ý: Nạo phá thai có thể gây nên vô sinh nếu không được thực hiện tại trung tâm y tế hoặc khu vực y tế, do bác sĩ chuyên khoa trực tiếp thực hiện để giữ gìn an toàn. Ngoài ra, nếu thủ thuật được thực hiện nhiều lần hoặc tại các khu vực y tế không giữ gìn kỹ thuật, chị em có nguy cơ gặp hệ lụy như dính buồng tử cung, tổn thương niêm mạc tử cung, viêm phần phụ, từ đó tác động tới nguy cơ mang thai trong tương lai.

Phá thai có dẫn tới vô sinh không?

Phá thai không gây nên vô sinh thường hay tác động tới nguy cơ mang thai trong tương lai của người phụ nữ nếu được thực hiện đúng cách và dưới sự theo dõi của bác sĩ chuyên khoa. Tuy nhiên phá thai dù bằng phương pháp nào cũng tiềm ẩn những rủi ro nhất định.

Phương pháp phá thai nội khoa được nhận xét có độ an toàn cao, không tiến hành tăng nguy cơ vô sinh cho phụ nữ thường hay hệ lụy thai kỳ trong tương lai. Tuy nhiên có khoảng tầm 2-7% trường hợp đình chỉ thai bằng thuốc còn sót nhau thai trong tử cung. Nếu không được phát hiện và xử lý sớm, các mảnh nhau sót lại này tiến hành có máu bộ phận sinh dục nữ dai dẳng, tăng nguy cơ nhiễm trùng, tác động tới sức khỏe và nguy cơ thụ thai trong tương lai.

Với trường hợp còn sót nhau thai sau phá thai nội khoa hoặc sau thủ thuật ngoại khoa đình chỉ thai, người mắc căn bệnh sẽ được can thiệp thủ thuật để lấy hết phần mô thai. Việc can thiệp hút thai, nạo niêm mạc tử cung tiến hành tăng nguy cơ dính buồng tử cung, tổn thương cổ tử cung, đặc biệt với các trường hợp thực hiện nhiều lần hoặc không đúng kỹ thuật. Các hệ lụy sẹo, dính buồng tử cung là nguyên nhân ngăn cản cho quá trình thụ thai trong tương lai, tăng nguy cơ sảy thai ở những lần mang thai sau.

Mặc dù phá thai nội khoa được nhận xét an toàn hơn so với phương pháp phá thai ngoại khoa do chỉ định đình chỉ thai nội khoa thường dùng với thai nhỏ, ít nguy cơ và không sử dụng thiết mắc phải can thiệp buồng tử cung, tuy nhiên việc đình chỉ thai kỳ đều tiềm ẩn nhiều rủi ro, tác động tiêu cực tới nguy cơ sinh sản, cơ quan sinh dục của người phụ nữ, tăng nguy cơ vô sinh.

Nguyên nhân phá thai mắc phải vô sinh

Dù được thực hiện đúng kỹ thuật, phá thai vẫn tiềm ẩn nhiều nguy hiểm không ngờ tới. Những nguyên nhân dẫn tới vô sinh sau khi phá thai có thể do:

1. Phương pháp phá thai không sử dụng biện pháp bảo vệ

Nhiều trường hợp tự ý sử dụng thuốc phá thai tại nhà mà không có sự giám sát từ bác sĩ chuyên khoa, hoặc thực hiện phá thai tại các khu vực y tế không giữ gìn uy tín gây nên tổn thương nghiêm trọng tới tử cung, tăng nguy cơ vô sinh, thậm chí nguy hiểm tới tính mạng. Việc dùng các phương pháp phá thai không sử dụng biện pháp bảo vệ khiến cho người mắc căn bệnh có thể gặp các hệ lụy như nhiễm trùng, nhiễm khuẩn huyết, thủng tử cung… tác động lâu dài tới sức khỏe sinh sản.

