Polyp đại tràng hóa ác tính

Kết quả nội soi đại tràng của ông Liêm tại Phòng xét nghiệm Đa khoa Tâm Anh Quận 7 cho xuất hiện đoạn đại tràng xuống có ba polyp kích thước 8-12 mm, đại tràng sigma (chỗ nối tiếp với trực tràng) có 4 polyp kích thước 6-8 mm. Bác sĩ nội soi cắt polyp, giải phẫu chứng bệnh cho xuất hiện ung thư biểu mô tuyến xâm nhập, tức tế bào ung thư từng xâm nhập sâu hơn lớp dưới niêm mạc.

Tương tự, chị Hoa, 35 tuổi, gần đây thường hay rối loạn tiêu hóa, nội soi phát hiện một polyp kích thước tầm khoảng 8 mm ở đại tràng sigma. Kết quả sinh thiết là ung thư đại tràng thời kỳ sớm, u bướu còn khu trú ở lớp niêm mạc (lớp trên cùng của đại tràng, gần với lòng ruột nhất) chưa có dấu hiệu di căn.

Ngày 21/4, BS.CK1 Đặng Lê Bích Ngọc, Trưởng đơn vị Nội soi Tiêu hóa, Phòng xét nghiệm Đa khoa Tâm Anh Quận 7, cho thấy polyp đại tràng tương đối thường thấy, nguy cơ cao tiến triển thành ung thư nhưng mà đa số người chứng bệnh không biết bởi polyp thường không có triệu chứng trước tiên, tiến triển âm thầm.

Tại hệ thống địa điểm y tế Đa khoa Tâm Anh, mỗi năm tầm khoảng 12.000 người chứng bệnh nội soi đại trực tràng, trong số đó gần 7.500 người có polyp đại tràng chiếm tỷ lệ tầm khoảng 63%. Nhiều trường hợp khi có triệu chứng như khó khăn hoặc đi ngoài máu… nội soi phát hiện chứng bệnh thường ở thời kỳ trễ, polyp từng ác tính.

Để điều trị cho ông Liêm, bác sĩ tiểu phẫu nội soi cắt đoạn đại tràng xuống và đại tràng sigma chứa u bướu. u bướu được lấy trọn ra ngoài, tế bào ung thư được triệt căn nên người chứng bệnh không cần phải điều trị thêm, chỉ theo dõi sức khỏe định kỳ.

Chị Hoa được nội soi đại tràng qua đường hậu môn bằng ống nội soi mềm cắt tổn thương. Bác sĩ lấy hết u bướu bằng phương pháp bóc tách dưới niêm mạc (ESD), bảo tồn đại tràng trong 30 phút. Chị không đau đớn, xuất viện trong ngày và không cần phải điều trị bổ sung, giữ tái xét nghiệm và nội soi định kỳ theo lịch hẹn.

Polyp đại tràng được chia thành hai loại thường thấy là polyp tăng sản (hyperplastic polyp) và u tuyến có nghịch sản (adenoma). Gần đây có thêm loại polyp răng cưa không cuống. trong số đó, polyp tăng sản kích thước nhỏ dưới 5 mm thường không có nguy cơ tiến triển thành ung thư. Tuy nhiên, u bướu này có nguy cơ hóa ác tính nếu kích thước từ 10 mm trở lên. Polyp u tuyến nguy hiểm hơn, trên 70% trường hợp ung thư đại tràng phát sinh từ các polyp u tuyến của đại trực tràng. Polyp u tuyến có thể thay đổi theo hướng ác tính dưới tác động của môi trường và gene người chứng bệnh, theo bác sĩ Ngọc.

Trong quá trình nội soi, với sự hỗ trợ của các máy móc nội soi tiên tiến như Olympus Evis X1 CV-1500 hoặc Fuji 7000, bác sĩ phân biệt các tính polyp, nhận diện polyp lành thường hay ác tính. Polyp có chân rộng thường hay không có cuống nguy cơ ác tính cao hơn so với polyp có cuống. Càng nhiều polyp (đa polyp) thì nguy cơ ác tính càng cao.

Để loại bỏ polyp đại tràng, bác sĩ nội soi thường dùng thiết gặp phải như kềm thường hay thòng lọng để bấm trọn hoặc cắt tổn thương. Polyp có kích thước không thường thì hoặc ở những khu vực khó khăn tiếp cận, bác sĩ có thể dùng các thủ thuật chuyên biệt hơn như cắt polyp bằng cách cắt hớt niêm mạc (Endoscopic Mucosal Resection – EMR), cắt tách dưới niêm mạc (Endoscopic Submucosal Dissection – ESD). Đây là phương pháp ít xâm lấn, có thể triệt căn ung thư từ thời kỳ sớm. Nếu ung thư đại trực tràng ở thời kỳ muộn, người chứng bệnh phải tiểu phẫu, phối hợp điều trị đa mô thức như hóa trị, xạ trị, thuốc đích.

Bác sĩ Ngọc khuyến khích người chứng bệnh có yếu tố nguy cơ cao như trên 45 tuổi, gia đình có người thân gặp phải ung thư đại tràng, mắc chứng bệnh di truyền mối quan hệ ung thư đại tràng cần phải tầm soát. Khi xuất hiện dấu hiệu không thường thì như tiêu máu, nhầy máu, mót rặn, táo bón thường xuyên, đau đớn bụng nhiều ngày… người chứng bệnh nên đi xét nghiệm sớm.

Quyên Phan

*Tên người chứng bệnh từng được thế đổi