2. Phá thai nhiều lần

Phá thai nhiều lần, nhất là phá thai nhiều lần bằng can thiệp ngoại khoa có thể dẫn tới dính buồng tử cung, tổn thương niêm mạc, tiến hành mỏng niêm mạc, hẹp cổ tử cung do mô sẹo. Những tổn thương này tiến hành tăng nguy cơ sảy thai, thai ngoài tử cung, phôi không dễ dàng tiến hành tổ…

3. Các hệ lụy sau khi phá thai

Nhiều trường hợp vô sinh sau khi phá thai do gặp phải các hệ lụy như xuất huyết lâu ngày, viêm nhiễm bộ phận sinh dục nữ, sót nhau thai hoặc tử cung không co hồi tốt sau quá trình phá thai. Đặc biệt, nhiều trường hợp viêm nhiễm nghiêm trọng có thể khiến cho tắc nghẽn vòi tử cung, suy nhược môi trường thụ thai tự nhiên.

4. Chăm sóc sau thực hiện thủ thuật sai cách

Sau khi phá thai, nếu không chăm sóc, kiêng cữ đúng cách có thể tiến hành tăng nguy cơ gặp phải các hệ lụy. Bác sĩ Trần Ngọc Hà Giang khuyến nghị sau khi đình chỉ thai kỳ, chị em cần phải nghỉ ngơi đầy đủ, tuân thủ các hướng dẫn của bác sĩ, không quan hệ tình dục quá sớm để sớm phục hồi sức khỏe.

5. khu vực thực hiện kém uy tín

Thực hiện phá thai tại các khu vực y tế không giữ gìn uy tín, vô trùng và thiết mắc phải y tế, bác sĩ không đáp ứng chuyên môn kỹ thuật có thể tiến hành tăng nguy cơ nhiễm trùng, tai biến sản khoa và tổn thương tử cung, tăng nguy cơ vô sinh. Nguy hiểm hơn, nếu những hệ lụy này có thể không được phát hiện sớm, chỉ được chẩn đoán khi người căn bệnh đi xét nghiệm vô sinh nữ sau nhiều năm.

6. Tay nghề bác sĩ thực hiện

đi kèm việc tìm hiểu địa chỉ phá thai giữ gìn an toàn và được Bộ Y tế công nhận, chị em cần phải tìm hiểu trình độ chuyên môn của bác sĩ điều trị. Bác sĩ thiếu kinh nghiệm hoặc không được đào tạo bài bản có thể thực hiện sai kỹ thuật, gây nên thủng tử cung, tổn thương cổ tử cung hoặc không phát hiện sót nhau thai. Nếu không được phát hiện sớm và xử lý sớm, các tổn thương này sẽ tác động trực tiếp tới nguy cơ sinh sản lâu dài.

Các dấu hiệu cảnh báo vô sinh sau khi phá thai

Thông thường, các trường hợp vô sinh sau khi phá thai chỉ được phát hiện khi hai vợ ông xã gặp không dễ dàng khăn trong việc có thai trong thời gian dài. Tuy nhiên, dù không phải lúc nào cũng có dấu hiệu rõ ràng, những triệu chứng thất thường sau đây có thể là tín hiệu cảnh báo sớm mà chị em nên lưu ý và chủ động thăm xét nghiệm:

• Rối loạn kinh nguyệt: Thông thường, kinh nguyệt có thể trở lại sau 3-4 tuần thực hiện quá trình đình chỉ thai. Tuy nhiên nếu không có kinh nguyệt, thời gian hành kinh quá ngắn hoặc quá dài, rong kinh… đều có thể là dấu hiệu cảnh báo rối loạn nội tiết tố hoặc tổn thương nội mạc tử cung;
• đau đớn vùng chậu lâu ngày: Cảm giác đau đớn tức vùng bụng dưới, đau đớn vùng eo lưng lâu ngày có thể là dấu hiệu viêm nhiễm vùng chậu hoặc viêm nội mạc, cơ tử cung. Đây là những nguyên nhân tăng nguy cơ vô sinh trong tương lai nếu không được phát hiện sớm;
• Khí hư thất thường: Sau phá thai, nếu dịch tiết bộ phận sinh dục nữ có màu sắc thất thường, mùi hôi không dễ chịu hoặc kèm theo ngứa ngáy rát có thể là dấu hiệu nhiễm trùng. Nếu không được điều trị, viêm nhiễm có thể lan rộng tới tử cung, vòi trứng, tác động tới nguy cơ mang thai;
• đau đớn khi quan hệ tình dục: Tình trạng đau đớn rát, không dễ chịu khi quan hệ sau phá thai có thể do viêm nhiễm, tổn thương cổ tử cung, tử cung. Đây đều là những dấu hiệu thất thường cần phải được xét nghiệm phụ khoa sớm để loại trừ các nguyên nhân sự liên quan vô sinh;
• không dễ dàng thụ thai sau nhiều tháng quan hệ không dùng kỹ thuật phòng tránh: Nếu vợ ông xã sau 6-12 tháng quan hệ liên tục, không dùng kỹ thuật tránh thai mà vẫn không có “tin vui”. Trong trường hợp này, chị em cần phải tới các trung tâm hỗ trợ sinh sản uy tín để được bác sĩ thăm xét nghiệm, nhận xét công dụng sinh sản và có hướng xử trí phù hợp nếu phát hiện thất thường;
• Sẩy thai liên tiếp: Phụ nữ từng phá thai có nguy cơ cao sẩy thai ở lần mang thai tiếp theo. Nguyên nhân có thể do cổ tử cung suy yếu, niêm mạc tử cung mắc phải tổn thương hoặc rối loạn nội tiết tố. Vì vậy, nếu sẩy thai nghi ngờ sự liên quan tiền sử phá thai, chị em cần phải kiểm tra sức khoẻ sinh sản toàn diện.

Khi nào cần phải gặp bác sĩ?

Sau thực hiện đình chỉ thai, chị em cần phải tới ngay trung tâm y tế, khu vực y tế gần nhất nếu xuất hiện các triệu chứng thất thường sau:

• có máu bộ phận sinh dục nữ lâu ngày, số lượng nhiều kèm đau đớn bụng dữ dội;
• Xuất hiện triệu chứng nhiễm trùng như sốt, ớn lạnh hoặc dịch tiết bộ phận sinh dục nữ có mùi hôi;
• Kinh nguyệt không đều, ít đi hoặc mất kinh;
• Quan hệ liên tục sau 6 tháng tới một năm không có thai, dù không dùng kỹ thuật tránh thai.

Các phương pháp hỗ trợ sinh sản cho người từng phá thai

Trong trường hợp gặp không dễ dàng khăn khi thụ thai tự nhiên sau phá thai, vợ ông xã có thể cân nhắc các phương pháp hỗ trợ sinh sản sau:

• Theo dõi trứng rụng và canh thời điểm quan hệ: Phương pháp phù hợp với những cặp vợ ông xã khỏe mạnh, sức khỏe sinh sản thường thì, chưa phát hiện nguyên nhân dẫn tới việc không dễ dàng có thai. Quá trình canh trứng để thụ thai tự nhiên phải được thực hiện dưới hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
• Bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI): dùng trong trường hợp người vợ dự trữ buồng trứng thường thì, hai vòi trứng thông và tinh trùng người ông xã đủ điều kiện.
• Thụ tinh ống nghiệm (IVF): Phương pháp giúp cho tối đa môi trường mang thai, giúp cho các trường hợp tắc vòi trứng, suy nhược dự trữ buồng trứng, lạc nội mạc tử cung, ông xã tinh trùng yếu… có thể chạm tới xin ước tiến hành bố mẹ.
• Tiêm tinh trùng vào bào tương noãn (ICSI): Phù hợp với trường hợp không dễ dàng, thụ tinh kém, người ông xã suy suy nhược số số lượng, uy tín tinh trùng.

những lưu ý nếu có định phá thai

Phá thai là quyết định nhạy cảm, cần phải được cân nhắc kỹ lưỡng cả về sức khỏe thể dưỡng chất lẫn tâm lý, nhất là khi thai đã từng lớn. Nếu chị em nằm trong trường hợp được tư vấn cân nhắc chấm dứt thai kỳ, cần phải để ý những điều quan trọng sau:

• Tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa: Trước khi có ý định phá thai, chị em cần phải tới thăm xét nghiệm tại các trung tâm y tế, khu vực y tế uy tín do bác sĩ sản phụ khoa trực tiếp thăm xét nghiệm, siêu âm và tư vấn quy trình cụ thể;
• Lựa chọn lựa khu vực y tế, trung tâm y tế uy tín: Tuyệt đối không tự ý mua thuốc để phá thai tại nhà hoặc tìm tới các khu vực phá thai không giữ gìn tiêu chuẩn y tế do Bộ Y tế cấp phép. Việc phá thai không sử dụng biện pháp bảo vệ có thể dẫn tới nhiều hệ lụy sức khỏe nghiêm trọng như sót nhau, băng huyết, nhiễm trùng, dính buồng tử cung, thậm chí vô sinh hoặc nguy hiểm tới tính mạng;
• chọn lựa phương pháp phá thai phù hợp: Tùy thuộc vào tuần tuổi thai và sức khoẻ tổng thể của thai phụ, bác sĩ sẽ tư vấn phương pháp đình chỉ thai phù hợp;
• sắp tâm lý và người thân hỗ trợ: Dù bất kỳ tại vì sao nào, phá thai có thể để lại hậu quả nặng nề về mặt tinh thần cho người phụ nữ. Vì vậy, chị em nên trao đổi với người thân, bạn tình để được hỗ trợ về mặt cảm xúc, tinh thần, tránh cảm giác tội lỗi, lo lắng hoặc ám ảnh lâu ngày;
• Chăm sóc sau phá thai đúng cách: Sau phá thai, chị em cần phải để ý chăm sóc cơ thể kỹ lưỡng, nghỉ ngơi đầy đủ để cơ thể nhanh chóng phục hồi. Trong thời gian này, chị em nên kiêng quan hệ tình dục ít nhất 2 tuần, vệ sinh vùng kín sạch sẽ và tuân thủ theo các hướng dẫn, chỉ định của bác sĩ. Quan trọng nhất, cần phải tái xét nghiệm theo lịch hẹn để kiểm tra sức khoẻ sinh sản;
• Sử dụng kỹ thuật tránh thai sau đó: nguy cơ trứng rụng sẽ tới sớm hơn sau phá thai, vì vậy nếu chưa có kế hoạch mang thai, vợ ông xã cần phải chủ động dùng các kỹ thuật phòng tránh để ngừa mang thai ngoài ý muốn.

Vừa rồi là những thông tin giải đáp cho vấn đề phá thai có dẫn tới vô sinh không. tất cả các trường hợp phá thai đều có thể tiến hành mẹ trong tương lai. Tuy nhiên, Bác sĩ Trần Ngọc Hà Giang lưu ý quyết định phá thai cần phải được cân nhắc cẩn trọng, dựa trên nhiều yếu tố không không khác nhau và phải được thực hiện tại các trung tâm y tế, phòng xét nghiệm uy tín. Chị em tuyệt đối không tự ý mua thuốc phá thai tại nhà hoặc thực hiện thủ thuật tại các phòng xét nghiệm không giữ gìn tiêu chuẩn, tránh trường hợp “tiền mất, tật mang”, tác động sức khỏe và nguy hiểm tính mạng.